У кечгача тишини тишига босди. Назоратчи ҳодисадан хабар топгач, уни қаттиқ койиди ва фермага жўнатди.
Қайтганидан сўнг Закхейнинг биринчи қилган иши кесилган бармоғини жойлаш бўлди. Спирт йўқ эди. Шу сабабли шишачага машина ёғини қуйиб, ичига бармоғини жойлади ва қопқоқни маҳкам буради. Шишани эса ёғоч каравот ва сомон тўлдирилган тўшагининг орасига яширди.
У бир ҳафтада ҳам тўшакдан турмади. Қўлидаги кучли оғриқ ҳаракатланишга имкон бермасди. Кейин бу оғриқ бошига ҳам ўтди ва уни безгак тута бошлади. Шундан сўнг ўзининг нораво қисматига аччиқ кўз ёш тўкди. У ҳатто бундан бир неча йил аввал – оёғи остида мина портлаб, кўзларини жароҳатлаганда ҳам бунақа умидсизликка тушмаганди.
Ўлганнинг устига чиқиб тепгандек ошпаз Полли ҳам унинг устидан боплаб кулиш учун овқатни ўзи олиб келар ва тегажоғлик қиларди. Гарчи икки рақиб ўртасида даҳанаки жанг уч кун давом этган бўлса-да, ҳар гал Закхей тортишув сўнгида деворга ўгирилиб, тишларини ғижирлатар, ўзини бу баҳайбат кимса олдида қанчалик заиф эканидан ич-ичидан эзиларди.
Азобли кунлар ниҳоятда имиллаб ўтмоқда эди. Закхей сал ўзига келиб олгач, эшикни очиб, очиқ осмон ва бепоён саҳрони кузатиб ўтирадиган бўлди. У кўпинча буғдойзор тарафдан келаётган ўрим машиналари шовқинига қулоқ солар, хаёлан олисларда қолиб кетган отлари билан гаплашарди.
Айёр ва қитмир Полли шунда ҳам уни ҳам ўз ҳолига қўймасди. У югуриб келиб, эшикни ёпар, «ташқарида шабада эсяпти, совуқда шамоллаб қоласан», деб масхараомуз илжаярди. Закхей ўзини аранг қўлга олиб, қаватма-қават тахланган чорпоялар оралаб ўз каравотига судралиб чиқар, рақибини майиб қилиш илинжида қўлига илинган этик ёки ўтирғични рақибига ирғитарди. Аммо фалокат шунда эдики, Закхей бурнидан нарёғини кўролмас, бинобарин, у отган нарсалар ҳеч қачон нишонга тегмасди.
Еттинчи кун у ошхонада тушлик қилишини билдирди. Ошпаз эса бунга изн бермади. Шу тариқа Закхей яна ўз каравотида овқатланди. У ҳар галгидек зерикканча каравотида тамадди қилди.
Айни дамда ошхонада ҳеч ким йўқлигини у яхши биларди. Ошпаз ва ёрдамчилари ўримчиларга тушлик олиб кетишганди. Боя масхараомуз қўшиқ хиргойи қилганча чиқиб кетишганини унинг ўзи кўрганди. Закхей чорпоядан тушиб, ошхонага йўрғалади. Ошпазнинг китоб ва газетаси аввалги жойида турарди. У газетани сиқимлаб, тўшагига қайтди. Кейин кўзойнагини артганча қизиқарли эълонлар саҳифасини ҳижжалашга тутинди.
Соатлар бир-бирини қувар, вақт шиддат билан еларди. Ниҳоят, Закхей қайтиб келаётган аравалар товушини, ошпазнинг йўл-йўлакай идиш-товоқларни ювиш тўғрисида шогирдларига кўрсатма бераётганини эшитди.
Закхей ҳозир ошпаз кела солиб, кутубхонасига ўзини уриши ва ўша газетасини қўлга олишини яхши биларди. Закхей ўша заҳоти газетани сомонли тўшаги орасига тиқди. Полли бу газетани кўз қорачиғидек асрарди.
Бир дақиқа ўтди. Чорпоя томон оғир қадам товушлари яқинлашиб келарди. Закхей эса қайсар нигоҳларини шифтдан узмай ётарди.
– Бу қанақаси? Қани менинг газетам? –