Әйләндермәк була…
Качарга! –
Тузып беткән гадәт читлегендә
Мөмкинмени сайрап яшәргә!
Әйткән әйтсен әйдә «Аякларың
Берсе җирдә, берсе гүрдә»не.
Миңа кыйммәт хисләр азатлыгы,
Сандугачның сайрап үлгәне!
Әйдә әле, дустым…
Әйдә әле, дустым, элеккедәй
Утырыйк бер икәү бергәләп,
Икәү генә калган чакларда да
Мәҗлес була иде түгәрәк…
Күтәрелә иде тулы җамнар,
Алар белән бергә күңел дә,
Нинди генә йолдыз кабынмады
Без кавышкан төннәр күгендә!..
Айный алмый юмарт бәхтебездән,
Каршы ала идек таңнарны.
Мәхәббәтнең кайнар кочагында
Белми идек йөрәк талганны…
Олыгайган инде дияләрдер,
Ә миңа син әле дә яшь сыман:
Хатирәләр чөнки искермәгән,
Сызылып киткән кашлар астыннан.
Син карыйсың һаман элеккечә, –
Тик күзләрең бераз сагышлы…
Язмыш ятлар белән табыштырды,
Җаным синең белән кавышты!
Мөлдерәмә тулы күз яшедәй,
Җамнарыбыз тора мөлдерәп…
Барлык тойгы, кичереш уртак безнең,
Икебездә гүя бер йөрәк.
Әйдә әле, дустым, элеккечә
Бер күтәрик әле җамнарны, –
Бер бушатыйк әле сагышларны,
Бер иркәлик әле җаннарны!..
Сәйф Сараины укыгач
Кыз әйләнде бу батыр яшь тирәли, Җир әйләнгән кебек Кояш тирәли.
Гөлдерсеннең Сөһәйл тирәсендә
Әйләнүен тиңләп Җиргә, ул
«Җир әйләнә Кояш тирәсендә!»
Дигән серне әйтеп биргән ул
Коперниктан йөз илле ел элек.
Шәрыкта бу, димәк, күптәннән
Ачык булган. Сараи тик аны
Шигъри чара итеп үткәргән.
Мөмкинме шик тоту Коперникка, –
Тел тидерү аның кебеккә!
Тик гыйбрәтле шунысы: кайчак серләр
Соң ачыла, элек белеп тә…
Бер селкенеп
Берәм-берәм йөзе ачыла бара
Тирә-юньдә йөргән затларның,
Һәркайсысы тотына күрсәтергә
«Һөнәр»енең төрле якларын:
Берәүләре, син тау өйгән чакта,
Бер уч туфрак ташлый – өлешен, –
Күз дә йоммый соңра әйтер өчен:
– Бу тауны, – дип, – мин дә өештем!
Авыр юлны ансат үтәр өчен,
Берәүләре утыра арбаңа…
Ул гынамы әле!.. Үз арбаңда
Аның җырын җырлап бар аңа!..
Үрмәлиләр шулай төрле яклап,
Сырышалар синең өстеңә,
Кызык иткән сыман бер җүләрне,
Тап булгандай дәрвиш-мескенгә.
Бер селкенеп ташлыйм андый чакта –
Өстән төшә тегеләр шыбырдап:
Җан җиңеләеп китә арынганга,
Тик тән генә кала чымырдап…
Нигә, нигә?
Элекке Саласпилс концлагеренда
Саласпилста