Минем тәмам борчуга калуымны сизенеп, ул:
– Чын күңелдән ачулана дип уйлама тагын. Болай гына… әйтүем. Газетада басылган, телевизордан әйтелгән һәр сүзгә тулаем ышана шул безнең халык. Бу беркатлылыгы белән кая барып чыгар мескенем?..
Өмә
Көз ае (1986 ел). Затлы Комлев урамын бер көн эчендә аркылыга казып чыгарга кирәк. Шунсыз язучыларның яңа бинасына җылы кертмәячәкләр. Өмәгә кем генә килмәгән. Язучылар берлеге рәисе Туфан Миңнуллинның көр тавышы әле анда, әле монда ишетелә. Ленинград фронтында танкка каршы кылыч тотып барган Ворошиловны хәтерләтә ул.
Гариф Ахуновның Әлмәт бүлегендә эшләгән чагында алган кара-зәңгәр плащы кызыл балчыкка буялып беткән.
– Зарар юк, Шаһидә апаң юа аны, – дип каккалады да, – карале, егетем, син бик һөнәрле икәнсең, черәшеп эшли беләсең, болай булгач, мин синең иҗат портретыңны язам. Чиратта унөченче син, – дип, Камил Кәримовның аркасыннан кагып алды.
Үзенә карата җылы сүзне сирәк ишеткән Камил Кәримов шикләнебрәк карап куйды да:
– Мине болай да беләләр, мәшәкатьләнмәгез, Гариф абый, – диде. – Хикәямне тыңламасалар, курайда уйныйм, алай да батмаса җырлап җибәрәм. Җырымны яратмасалар – биеп күрсәтәм.
– Шулай дисеңме?..
– Сез, Гариф абый, Өчиле авылыннанмы әле?
– Өч түгел, бер өй дә калмады инде анда.
– То-то…
– Син Михалков сыман сөйли башладың әле.
– Татар укучысының өчтән ике өлеше Шәле авылында яши. Шәлем исән торсын! – дип, Камил Кәримов көрәп һава сулады да, күкрәген кабартып, сикергәк адымнар белән китеп барды.
Мөдәррис Әгъләмов, борынгы стена нигезен тишәргә дип, үзе кадәр отбойный чүкечкә тотынды. Чүкечнең кендеге, таш арасына кысылып, автомат кебек тырылдый башлагач, көчле һава агымы шагыйрьнең гөнаһсыз гәүдәсен уңлы-суллы бәргәли, яфрак кебек җилфердәтә башлады. Җәһәт килеп җиткән Равил Фәйзуллин отбойный чүкечне Мөдәррисе-ние белән күтәреп алды да секунд эчендә стенаны умырып та төшерде.
Аяз Гыйләҗевнең япон курткасы пычранмады пычрануын, шулай да тере классикның арада булуы үзе бер куаныч иде. Ул, ярым канәгать елмаеп, күзлек пыяласы аша яшьләр ягына – Ркаил Зәйдулла, Газинур Морат, Зиннур Хөснияр кебек киң күкрәкле, кызылсу мул чырайлы яшьләргә мәгънәле карап торды да, тирән сулап:
– Болар иҗатта Фәйзуллинны бәрерләр, ахры, – дип, үзалдына сөйләнеп алды.
– Ни дисез, Аяз абый? – дип сорады Хәйдәр, аңа таба иелә төшеп.
– И-и, Хәйдәр булсаң иде ул хәзер, слушай, паринь. Кара инде, ул кыяфәт! Ул буй! Ул чибәрлек! И-и-и-их! – дип, Аяз ага Хәйдәрнең ак плащ кигән, сыгылмалы, көрәк сабыдай нәзек гәүдәсенә астан өскә карап торды.
– Сиксән икенче елны чыккан брошюра белән ерак китеп булмый шул, Аяз абый, – диде Хәйдәр.
– Слушай, паринь, бүген алыштырам яшьлегеңә алтмыш ике пьесамны, кырык ике том прозамны, сандык төбендәге дүрт йөз илле мең юллык шигырьләрне дә өстәп… И-и-и-их, яшьлекнең кадерен белмисең әле син, слушай, паринь…
Ул арада кемдер:
– Фәйзуллин