Əlvida silah. Эрнест Миллер Хемингуэй

allaha ki, mən ingilislərə qoşulmamışam.

      YEDDİNCİ FƏSİL

      Ertəsi gün, birinci dağ postundan qayıdarkən maşını, yaralıların və xəstələrin öz sənədləri əsasında qeyd edilərək bu və ya digər hospitala göndərildiyi smistimento12 yanında saxladım. Maşını özüm sürürdüm və sükanın arxasında oturub gözlədim, şofer isə sənədləri qeyd etməyə apardı. İsti bir gün idi, səma gömgöy və aydın idi, yol isə ağ və tozlu idi. Mən Fiatın hündür oturacağında əyləşmiş və heç bir şey fikirləşmirdim. Yanımdan yol ilə polk keçirdi və mən cərgələrin necə addımladığına baxırdım. Adamlar istidən üzülmüş və tərləmişdilər. Bəziləri polad kaskalarda idilər, çoxusu isə kaskanı arxa çantaya bağlamışdı. Kaskalar bir çoxunun başına lap böyük idi və demək olar, qulaqlarını da örtürdü. Zabitlərin hamısı kaska qoymuşdu, lakin bunları başlarının ölçüsünə görə seçmişdilər. Bu, Bazilikatın briqadasının hissəsi idi. Mən onları zolaqlı ağ-qırmızı nişanlarından tanıdım. Polk artıq çoxdan keçmişdi, lakin öz manqaları ilə addımlamağa taqətləri olmayıb geri qalanlar hələ də yanımdan ötüb gedirdilər. Onlar əldən düşmüşdülər, hamı tər və toz içində idi. Bəziləri lap xəstəyə bənzəyirdi. Geri qalanların axırıncısı keçib gedəndən sonra yolda bir əsgər də göründü. O dayandı və yolun kənarında oturdu. Mən maşından çıxıb ona yanaşdım.

      – Sizə nə olub?

      O mənə baxdı, sonra ayağa durdu.

      – İndicə gedirəm.

      – Axı, nə olub?

      – Hamısı müharibədəndir, onu lap…

      – Ayağınıza nə olub?

      – İş ayaqda deyil. Mənim qrıjam var.

      – Bəs nə üçün piyada gedirsiz? – soruşdum. – Niyə hospital-da deyilsiz?

      – Buraxmırlar. Leytenant deyir ki, bandajı bilə-bilə atmışam.

      – Göstərin mənə.

      – Bayıra çıxır.

      – Hansı tərəfdən?

      – Bax buradan.

      Mən onun qarnını yoxladım.

      – Öskürün, – dedim.

      – Birdən daha da pis olar. Onsuz da səhərkindən iki dəfə böyüyüb.

      – Maşına əyləşin, – dedim. – Mənim yaralılarımın kağızları hazır olan kimi, sizi özüm aparıb sanitar hissəyə təhvil verəcəyəm.

      – O deyəcək ki, bilə-bilə eləmişəm.

      – Burada onlar bəhanə tapa bilməzlər, – dedim. – Bu, yara deyil. Bu sizdə əvvəllər də olmuşdur?

      – Axı, mən bandajı itirmişəm.

      – Sizi hospitala göndərərlər.

      – Tenente, olmaz ki, sizin yanınızda qalım?

      – Xeyr. Məndə sizin sənədiniz yoxdur.

      Şofer qapıda göründü, əlində bizim apardığımız yaralıların sənədlərini tutmuşdu.

      – Dördünü yüz beşinciyə. İkisini yüz otuz ikinciyə, – dedi. Bunlar o biri sahildəki hospitallar idi.

      – Keçin sükanın arxasına, – dedim.

      Qrıjası olan əsgərə kömək etdim və o, oturacağa qalxıb yanımızda əyləşdi.

      – Siz ingiliscə danışırsız? – o soruşdu.

      – Bəli.

      – Bu lənətə gəlmiş müharibə haqqında nə deyə bilərsiniz?

      – İyrənc şeydir.

      – Hələ bir iyrənc də olmasın, lənətə gəlmiş. Hələ iyrənc də olmasın.