Тамақтану режимі – энергияның жетіспеушілігімен байланысты мәселе-лерді шешуге мүмкіндік беретін салауатты өмір салтының тағы бір құрамдас бөлігі; уақыт өте келе тамақтанудың ұтымды бөлінуін білдіреді (әр түрлі уақыт кезеңдері қарастырылады). Рационалды тамақтануды адамның жынысын, жасын, жұмыс сипатын және басқа факторларды ескеретін физиологиялық тұрғыдан толық тамақтану жиынтығы деп атауға болады. Ақуыздар, майлар мен көмірсулардың арақатынасы сақталуы керек: ақуыз – май – көмірсулардың арақатынасы тұтынылатын тағамның тәуліктік мөлшерінің 15% – 30% – 55% (тиісінше) құрауы керек. Бұл ретте ұлдар үшін орташа тәуліктік энергия шығыны 2700 ккал, қыздар үшін – 2400 ккал екенін есте ұстаған жөн [4].
Осылайша, салауатты өмір салтының (СӨС) жоғарыда аталған барлық аспектілерін сақтай отырып, энергия тапшылығы мәселесін шешуге болады. СӨС-ның басқа компоненттері бар, бірақ олар жасөспірімдердің энергиясының болуына, оның жаңаруына аз әсер етеді. Энергетикалық сусындардың орнына, дұрыс тамақтану, еңбек, демалыс және ұйқы режимін сақтау, жүрек-қан тамырлары мен жүйке жүйесіне теріс әсер етпестен жасөспірімнің денсаулығын арттыруға мүмкіндік береді. Осы ұсыныстарды ұстану арқылы кез келген жасөспірім денсаулығын сақтай алады, бұл өте маңызды, өйткені «денсаулық» негізгі құндылықтардың бірі болып табылады.
Сондықтан, энергетикалық сусындардан бойымызды аулақ ұстап, шұбат, қымыз, айран секілді өзіміздің ұлттық сусындарымызды ғана пайдалансақ деймін.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Минникаева Н. В. Некоторые аспекты психосоматических заболеваний // Наука и образование: сборник статей Х Международной научной конференции (Белово, 15—16 мая 2014 г.). – Белово: Беловский институт (филиал) Федерального государственного бюджетного образовательного учреждения высшего образования «Кемеровский государственный университет», 2014. – С. 277—278.
2. Энергетикалық сусындардың денсаулыққа зардабы қандай? // Халық үні, 21.01.2023 [Электрондық ресурс]. – Кіру режимі: https://halyq-uni.kz/news/15035-energetikalyk-susyndardyn-densaulykk-a-zardaby-kandai-d-riger-zhauaby/. – (қаралған күні: 23.02.2023ж).
3. Халиулина В. В. Здоровье – важная составляющая трудового потенциала / В. В. Халиулина, С. В. Шабашева // Вестник КемГУ. – 2012. – №4 (52). – Т. 1. – С. 338—342.
4. Казин Э. М. Система непрерывного физического воспитания как условие адаптации, развития личности, формирования здорового образа жизни: учебное пособие / Э. М. Казин, Н. Э. Касаткина, О. Г. Красношлыкова и др. – М.: Омега-Л, 2013. – С. 177—179.
Андриевская Н. И.