Улар орасида турли миллат ва ирқ вакилларини, ёшларнию кексаларни, европалик ва америкаликларни, озми-кўпми, омадлию омадсизларни, ҳатто дайдиларни ҳам учратиш мумкин. Сал ўзига тўқроқлари шимининг орқа чўнтагига револьвер ҳам қистириб олган.
Одатда кечки овқат жуда тез ейилади. Дастурхон бошида ҳеч ким оғиз очмайди. Чунки ишчиларнинг аксарияти овқат пайти уларга кўз-қулоқ бўлиб турадиган назоратчидан қўрқади. Овқат еб бўлиниши билан ҳамма ухлагани тарқалади.
Бироқ Закхей бугун кўйлагини ювмоқчи бўлди. Кўйлак тердан қотиб кетган, кундузлари қуёш тиғида баданга тарашадек ботиб, ғашни келтиради.
Кеча қоронғи эди. Ҳамма ухлаётган катта бостирма остида фақат хуррак ва алаҳсираш овозлари эшитиларди.
Закхей бир қанча сув идишлар илинган ошхона девори томон юрди. Идишлардаги сувни ошпаз ёмғирли кунларда йиғиб қўйганди. Биллиборида сув жуда танқис неъмат. Бундан ташқари, сув ўта қаттиқ, оҳактошга бой бўлгани учун унда ювилган кир тез тоза бўлади.
Закхей сув идишлардан бирини олди ва кўйлагини ечиб, ювишга киришди. Тун сокин ва совуқ эди, эти жунжикди, бироқ кийимни барибир ювиш керак эди. У бироз тетиклашиш учун ҳуштак чала бошлади.
Бирдан ошпаз ошхонага кириб келди. Унинг қўлидаги чироқнинг кенг ёғдуси Закхейнинг юзини ёритиб ўтди.
У чироқни зинанинг устига қўйиб, тўғри Закхейнинг олдига келди:
– Сенга ким сув берди?
– Ўзим олдим, – деди Закхей.
– Сув меники, – бақирди Полли. – Ифлос қулвачча, сувдан фойдаланишга ким ҳуқуқ берди сенга?
Закхей эътироз билдирмади, фақат яна пудингдан чиққан пашшани эслатди, холос.
Уларнинг шовқин-сурони бостирмада ухлаётганларни ҳам уйғотиб юборди. Ўрниларидан туриб, икки жанжалкашнинг атрофини ўраб олишди ва можарони қизиқиш билан кузата бошлашди.
– Манави чўчқани қаранглар, сувимни ишлатибди, шуям инсофданми?
– Ол, сувингни, – дея сув идишни илгари сурди Закхей. – Энди менга кераги йўқ.
Ошпаз муштини дўлайтириб сўради:
– Манавини кўряпсанми?
– Ҳа, нима бу? – деди Закхей.
– Ҳозир кўрасан.
– Нима қиласан?
Бирдан кучли зарба эшитилди. Кейин жавоб зарбалари… Томошабинлар тўполонни ҳаяжон ва қизиқиш билан кузатишар, олқишлашарди.
Закхей ҳужумларга ортиқ дош беролмади.
Кичик жуссали, шабкўр ирланд ҳар қанча ғазаб отига минса-да, унинг калтабақай қўли ошпазнинг адабини беришга ожизлик қиларди. Ниҳоят у ён тарафга гандираклаб бир неча қадам юрди ва ағанаб тушди.
Ошпаз атрофдагиларга юзланди:
– Қулатдим. Баттар бўлсин! Аскарнинг кучи шунақа бўлади.
– У ўлди, шекилли, – деди кимдир. Ошпаз елка қисди.
– Ўлса ўлар, – деди бефарқлик билан.
У айни дамда оломон ўртасида ўзини қанчалик буюк, ғолиб ва қудратли ҳис этарди. У бошини кўтариб, ўзини янада улуғвор кўрсатиш учун шоирона ташбеҳлар излашга тушди:
– Уни