Geheime liefde. Malene Breytenbach

en hoor dis geneem. Hoe gaan dit hier?”

      “Goed, dankie,” sê Diana styf, maar haar gesig brand. Hy kom staan so naby dat haar vel kriewel. So naby dat sy sy manlike geur ruik.

      “Gee jy om as ek ook kom help? Is ek nie in jou pad nie?”

      Sy kan tog nie vir hom sê om weg te gaan sodat sy in vrede kan werk nie. “Nee, kom help gerus.”

      Hy trek ’n stoel nader en sit langs haar. Groot hande met lang vingers beweeg oor die stukke van die joernaal. Aan een vinger is die goue seëlring met die wapen op. Sy wonder daaroor, maar wil nie vra nie.

      “Jy sal in hierdie stuk belangstel,” sê sy. ”Dit gaan oor sy reis na Transvaal.” Hy leun nader om te lees, sodat sy voel asof hy binne haar aura is. Toe hy sy hand uitstrek om die stukkie nader te sleep, raak sy vingers aan hare. Dit stuur ’n skok deur haar lyf. Sy hou asem op. Dit is ’n lang stuk. Sy mond beweeg nou en dan, asof hy amper hardop wil lees.

      Dit is ’n mooi gevormde mond met mondhoeke wat effens lig. En tog sien sy hom nie baie glimlag nie.

      Occupied my December recess with a trip to the Transvaal, which I have been keen and curious to see. I simply must experience the Boer Jerusalem for myself.

      Travelling first-class, long distances over the Karoo.

      the desert where our troops marched, parched by thirst, pursuing the Boers. Small sidings, villages. Not as attractive as those in Cape Colony. A mainly dry land.

      More and more black people as we go north.

      not seen in Scotland. Apparently different tribes, speaking different languages. Lingua franca more often Dutch, rather than English.

      found accommodation at Victoria Hotel opposite the station. Pretoria will become the administrative capital

      colonies united to become the Union of South Africa.

      Church Square, Raadsaal (council chamber) of the old South African Republic (Transvaal)

      house where President Paul Kruger lived until his exile in 1900

      simple, unprepossessing place for a president’s residence.

      Melrose House (named after Melrose Abbey in Scotland) built by a Mr Heys, a prosperous businessman, in the time of Kruger

      house was requisitioned for Lords Roberts and Kitchener. The peace treaty of Vereeniging was signed by British and Boer representatives in the dining room in 1902.

      bitter about the outcome of the war, after the long struggle and apparently many thousands of deaths in the British concentration camps.

      visit Johannesburg where the gold mines are the cause of so much strife,

      Mine dumps and dirt.

      Hy draai na haar en glimlag. “Dit is alles vir my bruikbaar. Dankie dat jy dit aan my uitgewys het. Ek sal elke woord hiervan moet aanteken. Hoe vorder jy? Jy het nog nie die vrou geïdentifiseer nie, het jy?”

      “Nee, ek weet nie wie sy is nie, maar ek het dié gekry.” Sy wys hom wat sy aanmekaargeflans het. “Sy was ’n meisie met swart hare wat by die kollege klasgeloop het.”

      “Aha, ’n mooi brunet wat slim genoeg was om ná skool verder te studeer. Dit was tog skaars in daardie dae, was dit nie?”

      “Ja, dit was nogal skaars. Vroue moes trou en kinders kry en huishou. Dankie tog ek bestaan in die een-en-twintigste eeu.”

      Hy grinnik. Pen haar vas met sy oë, sodat dit voel asof iets in haar onderlyf fladder. Gelukkig draai hy weg na die stukke op die tafel. Het hy gesien dat sy soos ’n vervlakste muis voor hom gesit en bewe het? En tog kry sy die verspotte begeerte dat dié slang om haar moet krul.

      Get a grip, Diana, vermaan sy haarself.

      Diana begin ook weer lees, maar eintlik kan sy nie langs hom ontspan nie. Hy gee haar die bewerasie. Sy is gans te bewus van sy teenwoordigheid.

      “Kyk wat het ek gekry,” sê hy, en wys vir haar wat hy aanmekaargesit het.

      Sy buk vorentoe om te lees. Sy kop is naby hare.

      a compartment with a young Dutchman, Theunis Viljoen, of Huguenot stock,

      rebel in the Boer War and remained in the Transvaal until he considered it safe to return to his home in Paarl where his people have a farm in Drakenstein.

      a girl waiting for him, he says, and he intends to waste no time to marry her.

      die-hard race.

      Will bend but not break, rabid about regaining their supposed freedom. Completely anti-British. I explained to him that I am a Scot, not an Englishman

      told me with glee about the massacre of the Highland Brigade, especially the Black Watch, at Magersfontein.

      otherwise quite a genial young fellow.

      that I was interested in a young lady in Stellenbosch but that I did not think she would have me, as I was British, and she Dutch.

      her family will not want a British son-in-law so soon after the Boer War, he warned

      “Nes ons gedink het, sy was heeltemal onvanpas,” sê Alex Erskine. “Sy liefde was ’n blote versotheid op ’n meisie wat besonder mooi was, waarskynlik ongekunsteld en vars. En wat hy goed geweet het nie van sy klas was of by sy soort lewe of familie sou inpas nie.”

      “Ek dink sy was uit net so ’n goeie klas soos hy,” protesteer Diana. “Wat hulle geskei het was nie dat sy agterlik was nie, maar hulle nasionaliteit. Natuurlik het die pas afgelope oorlog ’n wig tussen hulle ingedryf.”

      “Verlies en verlange is ’n wonderlike inspirasie vir kunstenaars,” hoor sy hom sê, maar ignoreer hom. Vervlakste snob.

      Die hele oggend werk hulle sy aan sy. Hy praat nie en sy praat nie. Sy wil gaan maar ook nie. Naderhand besef sy dis amper etenstyd en haar ouma verwag haar. “Verskoon my, ek moet nou huis toe gaan.”

      Hy kyk op. Fokus eers die blaasvlamoë. “Totsiens, juffrou Malan. Ek sal nog ’n ruk hier wees. Moet ek die sleutel terugbesorg by die toonbank?”

      “Ja, asseblief. Totsiens, professor.”

      Sedert hy op Stellenbosch aangekom het, is dit asof sy heeltyd op die uitkyk is vir hom. Sy kan hom net nie uit haar gedagtes verban nie. Hy gaan seker die naweek alleen wees. Miskien sal iemand soos professor Bastiaanse of Terry hulle oor hom ontferm. Of Beryl.

      Sy fladder behoorlik uit, soos ’n voël waarvoor die koudeur oopgelos is.