Сораштыруының файдасыз икәнлегенә төшенде Мирсәет. Ни генә димә, әбисе бүген теләр-теләмәс сөйләшә иде. Әллә кызы белән үпкәләшкән, әллә башка бер-бер сәбәбе бармы – Мирсәет өлкән кешене артык борчымаска булды.
Янә Рәсидәсе янына кереп, аның җылы нәни тәпиләрен сыйпап куйды, күзенә төшеп торган йомшак чәчләрен аралап, маңгаеннан сөйде. «Бу кадәр охшаса охшар икән үземә. Кыз бала әнисенә тарта төшсә дә начар булмас иде. Ә ул чат әтисе!» – диеп уйлады үзалдына.
Вакыт уза… Ә Рауза күренми. Ишекнең теге ягында әбисе тынычсызлана – әледән-әле тирән сулыш алганы ишетелә. Мирсәет тә борчыла башлады инде… Хатын-кызга шулай соңарып йөрү килешә торган нәрсә түгел, дөньяның да бик болгавыр чагы бит.
Һава сулаган атлы булып, берничә кат урамнан да урап керде. Урамда хәрәкәт туктаган, төнге трамвайларның чыелдавы да ишетелми башлады… Мирсәет, өйгә кереп, кәнәфигә кырын ятты, өстәл лампасын кабызып, Ленинның «Нәрсә эшләргә?» дигән китабын укырга кереште. Бу хезмәтне һәрчак куен кесәсендә йөртә торган иде ул. Күп урыннарын яттан белсә дә, укыган саен, Ленинның фикерләре тирәнрәк һәм моңарчы тоелмаган яңа төсмерләре белән ачыла бара иде аның өчен. Әмма бүген башына һични керерлек түгел, Раузаның шулай соңаруы күңел тынычлыгын алды.
«Нәрсә эшләргә?..» – дип сорады ул үз-үзеннән. «Нәрсә эшләргә? Нәрсә эшләргә?..» – дип тибә иде сыман йөрәге дә… Борчуларын читкә ташларга омтылып, янә китап битенә текәлеп карый. Сүзләре таныш, әмма фикер зиһенгә үтеп керми, һаман шул бер үк сорау бимазалый: «Нәрсә эшләргә?..»
Китапны бер читкә куеп, үз-үзен белешмичә, кухняга атылып чыга. Әбисе әле булса йокламаган. Урамга караган тәрәзәгә капланган да тик басып тора. Көтә… Ана күңелендә тынгылык юк. Елый-елый шешенеп беткән иде булса кирәк – Мирсәеттән күзләрен яшерде. Яулык очын, авыл хатыннарына гына хас пөхтәлек белән, авыз читенә таба тарта төште. Дәшми кала алмады Мирсәет, булдыра алганча ягымлы итеп дәште:
– Нигә йокламыйсың, әбекәй?.. Бар, ятып тор, кайтыр, – дип тынычландырды ананы. – Тыныч кына яши белми, ут борчасы ич синең кызың… Җитешмәгән җире, аралашмаган кешесе юк…
Әмма ул төндә икесенең дә күзенә йокы кермәде.
Таң беленеп килгәндә генә, аларның тәрәзә каршысына затлы арба җигелгән ат килеп туктады. Каретадан сикереп төшкән хатын Рауза иде, ачык тәрәзәдән аның кет-кет көлгән тавышы ишетелде. Аннары ул кучерга кул болгады да яшь колын сыман уйнаклап өйгә ашыкты. Баскычтан да шак-шок басып, йөгереп диярлек, ашыгып менде ул. Ишекне үз ачкычы белән ачты. Каршысына чыгып баскан әнисе һәм ирен күргәч тә югалып калмады:
– Ха, – диде ул, гамьсез кыяфәт белән. – Өйдә кунак бар икән ләбаса.
Иренең кочагына ташланмады Рауза, коры гына исәнләштеләр. Әнисе, әдәп саклап, кухня якка кереп китте.
– Кайда булдың? – дип сорамый түзә алмады Мирсәет. Кәефе шәп иде бугай хатынның, шаяруга борып җавап кайтарды:
– Булган җиремдә мин юк инде хәзер…
Ялт кына үрелеп, иренең бит очыннан үбеп алды һәм кухня якка әнисен тынычландырырга кереп йөгерде.
Мирсәет