Çuğullar. Azər Qismət

məhsulların satışına qadağa qoymalıyıq, – bu cümlədən sonra az qala gülməkdən ürəkləri dayanacaqdı.

      Müavin kinayə ilə qımışdı:

      – Əzizim, indi guya yeni söz dedin də, hə?

      Müdir danışıqlara son qoydu:

      – Yeni əməkdaş və bütün günü qulaqlıqla musiqiyə qulaq asan Adilə sabah sübh tezdən analizlər götürmək üçün bazarlarda olsunlar.

      Daha şaqqanaq çəkmədilər. Müdirin getməsini gözlədilər ki, dağ çaylarından sel yaradıb qarşılarındakı mikrobu həmin seldə üzən talaşaya döndərsinlər, istəsələr uşaqlar üçün qayıq düzəltsinlər, istəsələr qulaqlarını təmizləsinlər. Araşdırmalara əsasən, dünya okeanlarının səviyyəsi ildə bir millimetr qalxırsa, bugünkü iclasda onu üç millimetr qaldırmışdım. Nə iş tutdum? Rica edirəm, bağışlayın, ən ülvi məhəbbətinizə and verirəm, məni bağışlayın, vallah, özümdən asılı olmadı, belə edəcəyimi düşünməzdim, heç bilmirəm məni hansı milçək dişlədi.

      Sarsaq, ya qeyri-sarsaq, dilimdən çıxmışdı, vəssalam. Budur, düşmənləri artırdım, heç əməlli-başlı düşmən var idi ki? Yaxın gələcək üçün onların hədəfi məlum oldu. İlahi, müdirin yenidən qayıdıb təzə bəyanat verməsi, kürkə bürünən şamanlar kimi ruhumu marallar qoynuna apardı. Qardan ağ yorğana bürünən çöllərə… O çöllərdə qaralan aullara. Müdirin bəyanatı üçüncü dünya müharibəsinin başlanmasına qığılcım oldu.

      – Qərarımı dəyişirəm. Sabah on beş işçinin hamısı bazarlara reydə çıxsın. Yeni əməkdaş düz deyir, analizlər götürülməli, nəticələr elan edilənə qədər məhsulların satışlarına qadağa qoyulmalıdır. Biz öz hökmümüzü yeridib sübut etməliyik ki, hələ mövcuduq.

      Göydən iri daşın əvvəlcə sakit, sonra yüksək sürətlə düz təpəmin ortasına yaxınlaşdığını görürəm. Ağrı… Dözülməz ağrı…

      O getdi. Gözlər, bütün gözlər, yox-yox, qoyun, belə ifadə edim, gözlərin içindəki ağlar qaralara qarışdı, damarlar daraldı. Orda nələr vardı. Kin, sui-qəsd istəyi, ayaqdan asmaq, qulağın divara mıxlanması, qəbirə diri-diri yumaltma, barmağın çərtilib yerinə duzun basılması, başın gərdəndən ayrılması, hətta kəllənin su damcısı ilə deşilməsi.

      Müdir yenidən qayıtdı. O, bu gün məni öldürəcək.

      – Son sözüm budur. Heç kim orda-burda gizlənib yalandan akt tərtib etməsin. Yeni əməkdaşın təklifi idarəmizin hörmətini ən yüksək səviyyyə qaldıracaq. Kim hara gedəcəksə, məkanları öz aranızda bölüşdürün. Yaxşısı budur ki, qrafik tutun.

      Nəinki, üçüncü dünya müharibəsi, artıq ulduz müharibəsi başlandı. Bu, gənc bir oğlanın bundan sonra müsibətlər içində keçəcək taleyinin başlanğıcı idi. Qorxuram. Çox qorxuram. Qoy, məni öldürsünlər, qoy dərimi soysunlar, burdan gedə bilməyəcəyəm. Çünki bu işi çətinliklə tapmışdım.

      * * *

      Müdir öz otağına çəkildi. Qalmaqal yaradıb kabinetində sərinlənməyə getdi. Qoruqçu başı ilə işarə etdi ki, çöl qapısının ağzındakı köşkünə gəlim. Görəsən, niyə çağırırdı? Yəqin, darıxdığından nərd çırpmağa adam axtarır. Köşkə girəndə qapını tez arxadan bağladı ki, heç kim görməsin, hələ pərdəsini də çəkdi.

      – Gəldiyini heç kim görmədi?

      – Mən bilən yox. Nəsə olub?

      – İnan Allaha ki, iclasda sifətinin necə qaraldığını görəndə pis oldum. Sənə çətin olacaq. Bu adamyeyənlər məkanına hardan gəlib çıxmısan? Reydə gedəndə ehtiyatlı ol. Bütün hərəkətlərini izləyəcəklər, bütün danışıqlarını beyinlərinə yazacaqlar.

      – Reydə Adilə ilə çıxacağam.

      – Bala, heç kimə etibar yoxdur, özü də bayaqkı haqq-hesabdan sonra. Bilirsən, cəngəllik olsaydı, düşmənlə çöl dilində danışardın, burda isə alınmır. Evini yıxırlar, dillənə bilmirsən, hardan sübut edəsən. Çuğullar həmişə yanımızdadır, günün iyirmi dörd saatı, ilin üç yüz altımış beş günü. İnsan cildinə girən çuğullar o adamlardır ki, öz dostunu hətta pulsuz-parasız ideya naminə satar. Təsəvvür et ki, Pavlik Morozovun atası bir az un saxlamışdı ki, qoduğunu yedizdirməyə çörəyi olsun, acından ölməsin. Bolşeviklər gələndə itin küçüyü atasını satdı. Buna nə ad verilir-verilsin, satqınlıqdır. Doğma atasını satmasına görə bir gün ərzində bütün ölkədə tanındı, nümunə göstərildi. Dövlətin bədbəxtliyi onda idi ki, öz məqsədi naminə atanı balaya satdırırdı. Təbliğata görə uşaqların vicdanı satın alınırdı.