İtmiş dünya. Артур Конан Дойл

bildirim. Sözarası elə şey deyəcəm ki, dinləyicilərdə hədsiz maraq oyanacaq və onlar bu barədə daha ətraflı məlumat eşitmək istəyəcəklər. Bəlkə, bu yolla istəyimə çatdım. Axşam saat doqquzun yarısında Zoologiya İnstitutunun mühazirə salonunda görüşərik.

      V FƏSİL

      SUAL VAR!

      Enmor-Parkdan çıxanda yorulub əldən düşmüşdüm. Həm professorun yumruq zərbələri, həm də maraqlı söhbət məni müxtəlif hislərin, düşüncələrin qoynuna atırdı. Onun hekayəsinə getdikcə daha çox inanırdım, həm də başa düşürdüm ki, bu məlumat bütün dünya ictimaiyyətini lərzəyə gətirəcəkdir. Elə ki professor qoyduğu qadağanı götürdü, bu barədə qəzetə məqalə yazıb hamını heyrətə salacam. Yolun kənarında fayton gördüm, ona minib redaksiyaya tələsdim.

      Makkadl, həmişə olduğu kimi, öz yerində oturmuşdu.

      – Hə, – dedi, – səfərin necə keçdi? Yoxsa dalaşıbsınız?

      – Əvvəlcə sözümüz çəp gəldi.

      – Belə də adam olar?.. Bəs sonra?

      – Sonra sakitləşdim, söhbət etdik, amma qəzet üçün ondan heç bir məlumat alammadım.

      – Eybi yoxdur, qəzet üçün başqa material var. O, yumruğu ilə sənin gözünün altını qaraldıb, bu, qəzet üçün yaxşı materialdır. Elə günü sabah hörmətli professoru qəzetimizdə elə rüsvay edim ki, ömründə bunu unutmasın.

      – Lazım deyil, ser.

      – Niyə?

      – Çünki o nə yaramaz, nə də fırıldaqçıdır.

      – Nə? – deyərək Makkadl təəccüblə qışqırdı.– Yoxsa söylədiyi cəfəngiyyata inanırsan?

      – Mən inanıram ki, o nə isə qəribə bir şey görmüşdür.

      – Onda bu barədə yaz.

      – Yazardım, amma söz vermişəm ki, ondan icazəsiz heç nə yazmayacam.

      Sonra professorla olan söhbətimizin qısa xülasəsini ona danışdım.

      – Bax məsələ bu cürdür, – dedim.

      Makkadl gözlərini üzümə dikdi.

      – Yaxşı, cənab Meloun, onda axşamkı iclas barədə yaz. Bunu sənə qadağan etməyiblər ki! Mühazirədə iştirak edib bu barədə maraqlı məqalə yaza bilərsən. Qəzetdə sənin məqalənə yer saxlayacam, ona görə də mühazirədən birbaşa redaksiyaya gələrsən.

      …Mühazirəyə gələnlərin sayı mən təsəvvür etdiyimdən qat-qat çox idi. Adamlar mühazirə keçiriləcək binanın qarşısında qarışqatək qaynaşırdı. Faytonlardan düşən ahıl professorlar şəstlə yeriyərək xüsusi qapıdan içəri keçirdilər, sadə camaat isə əsas qapının ağzında toplaşmışdı.

      Əsl həngamə professor Çellencer qapı ağzında görünəndə oldu. Onu elə hay-küylə qarşıladılar ki, mənə elə gəldi camaat elmi mühazirəyə qulaq asmağa yox, bu davakar professoru görməyə gəlib.

      Professor təmkinini pozmayaraq dodaqaltı qımışdı. Sakit-sakit yeriyərək rəyasət heyətinə qalxıb yerində oturdu. Yığıncağın sədri professor Ronald Merrey ilə mühazirəçi cənab Uoldron otağa daxil olanda alqış səsləri hələ də kəsilməmişdi. Lakin tezliklə araya sükut çökdü və intizarla gözlədiyim yığıncaq başlandı.

      Professor Merrey bir-iki cümlə ilə yığıncağı açıb sözü cənab Uoldrona verdi. Cənab Uoldron sürəkli alqışlar altında ayağa qalxdı.

      Mühazirəçi heyvanlar aləminin aşağı pilləsində duran molyusklardan başlayıb balıqlara, sonra sürünənlərə və nəhayət, diri bala doğduğu üçün bütün məməlilərin, o cümlədən burada, bu otaqda oturanların ulu əcdadı sayılan kenquru-siçovula keçdi. Sonra mühazirəçi bir daha keçmişə qayıtdı.

      – Beləliklə, möhtərəm xanımlar və cənablar, – mühazirəçi sözünə davam etdi, – bu müdhiş, nəhəng heyvanların izini Uilden və Zolenhofen yaxınlığında görüb dəhşətdən donsaq da, həmin heyvanlar hələ insan yaranmamışdan qabaq məhv olub getmişlər.

      – Sual var! – rəyasət heyətində oturanlardan kimsə ucadan qışqırdı.

      Uoldron professorlar oturmuş cərgəyə baxdı, gözləri ilə həmin səsin sahibini aradı, nəhayət, nəzərini özündənrazı halda gülümsəyib göz qapaqlarını yarıyadək yummuş Çellencerdə saxladı.