Angela Stachowa
Slědne dny Strowja
Ludowe nakładnistwo Domowina
Z górnoserbšćiny pśestajił Hartmut S. Leipner
Titel originala: Vineta
Wobalka: Sofija Natuškec
E-Book-ISBN 978-3-7420-2607-1
1. nakład 2020
© Domowina-Verlag GmbH Ludowe nakładnistwo Domowina
Budyšyn 2020
Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchujo se wót Załožby za serbski lud, kótaraž dostawa lětnje pódpěru z dankowych srědkow na zakłaźe góspodaŕskich planow, wobzamknjonych wót Nimskego zwězkowego sejma, Krajnego sejma Bramborskeje a Sakskego krajnego sejma.
Lektorat: dr. Viktor Zakar
Na wobalce wužywane foto: Jürgen Maćij
1/1818/20
www.domowina-verlag.de
Pónjeźele I
Šofer žołtego Wartburga ze znamuškom RW 86–89 se góri. Pópšawem jo kśěł toś to pónjeźele w awgusće južo wokoło źaseśich z Mužakowa wótjěś. Pótom su se wlakli te wobradowanja tam. Do parka jo kśěł teke hyšći póglědnuś – mjaztym jo skóro južo zeger tśich wótpołdnja.
Wón jěźo pó dalokowobchadnej droze 156 a dojśpijo Běłu Wódu. Droga se wijo pśez stary źěl města až k wjelikemu nowotwaŕskemu běrtyloju na napśeśiwnem kóńcu.
Šofer žołtego Wartburga se źiwa. Slědny raz jo póbył pśed źaseś lětami w tych stronach. Mjaztym wjele wjelikich nowotwaŕskich blokow jo narosło kaž griby ze zemje.
Ned za nimi se wupśestrěwa góla: sypotaty pěsk z chójcami na njom rosćecymi.
Muski za wóźidłom dajo płun. Droga jo šyroka, derje se na njej jězdźi, asfaltowe pókšyśe se zda nowe byś. Skóro wuglědajo wjelicke 300 metrowe dymnice a wjelike chłoźece tormy hamorskeje milinaŕnje.
Droga źo někotare kilometry póspóromje terena milinaŕnje. Pótom wón dojśpijo kśicnišćo. Jadna jězdna cera wjeźo ku głownemu zachodoju zawoda a mimo njogo dalej do góle, źož mjaztym dalokowobchadna droga 156 rowno a gładko do Budyšyna źo. Tam dojěźo na awtodrogu, kótaraž jogo domoj, do Drježdźan, dowjeźo.
Něnto pak šofer w žołtem Wartburgu něco późiwnego cyni: Wón wótbocyjo wót swójeje drogi.
Pópšawem to sam njerozmějo. Snaź dla togo, až słyńco tak rědnje śopło swěśi. Snaź jomu teke sucha lěśojska wóń chójcowego drjewa do nosa stupa. Abo kśěł pó góli ganjaś, griby zběraś a raz zasej se měriś ze šyškami na te dokoławokoło stojece chójce.
Wón pśi zachoźe milinaŕnje mimo jěźo. Ned pótom se kóńcy zawodny teren. Zasej stoje póspóromje wobeju bokowu drogi jano pówusoke chójce.
Naraz, pór kilometrow dalej, jo wón wesrjejź jadneje wjaski. Wejsańska tofla pśi zachopjeńku jsy nejskerjej zawupytnuś była njejo. Abo zewšym tam žedna była njejo?
Muski jěźo pómałčej. Pómałku se žołty Wartburg pó wejsańskej droze dalej suwa. How dłujko se padało njejo, šery mrok procha se za nim śěgnjo.
Nalěwo a napšawo wuflastrowaneje drogi stoje domy. Małe zagrodki pśed žednymi, te wětše zagrody se rozpśestrěwaju naslědk wen, pšec wót wejsańskeje drogi, do směra góle.
Droga se rozšyrja do najsy. Napšawo a pitśku póprěcnje stoj niske twarjenje, konsum. Napśeśiwo nalěwo, pśi staršem jadnoetažowem chromje, móžoš na tofli nad źurjami cytaś: kjarcma.
›Zda se, až to jo mała wjaska‹, muski se mysli. Njama razka swóju cerkwju. Howacej wóni stoje we wětšych jsach wesrjejź jsy.
