Satyn
OMNIBUS 8
Anderkant die volmaan – Ettie Bierman • Bambi en die boef – Anita du Preez • Victoriavalle van liefde – Lizet Engelbrecht
Satyn
1
Ruan kom sit in die leunstoel oorkant haar, sy oë vol pyn en ’n somber trek om sy mooi mond. “Ons twee moet praat, Nikka.”
Sy is dadelik gespanne. Is dit hoekom hy gevra het of sy klaar is in die kombuis, tyd het om te gesels en ’n glasie wyn wil hê? Sy kry ’n gevoel die rooiwyn is medisinaal, bedoel om haar te kalmeer en te laat ontspan. Is dit slegte nuus, iets wat gebeur het?
Haar vingers klem die langsteel-kristalglas vas. “Waaroor praat?”
Hy neem ’n lang sluk, asof hy ook krag of inspirasie uit die dieprooi merlot wil put. “Oor ons.”
“Ons?” eggo sy, asof dit ’n vreemde woord is wat sy nie ken nie.
“Jou en my,” herhaal hy, maar kyk haar nie in die oë nie.
“Wat van jou en my?” vra sy skor.
“Dit werk nie tussen ons nie. Jy weet dit self.”
“Ons is net bietjie krapperig, dis al. Dit sal verbygaan,” skerm sy.
Ruan sit vooroor op die stoel, sy elmboë op sy knieë gestut en sy vingers ineengevleg. “Dis meer as net krapperig, Nikka. En dit sal nie verbygaan nie, ons dryf al verder uitmekaar. Daar gaan dae om dat ons mekaar skaars sien en nie ’n woord praat nie. Dis mos nie ’n huwelik nie.”
“Ons is besig, ons werk hard.”
Hy skud sy kop. “Wees realisties, Nikka. As twee mense vir mekaar omgee, máák hulle tyd. Hulle loop nie draaie om die ander een en soek verskonings nie. Dit help nie ons bluf onsself nie. Ons het nie meer ’n verhouding nie en leef by mekaar verby. Jy en ek het al hieroor gepraat, meer as een keer.”
Nikka se mond is droog en sy neem ’n slukkie wyn. “Ons het ooreengekom op ’n proeftydperk. Die drie maande is nog nie verby nie.”
“Twee derdes is verby. Nog ’n maand gaan nie ’n verskil maak nie, behalwe om die situasie onnodig uit te rek. Wat baat dit om uit te stel en tyd te mors? Ons is albei vasgevang in ’n ongelukkige situasie. Hoe gouer ons ’n einde aan die stres en spanning maak, hoe minder seerkry is daar en hoe gouer kan ons aanskuif.”
Aanskuif? Nikka vra nie wat hy daarmee bedoel nie, nie seker of sy dapper genoeg is om die antwoord te hoor nie.
“Ons het mekaar belowe om toegewings te maak, te probeer aanpas en die ander een se standpunt in te sien,” protesteer sy. “Dit was soos ’n nuwe begin. Ek het gedink dit werk, dit gaan beter en ons verhouding begin weer regkom …”
Ruan kyk anderpad en vryf met sy vingers deur sy blonde kuif wat deurmekaar oor sy voorkop hang. Hy antwoord nie.
“Die naweek daar in die Drakensberg … Dit was amper weer soos lankal, amper soos ’n … ’n tweede wittebrood,” hou sy vol.
Sy mond vertrek in ’n wrang glimlag. “Bedoel jy die seks? Dié was altyd goed tussen ons. Ek het soms gedink ons soek ’n rede om te baklei, net omdat die opmaak na die tyd so lekker is. Die bed was al plek waar ons behoorlik gekommunikeer het en waar ons kon sê ons huwelik is ’n sukses. Maar mens kan nie jou lewe in die slaapkamer, tussen die lakens slyt nie. As die son opkom, as dit tyd is om op te staan en jou klere aan te trek, moet daar steeds dinge soos samewerking wees, begrip en vertroue.”
“Daar ís samewerking tussen ons, en begrip en vertroue. Natuurlik is daar!”
Hy stry nie, kyk haar net stroef aan. “Ek voel in ’n blik gedruk en ek wil uitklim. Wegbreek. Dalk as ons afstand kry, sal dit help om mekaar te waardeer.”
“Ons het alreeds uitmekaar gedryf. Om afstand te kry, sal die situasie vererger.”
“Ek het alleentyd nodig om my kop skoon te kry en oor die toekoms te besin.”
“Ons is lief vir mekaar en gelukkig saam. Ek verstaan nie …” ’n Frons keep tussen haar wenkbroue. “Waarvan praat jy, Ruan?”
