– Хайдах эн сатаан өйдөөбөккүн! Мин… Мин… Чэ, ити хааллын. «Мальчик» диэн эһиэхэ хайдах ааттанарый?
– «Мальчик» дуо, дьэ итинтикэҥ эмиэ «мальчигыттан». Холобура, «Вася» диэн баар, оттон мин «мальчик» эрдэхпинэ, Коля диэн буоларым.
– Хайдах эн өйдөөбөккүн! Мин… Эн эмиэ да нууччалыы үчүгэйдик билэр курдуккун, эмиэ да… Чэ, кырдьык да үчүгэйдик эт. Мин эйигиттэн хос аатын да ыйыппаппын, тугун да ыйыппаппын. «Человек» диэн хайдах ааттанарый?
– «Человек» дуо? Итинтиҥ эмиэ «человегыттан». Холобура, дьахтар буоллаҕына…
– Түксү! – диэтэ Гурьянов уонна улаҕа эргилиннэ.
Киэһэ биһиги кэлбиппитигэр Гурьянов мин сытар муннукпар кэлэн:
– «Человек» диэн эһиги тылгытыгар тылбаастаатахха туох дэнэрий? – диэн ыйытта.
– «Киһи» диэн буолар, – диэтим.
– Киһи, киһи, – дии-дии Гурьянов ботугураата, – Николаев итини миэхэ эппэт, күлүү гынар ээ. Бээрэ, «мальчик» диэн хайдах буоларый?
Гурьянов биһикки ирэн-хорон кэпсэтэ илик этибит. Дьэ бу киэһэ үчүгэйдик кэпсэттибит.
Биһиги кэпсэтэ олордохпутуна Николаев кэлэн тыл быраҕа, эргийэ-урбайа сатаата. Гурьянов кини этиилэрин сэҥээрбэтиттэн, кини баарыгар-суоҕар кыһамматыттан турбахтаан, өрө тыынан баран, бэйэтин муннугар барда.
Охсуһуу инники кирбиитигэр киирбиппит биэс хонно.
Фроҥҥа киирэрбитигэр сахаттан биһиги чааспытыгар Николаев эрэ биһикки хааллыбыт. Уоннааҕылар атын дивизияларга, полкаларга тарҕаннылар.
Николаев, радист буоларын быһыытынан, атын взводка сылдьар, дэҥҥэ көрсүһэбит.
Снайпер Гурьянов биһикки доҕордуубут ордук чиҥээн иһэр. Кини оҕолуу быһыытын, эйэҕэс майгытын мин таптаатым.
Биһиги чаастарбыт арҕастыы барар үрдүк сиргэ үүммүт тыа тэллэҕэр сыталлар. Өстөөх биһиги иннибитинээҕи талахтардаах хотоол сиргэ баар. Антах ыраах бөлөх-бөлөх харааран көстөр тыалардаах үрдүк кыһам көстөр. Ол кэтэҕэр өрүс баар дииллэр.
Гурьянов биһикки инники кирбиигэ кэллибит да, били киинэҕэ көрөрбүт курдук, ытыалаһан тибиргэтиһэн киирэн барыахпыт дии санаабыппыт. Манна оннук буолбата, немеһи өссө үчүгэйдик көрө иликпит. Арай иллэрээ күн разведчиктар туппут «тылларын» – уһун немеһи – штабка илдьэн истэхтэринэ көрбүппүт.
Икки өттүттэн күүтүһэн сытыы буолбута ырааппыт.
Өстөөх ыппыт снарядтара, миинэлэрэ иһиирэн-чуһууран, эҥин араастаан улуйан кэлэн эстэллэр. Ыраах турар пулемет ырбыт буулдьата дыыгынаан кэлэр. Түүн ракеталар өрө көтөн тахсан сырдаппахтыы түһээт, умуллан тохтоллор, ханна эрэ дьуһуурунай пулеметтар татыгыраан ылаат, эмиэ хам бараллар.
– Оборонаҕа сытар бириэмэҕэ, өстөөх күүһүн үлтү сахсыйыллыахтаах, өстөөххө биир да мүнүүтэлээх бокуойу биэриэххэ сатаммат, – диэн полк командира полковник Беляев эппит үһү.
Саллаат итинник солуннары хата истээччи.
– Снайпердар мөлтөхтүк үлэлииллэр, аҕыйах немеһи өлөрдүлэр, – диэн полковник эмиэ эппит үһү. Ол биһиги взводпут туһунан