Өченче пәрдә
I күренеш
Сәрәндип атавы. Табигать табигый хәлендә, гаять бай. Гөлләр, яфраклар гадәттәгедән зур һәм матурлар. Бөтен җирдә чын сафлык, матур табигыйлек күренеп, ялтырап тора. Газазил таш-тауның иң биек түбәсенә басып тора. Адәм тау астында, Һаваның тезенә башын куеп, уйланып утыра. Калганнар төрле кыяфәттә табигатьнең матурлыгына сокланып торалар. Әтрафта сулар, болыннар, урманнар, ачык күк йөзендә сирәк-сирәк ак болытлар йөреп тора. Кояш бөтен зурлыгы, матурлыгы белән бергә ялтырый.
Газазил.
Тәмугсыз, оҗмахсыз, иркен киң дөнья!
Богаулы оҗмахтан сөрелдек сиңа.
Кабул ит син безне туганың итеп,
Кабул ит син безне дусларың итеп.
Коллыкка, тәмугка нәләтләр әйтеп,
Ирекле яшәргә без иңдек сиңа.
Ач безгә киң итеп тулы кочагың,
Турылык эзләп без иңдек сиңа.
Без синең мәңгелек якын дусларың,
Җанланып гөлләнер ямьле кырларың,
Иясез боеккан дәртсез көнеңә
Җан-дәрман салырга без иңдек сиңа.
Балыктай йөзәрбез диңгезләреңдә.
Аккоштай очарбыз саф күкләреңдә.
Ташлардан, таулардан оҗмах ясарбыз,
Сәҗдәсез, гөнаһсыз мәңге яшәрбез.
Һәммәсе.
Хаклыкны үз иткән саф вөҗдан белән
Мәңгелек тормышка без иңдек сиңа.
Ирек.
Тәңренең богаулы оҗмахын ташлап,
Богаусыз яшәргә без иңдек сиңа.
Һава.
Чикләнгән упкынны мәңгегә ташлап,
Чикләүсез яшәргә без иңдек сиңа.
Мәхәббәт.
Дуссыз, чын ярсыз тормышны ташлап,
Янып яшәргә без иңдек сиңа.
Дәббәтеларз (сөенеп).
Эшсезләр, ялкаулар дөньясын ташлап,
Мөкатдәс эш өчен без иңдек сиңа.
Адәм.
Без кайда?
Газазил.
Без җирдә.
Биек бу таулар, кырлар, урманнар,
иксез киң дәрья,
Дәрьяда ташлар, көчле болытлар, киекләр, кошлар,
Барлык табигать, бөтен мәхлукат[48] баш ияр сиңа;
Баш ияр сиңа җилләр, диңгезләр, ерак йолдызлар…
Баш ияр сиңа бар кяинатның[49] яшерен серләре,
Баш ияр сиңа үкереп торган җирнең үзәге.
Баш ияр сиңа көчле кояшның сихри нурлары,
Баш ияр сиңа сине яраткан табигать үзе.
Үткен карашың, сихри ук төсле, миләрдән үтеп,
Көчле гакылың, фаразлар гизеп, йолдызлар үтеп,
Хөкемен йөртер җитмеш җиде башка җиһанда.
Адәм.
Без кайда?
Газазил.
Без җирдә.
Дәббәтеларз.
Киң илдә.
Ирек.
Иркендә.
Һава.
Без бергә.
Мәхәббәт.
Гомергә.
Һәммәсе бергә.
Гомергә!..
Дәббәтеларз.
Мөкатдәс эшнең утлы сулышы ирекле киң җирдә
Мәңгегә калып хаким булачак шунда гомергә.
Мөкатдәс эшнең сихри китмәне,