Dalanda. Сабир Азери

Arvadın da ki zəif damarını tapmışam… Bax, ruslar buna görə deyiblər: «Net xuda bez dobra…» Yaxşı, bu Mahmud niyə bəri gəlmir? Arvad da ilişdi orda. Bəlkə məsləhətləşirlər? Nə barədə?

      Araya çökmüş sükut professoru lap darıxdırdı. Qafarın yanına– arxadakı otağa keçdi. Ayaq səsi eşidib, Qafar yönünü bəri çevirdi, professor Qasımzadəyə necə baxdısa, o özünü tamam itirdi və irişdi:

      – Sabahın xeyir, qardaş.

      Qafarın ağrıdanmı, yoxsa hirsindənmi, ya nəydisə üzü əyildi.

      – Çox şirin yuxulamışdın?

      Qafar yenə cavab vermədi, hətta yönünü təzədən divara çevirdi.

      –Görürəm yatmaq istəyirsən, yaxşı, yat, dincəl. Mən də sənə mane olmayım. – Professor Qasımzadə şüşəbəndə qayıtdı. Fəridə, əlində qaşıq, mətbəxdən çıxdı.

      – Hara, professor, xörək hazırlayıram.

      –Çox sağ olun, aclığım yoxdur. Vacib işim var, gedim, sonra gələcəm. – Tələsik çıxdı. Mahmud da onunla həyətə düşdü və çox ləng qayıtdı. Anası ondan heç nə soruşmadı, çünki Mahmudun qanı bir az da qara idi, heç atasının da yanına keçmədi.

***

      Gecənin hansı vədəsindəsə Qafar ayıldı. Başı yenə küyüldəyir, gipsli ayağı sızıldayırdı. Bunlar heç, bunlara dözürdü, ən pisi o idi ki, yaralı ayağı bərk qaşınırdı. Qafar həm ayağını gipsin üstündən ha cırmaqlayırdısa qaşınması kəsmirdi.

      Fəridə pəncərənin ağzında, divanda yatmışdı və adəti üzrə xoruldayırdı. Qafar onu astadan səslədi, səslədi, lakin ayılmadı. Qafar hirsləndi: «Başını yerə qoydu– qurtardı, olur o dünyalıq. Gərək gəlib ya qulağının dibində qışqırasan, ya da qoz ağacı təki silkələyəsən ki, bəlkə oyana… Bir yana baxanda, yazığı qınamalı da deyil, yerindən durandan ta yatana kimi əlləşir. Necə yorulursa axşamlar özünü yatağa ölü salır…»

      Qafarın yadına Fəridənin evində kirayə qaldığı o uzaq illər düşdü.

      Qafar Bakının küçələrini ölçə-ölçə, neçə həyətə girib sıxıla-sıxıla: «Sizdə kirayəçi saxlayan yoxdur?» soruşa-soruşa gəlib Dağlı məhəlləsinə çıxmışdı.

      Bura balaca bir həyət idi. Həyətin ortasında qoca, tənha bir tut ağacı vardı. Tut ağacının gövdəsi əyilmişdi, budaqları üzbəüz evin pilləkənlərinə doğru uzanmışdı, sanki bu pillələrlə yuxarı qalxmaq, pəncərədən içəri girmək istəyirdi.

      Dolubədənli, qarabuğdayı, lakin olduqca şirin sifətli bir gəlin (bəlkə də qız idi, ancaq niyəsə Qafarın fikrindən keçdi ki, gəlindir) bu qoca tut ağacının altında stol qoyub, paltar ütüləyirdi. Qafar həyətdə ayrı adam görməyəndə əvvəlkindən də betər sıxıla-sıxıla, başını yerdən qaldırmadan salam verdi. Gəlin bu qəfil səsdən diksindi, az qaldı ütünü əlindən salsın. Oğlanın salamını almaq əvəzinə hirsləndi:

      – Nə var, ədə, kimi istəyirsən?

      Qafar bir az da astadan dedi:

      – Bağışlayın, bacı, sizin həyətdə kirayəçi saxlayan yoxdur?