Hy probeer iets sê, bly dan stil en laat sy kop sak.
Iets is verkeerd, besef Nikka. Wat hy sê, is nie die volle waarheid nie. Sy ken haar man en sy kan aanvoel hy steek dinge vir haar weg.
“Ek weet ek het jou verwaarloos en kan verstaan as jy afgeskeep voel,” erken sy. “Maar dis hoe dit in die meeste huwelike gaan waar beide die man en vrou werk, veeleisende beroepe het en druk van buite moet absorbeer. Dis die moderne samelewing, die vinnige tempo en die simptome van die tyd waarin ons leef.”
Hy skud sy kop. “Moenie buite-oorsake soek nie. Die fout lê in onsself. Ons persoonlikhede is uiteenlopend; een op Venus, een op Mars, en onversoenbaar. Ons bots oor elke ding onder die son, baklei oor alles en leef soos kat en hond. Ons kan nie so aangaan nie.”
Nikka is verstom. Is dít hoe Ruan dit ervaar? Vanuit sy perspektief klink dit of hulle elke dag in ’n oorlog gewikkel is.
“Ons albei is sielsongelukkig,” voeg hy by, “besig om mekaar stelselmatig te vernietig. Ek is moeg vir die gedurige spanning. Al wat ek wil hê, is rus en vrede.”
Dis wat hy voorheen ook gesê het: dat daar te veel druk op hom is. Dat sy nooit tyd vir hom het nie, altyd aan die gang met haar werksake wat belangriker as hý is …
Hulle het probleme, dit weet sy. Maar nie dat dit só drasties is nie. Sy het gehoop Ruan verstaan, hy weet mos dis net tydelik, net tot hul finansies uit die rooi is. Maar dalk het sy te veel van hom verwag en nie besef dat hulle so erg van mekaar vervreem geraak het nie.
Vanaand klink Ruan egter anders as vorige kere. Kalm en bereken, asof hy die argumente voor die tyd beredeneer het. Dit ontstel haar amper meer as ’n rusie wat uitloop op beskuldigings en deure wat toegeklap word. Ruan is sportredakteur by Weeknuus, wat Vrydae verskyn. Vandag is Donderdag: spertyd, saktyd, druktyd – die besigste dag by die koerant. Tog het hy vroeër van die kantoor af gekom as gewoonlik. Hul hoewe by Hartbeespoortdam is soos ’n dieretuin – hulle ark vol hawelose diere. Ouperd het nader gegalop, Haandrik het verwelkomend gekraai en die honde het gekef en geblaf. Normaalweg sou Ruan eers aan hulle aandag gegee het, maar hy het reguit deurgestap studeerkamer toe.
Hy het lank weggebly en toe hy eindelik kombuis toe gekom het, het hy haar skaars gegroet. Haar skrams op die wang gesoen en gevra of sy tyd het – tyd vir gesels en ’n glasie wyn. Hy het ingedagte rondgestaan, twee, drie keer aan sy hempskraag getrek asof hy benoud gevoel het. Die ertappels en die wortels was nog nie sag nie, maar Nikka het dadelik die stoof afgeskakel.
Sy het tóé al ’n voorgevoel gehad.
’n Weekheid kom oor haar toe sy die donker kringe onder sy oë oplet, asof hy verlede nag min geslaap het. Hy lyk vreemd weerloos en sy wil haar hand uitsteek om die moeë lyne weg te streel, met haar vingers oor sy wang te vee. Net aan hom te ráák … Maar sy weet nou is nie ’n goeie tyd om toenadering te soek nie. Hy is al die hele week afgetrokke. Afsydig. Gespanne …
Nikka se stem is sag. “Die magic tussen ons is nie weg nie, Ruan. Dit wat eens op ’n tyd tussen ons was, is nog daar. Ek glo dit vas. Wees geduldig, gee net tyd en dit sal terugkom, ons wegvoer en op die wolke laat sweef soos toe ons agtien was.”
Hy vryf oor sy gesig en sy hoor die dag oue baard teen sy palm rasper. Hy is gewoonlik stiptelik, maar hy was vanoggend laat en het blykbaar nie geskeer nie.
“Ons het sewe jaar gehad om ons huwelik te maak werk en niks bereik nie,” sê hy. “Tyd gaan nie ’n verskil maak nie. Ons moet die feite aanvaar en aanskuif.”
Weer daardie woord wat haar maag laat omkeer. Sy kan dit nie wegwens of maak of sy nie gehoor het nie.
“Dis beter so … dat ek uit jou lewe padgee.”
“Padgee?” Sy sukkel om die woord uit te kry. “Wat probeer jy sê?”
Hy