Póglědnjo hyšći raz na drugi bok ku kjarcmje. Wšykne wokna togo twarjenja su bźez zapowjeskow, głažki jadnogo wokna pśizemskeje etaže su samo wubite.
Muski w žołtem Wartburgu zaźiwany glěda. Jěźo hyšći pómałčej. Něnto wiźi, až teke druge chromy pódobnje wuglědaju. Wokna su śamne źěry, zagrodki pśed domami su ze zelišćami zarosćone. Płotam póbrachujo fryšna barwa, a na dwórach žednogo slěda žywjenja njejo. Z jadnym słowom: Su spušćone.
›Źiwnje‹, mysli se muski zasej. ›Napšawdu źiwnje.‹ Pśed drugimi domami pak wšake kwětki na pśemóc kwitu, wokna su cyste a se błyšće z běłymi zapowjeskami. W jadnej wót tych slěznych zagrodow zalětujo wupałkana pałka na wócce.
Źowćo pó kólasu jomu napśeśiwo pśijěźo. Na žołty Wartburg razka njepóglědnjo. Jano ten mrok procha za nim ju zazdaśim móli.
Muski dajo płun a jo pótakem južo ze jsy wen.
Tenraz dłujko pśez chójcowu gólu njejěźo. Wóna njezjapki a bźez pśechoda se kóńcy. Zmyslonemu wobglědowarjeju se pokazujo šyroka a płona krajina, bźez bomow a krjow. Na njej wjelicke bagry, kóleje a lory.
Muski za sebje śicho klějo. Tak se swój wulět do góle a do zelenego pśedstajił njejo. Zastajijo awto a studěrujo kórtu. Namakajo wótbocnu drogu a pó žednych kilometrach wokołodrogi jo zasej na swójej dalokowobchadnej droze 156.
II
»Puh«, stukoco źowćo na kólasu za sebje. Mrok procha, kenž pśez wjas jěducy Wartburg za sobu jo wukurił, jano pómałku na zemju pada. Karina musy tśichnuś. Górcota stoj na wejsnej droze. Žeden wětšyk se njegnjo.
Karina pómałem dalej kólasujo. Pśi tom swóje kumšty na kólasu wuproběrujo: Wupśestrějo wobej noze wót kólasa pšec a wobglědujo, kak se dybawje njespěšnje dalej wjerśitej. Wzejo ruce wót wóźidła a wopytajo tak kólasowaś. Pśi takej snadnej spěšnosći to tak jadnorje njejo.
»Ty sebje hyšći šyju załamjoš«, woła něchten.
Wuźěsona Karina stupijo z nogoma na dybawje, pśimnjo z rukoma za wóźidłom a pówobglědnjo se. Pśi wrotach napśeśiwneje žywnosći stoj gólc. Jo wjeliki a ma šepjerjate blond włosy.
Karina se wusmjejknjo. Dojěźo tych pór metrow až k wrotam a wótskócyjo pśed gólcom z kólasa.
»Serwus«, wóna groni. Jeje woblico se bytśi. Pšašajucy glěda na gólca.
Gólc, kenž stoj pśi wrotach do dwóra, glěda njezajmowany na źowćo z blond wopušku a groni teke: »Serwus.«
»Bejnje pusto a prozno jo něnto we jsy, njezda se śi teke tak?« Karina powěda malsnje a žywje.
Ako wótegrono ned njepśiźo, powěda dalej: »Z našeje rědownje su južo wšykne wuśěgnuli: Delankojc, Krawcojc, Bjedrichojc a, cakaj źe, jo, Mjertynojc teke. Luź razka pšawje njewě, co ma tak sam zachopiś.« Karina něnto pitśku tužnje glěda. Pótom se rozbytśijo jeje woblico: »A pla tebje, jo hyšći něchten how z twójeje rědownje?«
Gólc reagěrujo na Karinine plapotanje pómjelcaty a wótpokazujucy.
»Tak dokradnje ja to njewěm«, zaborkoco a glěda na bok. »Kunatojc how hyšći su, ale ten Mjertyn jo w prozninskem lěgwje. – A Rječkojc witśe pśeśěgnu …«
Karina zazdaśim njeglěda na wótpokazujuce zaźaržanje gólca.