– Дьэ маннык буолуохтаах:
Лейтенант Иванов комсордаах, Гурьянов, Чээрин курдук саллааттардаах Беляев полковник гвардейскай полката оборонаҕа сытар. Немецтэр инники эҥэрдэрэ чугас, 2–3 километр этэ.
Сарсыарда халлаан сырдаан эрэр. Биһиги танкаларбыт, мотомеханизированнай чаастарбыт инники эҥэргэ кэлэн талахтарга саһан тураллар. Бу сэрии түүрүллүбүт сирин иннигэр өстөөх бөҕөргөнүүтэ биэрэстэ аҥарын кэриҥэ кэтиттээх сиргэ мөлтөх фроҥҥа итинник буолааччы, эбэтэр немец «бассабыыгы манан аҕыйахтык күүтэр сирэ». Ити туһунан өссө бэҕэһээ полк ааттаах разведчига старшина Шагуров билбитэ.
Кимэн киириэх иннинэ куруук буоларын курдук, пушкалар, минометтар, «катюшалар» ытыалаан ньириһитэн, тулатынааҕыны барытын дьигиһитэн киирэн бардылар.
Артиллерия ытара мөлтүүрүн саҕана биһиги самолеттарбыт кэлэн өстөөх бөҕөргөтүнүүтүн буомбалаатылар. Немецтэр биһиги артиллериябыт «саҥардаҕына» куруук оҥорор «нүөмэрдэрин», окуопа түгэҕэр түһэн, төбөлөрүн буорга анньа сытан билэр мэлииппэлэрин барытын ааҕа сыттылар. Ити кэмҥэ, биһиги самолеттарбыт буомбалыы туралларын үгэнигэр, били маарыын бэлэмнэнэн турар чаастар иннилэрин диэки ыстаннылар, немец окуопаларын ааһан иһэн, гранаттары быраҕан буомбаларга эбиилэһэллэр. Ити курдук өстөөх кэтэҕэр буола түстүлэр да, немецтэри кэтэхтэриттэн кэрдибитинэн бардылар. Өстөөх инниттэн биһиги бэттэх хаалбыт чаастарбыт уоту астылар.
Немец икки уот икки ардыгар буолла.
…Ити бүтэй тоһоҕолоро буолбатахтар, ити фрицтэр илиилэрин өрө ууммуттар, билиэн бэринэллэр.
Итинник сууххай кыайыы кистэлэҥэ туохханый?
Биһиги самолеттарбыт кэлэн 3–4 эрэ дьиҥнээх буомбалары бырахпыттара, онтон уратытын салгынынан толоруллан оҥоһуллубут, эһиннэҕинэ киһини өлөрбөт, тыас эрэ таһаарар буомбалары быраҕаттаабыттар. Немецтэр ону дьиҥнээх буомбалар диэн «кутуйах иинин кэҥэтэ» сыппыттар. Дьэ ити дьикти буомбалар быыстарынан биһиги чаастарбыт өстөөх кэтэҕэр ааспыттар. Кинилэр Гурьянов уонна Чээрин айан оҥорбут буомбалара киһини өлөрбөттөрүн билэр буоллахтара дии.
Өстөөхтөн былдьаммыт орудиелар тастарыгар Гурьянов уонна Чээрин тураллар. Маннык сууххай кыайыы айааччылара кинилэр эбээт. Икки «Тигр» танкалар икки ардыларыгар кэпсэтэ турдахтарына лейтенант Иванов кэллэ.
– Дьэ ити кэлэн кини туох диэх этэй?
– Өрүөллэр үчүгэйдик сэриилэстигит диэм этэ, – диэтэ лейтенант биһиги кэпсээммит бүтүүтүгэр, – өскөтө кырдьык сэриилэспит буоллаххытына.
– Бай, хайдах?.. Буомбалар биһиэннэрэ.
– Ити дьикти буомбалар тустарынан эһиги бэйэҕит фантазияҕыт идеята үчүгэй, ол эрээри олоххо киириитэ саарбах, – диэтэ лейтенант, – тугу эмэни саҥа айан таһаарарга, дьиҥнээх конструктор буоларга улахан үөрэх, элбэҕи билии наада. Эһиги үөрэнэргитин бу сэрии мэһэйдээтэ, сэрииттэн тыыннаах хааллаххытына үөрэниҥ, үрдүк билиини ситиһиҥ, оччоҕо, баҕар, кырдьык, араас саҥаны айар дьон буолуоххут.
– Итинник дьикти да буомбалара суох, хайдах курдук көҥү көтөн киирэрбитин немецтэр бэйэлэрин