Дойду ахтылҕана. Семён Данилов. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Семён Данилов
Издательство: Бичик
Серия: Саха народнай суруйааччылара
Жанр произведения:
Год издания: 0
isbn: 978-5-7696-4217-3
Скачать книгу
эйигин «холбоһуох» диэтэхпинэ,

      Тэбэнэттээхтик күлүмэ, дьиибэргээмэ.

* * *

      Мин холус, мин сэмэй ыҥырыыбар хоруйдаан,

      – Хаһан? – диэт, төбөҕүн санньытан,

      Кыбыстан турбутуҥ бу баар санаабар,

      Эйигин ахтар мин сырдык чаастарбар.

      Күннээх Сэргэлээх алардара, сыһыылара

      Ыччат ырыатынан күйгүөрэ турбуттара.

      Биһиги эдэр сааспыт дьикти романтиката –

      Афишаҕа тэлээрэрэ Чапаев буурката.

      Эн, нарын киһи, кыбыстыбыт санааҕар

      Кытара кыыспыттара эдэркээн иэдэстэриҥ.

      Аһаҕас уолуктаах комсомольскай куоптаҕар

      «КИМ»-иҥ значога хамсыы илигириирэ.

      Умнуом дуо эн кыргыылаах баттаххар

      Дэлэгэйдик тохтор ол күн саһарҕатын,

      Маҥнайгы таптал аан бастаан уһуктан,

      Эн сүрэҕиҥ: «Хаһан?..» – диэн саҥарбытын?!

* * *

      Мин ааспыт олохпун эргитэ санаатахпына,

      Эн тураҕын мин хараҕым иннигэр.

      Мин эдэр олоҕум хас биирдии күнэ

      Мин тапталым килбиэнинэн киэркэйэр.

      Биир хомолто куруһа, биир үөрүү мичилэ

      Эн биһиэхэ иккиэммитигэр тосхойор:

      Үөрүүбүт үгүс – икки киһиэхэ тиксэрэ,

      Иккиэ буоламмыт хомолто хоппот.

      Эйигин, мин олоҕум сырдык аҥаарын,

      Илдьэ сылдьабын сүрэхпэр иҥэрэн.

      Эйигинэ суох сатаан санаабаппын

      Ааспыппын,

      бүгүҥҥүбүн,

      кэлэрбин.

      СААСКЫ КИЭһЭ

      Чэлгийэн эрэр чараҥ лабаатыгар

      Киирэр күн килбиэнэ түстэ.

      Сыһыы саҕатыгар күөх от сыта халыйар.

      Кэрэ да киэһэ.

      Өрүскэ

      Хойутаабыт хаастар хаһыытастылар.

      Кэрии тыаҕа кэҕэ саҥата

      Чугаһаан кэлэр, ыраатар.

      Кулууп таһыгар кыргыттар ылластылар

      Сайын туһунан, таптал туһунан.

      …Хонууга тураммын, хомойо санаатым

      Уон аҕыстаах уолан буолбатахпыттан.

* * *

      Урут төрөөбүттэр поэзия кэрэтин,

      Биһиги, билиминэ улааппыппыт,

      Ойуулуур идэҕэ эмиэ үөрэммэтэхпит,

      Музыкаттан төрүт да маппыппыт.

      Оттон бүгүн түөрт саастаах саха киһитэ

      Пушкин поэматын өйүттэн аахта,

      Бетховен сонататын сэттэлээх эдьиийэ

      Уон тарбаҕынан оонньоон сыналытта.

      Итини истэ-истэ, ким саарбаҕалыаҕай

      Биһиги ыччаппыт үрдүк аналлааҕар?

      УЛУУ НОРУОТ СҮРЭҔИН СЫЛААһА[3]

      Советскай норуоттар кэргэннэригэр

      Сахам тыла барҕара сайынна:

      Сахалардыын сахалыы кэпсэттэ

      Евгений Онегин – Нева ньургуна.

      Татьяналыын комсомолка кыргыттар

      Чараҥҥа нарыннык ылластылар,

      Алаас аайы Ленскэй арията

      Сахалары уйадыта дуораһыйар.

      Улуу Пушкин лыҥкынас ырыата

      Сахалыы сатараан тарҕанна.

      …Толстой Анната ыар трагедиятын

      Мин төрүт тылбынан муҥатынна.

      Революция өргөстөөх тыллааҕа

      Маяковскай сахалыы саҥарар.

      …Улуу


<p>3</p>

А. Пушкин «Евгений Онегина» сахалыы тахсыытыгар.