Иртән уяндык, товар вагоны эчендә дым, томан иде. Көне буе юеш, зәңгәр томан эчендә бардык, эшелон бер дә инде туктамады. Әбәдкә «сухой паёк» биргәннәр иде, «буржуйка» тирәсендә чәй кайнатып, ботка пешереп мәш килдек. Шулай тагын бер көн узды.
Бик тиз караңгы төште, ә паровоз кычкырта-кычкырта Көнбатышка – яңгыр, томан, юешлек эченә таба чапты, үзенең рельсларны сөзеп бара торган куәтле ике фарасы белән юеш, дымлы дөньяны ялый-ялый каядыр чапты.
Кинәт малайларның берсе кычкырды:
– Егетләр! Бу – безнең иректәге соңгы көн! Әйдә, кемдә нәрсә бар, күпме акча бар, эчеп бетерик! Иртәгә беркемгә бер тиен дә кирәк булмаячак!
Вагон сәндерәләре шыгырдады, ыгы-зыгы китте, бөтенебез дә ат төйи торган иркен вагонның киң авыр ишеге янына берәр тукталышка җиткәнне көтеп җыелдык, аркылы аратага иякләребезне терәп бастык. Яңгыр сибәли дә сибәли. Паровоз гел кычкырта. И паровоз! Кычкыртма, телгәләмә күңелне…
Менә ниндидер бер станциягә шуып килеп кердек. Бөтен дөнья юеш. Караңгы. Кайсы станция? Бәрәч! Карасак… карасак… идрит-кудрит-т-т… Латин хәрефе белән язылган станция. «Stotis» диелгән… Итис-три… Без моны күргәнмени? Малайлар шым калды. Кемдер бу станциядә озак торасыбызны әйтте. Бу хәбәр малайларга җан өрде. Коелыштык. Бәрелә-сугыла йөри торгач, мин моның Литва җире икәнлеген аңладым. Литва ук түгел, Россия белән чиктәш беренче станция, диделәр. Шулай йөренгәләдек. Әлбәттә инде, малайлар аракы эзләде: соңгы кич бит! Якташым, математика укытучысы Расим белән безнең эш тыныч: бер яртының яртысы бар иде әле безнең. Соңгы кич икән, соңгы, урыс малайлары әйткәнчә, «хрен с ним»!
Ләкин эшелон ыгы-зыгы килде, перрон буйлап йөгереште. Кара юеш толпадан куркып, тиз генә вокзал буфетын, ресторанын бикләп алдылар. Малайлар да шым калды. Нишләргә? Шунда… шунда… перрон читендәрәк бер киоскны күреп алдылар. Егерме биш яшьләр чамасындагы бер кызый (литвалыдыр инде), ашыгып-ашыгып, киоскының картузын төшерә, бикләнеп маташа иде. Безнекеләр һәл-ләү – шунда! Бичара прибалтка! Бикләгәч булды дип уйлагандыр инде… Шалава дәррәү йөгереп тә килде, киоскны алгы ягыннан күтәреп, «һалә-һап!» дип, артка әйләндереп тә куйды. И, ул литва кызының елавын ишетсәгез! Йөрәк өзгеч итеп елады ул шул чакта. Бичара, киоскын аударгач, анда биш ящик ак аракы әрдәнәсе утырды да калды. Йөгереп килде станция начальнигы, йөгереп килде линейный милиционер, йөгереп килде гыжылдаган эшелон начальнигы… Әмма ике минут эчендә теге әрдәнәдән бер генә шешә дә калмады. Вагонда коточкыч пьянка, мат, тупас җырлар китте. Бөтенесе берьюлы:
– Бүген безнең иректәге соңгы көн! – дип гырылдады.
Алдагы станцияләргә хәбәр бирелеп, шуннан соң безне бер вокзалга да кертмәделәр. Без «кыргый дивизия» булып әле тагын ике тәүлек бардык. Инде диңгез җиле, диңгез һавасы үпкәләргә кереп тула, Татарстан, Рязань, Тамбовның коры һавасын сулыш юлларында алыштыра иде…
Ә