Дәверләр аһәңе. Фоат Садриев. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Фоат Садриев
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения: Современная русская литература
Год издания: 2015
isbn: 978-5-298-02886-8
Скачать книгу
шаярмыйм.

      Иренең бер кызса һичничек чигенми торган гадәтен белгәнгә, Һаҗәр, елый-елый, өйгә кереп китте. Сәгать ярымнан ул, бала күтәргән хәлдә, әти-әнисе йортының бусагасына кайтып егылды. Газизҗан бер сүз дәшмәде, әйберләрен ишек төбенә бушатты да кайтып китте. Тавыш-гауга бетте, өйдә тынлык урнашты, әмма Газизҗанның бөтен барлыгын бер нәрсә дөрләтеп яндырды – ул Рафис иде. Төннәрен аның тавышын ишеткәндәй сикереп торды, колак төбендә «әттә» дип дәшкәнен, хуш исле җылы сулышын тойгандай булды. Ун көн дә, унбиш көн дә үтте, ул тешен кысып түзде, Һаҗәрләр бусагасына аяк басмады. Әнисе, алар янына ике-өч көн саен барып кайтып, Рафисның кыланмышларын сөйләп, аның йөрәгенә ялкын өстәп торды…

      Май аенда, чәчүләр беткәч, аны эттергечле С-80 тракторы белән юл күтәртергә куйдылар. Аяз матур беркөнне әйбәт кенә эшләп ятканда, аның игътибарын карга өере җәлеп итте. Каргалар юлдан ерак түгел әрәмәлек буенда бер урынга җыелганнар, туктаусыз кайнашалар. Газизҗан тракторын туктатты да шунда атлады. Агач башында саесканнар да чикылдашып утыралар. Ул килеп җиткәндә, каргалар төрле якка очтылар, ә кыюраклары, читкәрәк төшеп, сикергәләп, аны күзәтергә тотынды. Теге урынга килеп җиткәч, Газизҗан шаккатты: нәни генә куян баласы кыймылдап ята иде. Ул торырга маташа, бер күзен чукып чыгарганнар, каны-мазары да күренми, ул балчыкка буялып беткән, гәүдәсенең дә шактый урыны чукылган. Аны әнисе яңа гына тудырып ташлаган, күрәсең. Үр куяннарының гадәтен ул укып та, ишетеп тә белә. Балалагач, әнисе баласын бер мәртәбә имезә дә ташлап китә икән. Икенче бер ана куян килеп чыкса, аны имезеп китә. Әгәр килмәсә, йә ачтан үләргә, йә үзе тамак туйдырырга мәҗбүр була бичара балакай. Бу нәни җан иясен кая да булса яшерергә кирәк иде. Газизҗан фуражкасы белән аны колакларыннан эләктерде дә әрәмәлеккә атлады, куе үсентеләр арасына кереп, куян баласын агач төбенә куйды, өстенә былтыргы корыган үләннәрне ташлады. Әрәмәдән чыккач, каргаларны таш ата-ата куып җибәрде. Әмма шуннан соң эшләве эшләү булмады. «Минем улымны да шушылай таларлар инде», – дип сызланды ул. Чөнки әтисезлек ачысының ни икәнен ару гына татыган иде. Аның күзләрен яшь элпәсе каплады, ул туктаусыз үзен битәрләде, миһербансызлыкта гаепләде. Беркемнең дә хатыны фәрештә түгел, әнә көненә икешәр сугышкан гаиләләр бар, берсе дә бала ятим итми. Юк, дөрес булмаган бу эш, Рафисыннан башка ул барыбер яши алмаячак. Йә алып кайтырга, йә акылдан язарга гына кала, дигән уй кергән иде инде аңа. Күзе чокып чыгарылган куян баласын очрату тулган күңеленә соңгы тамчы булды. Шул көнне, караңгы төшкәч, мотоциклы белән Һаҗәрләргә килеп туктады. Хатыны, эндәшү белән йөгерә-йөгерә, баланы киендерергә тотынды, чүпрәк-чапракларын эләктереп, мотоциклга чыгып та утырды. Шул көннән соң Газизҗан аны аеру турындагы уен мәңгегә башыннан чыгарып ташлады, хыялындагы ун балага бирәсе җылыны Рафисына бирде. Менә аякка басты малае. Аякка басу гына түгел, әтисенең күргән газап-хурлыклары өчен йодрык белән түли дә башлады…

      …Алар Газизҗанны ярты төнгә кадәр эзләделәр. Карамаган бер генә чокыр, яр буе, күл, әрәмә дә калмады. Һаҗәр, йөгерә-йөгерә,