Die hele kontrei se pype is vol, oral sing mense alleen, soos by die Groot Trek, stadig en depressed. Maandag sit almal orders in vir orrels, hulle mis die man, hulle ken niemand anders wat tekere gaan nie, niemand wat kan moan nie. Ons sit buite, niemand kom padaf nie.
In standerd 8, toe’s my bene lank genoeg. Nou neem ek orrel.
Ek oefen elke dag, loop verby die straps, op met die galery. Sit die orrel aan, daar’s niks. Dan wag ek bietjie tot hy weet dis ek, dan maak hy die pype oop. Ek weet mens oefen aparte hande, maar ek trek daai ding oop, hy’s in die straps, ek is wydsbeen, en ons kry so lekker, g’n mens sal ooit naby dit kom nie.
Sondae sit hulle nog steeds buite.
Dan sing hulle. Heel aardig en vals.
Dan staan Oom Emsie kiertsregop en hy skree, Laat my wandel! In die nag!
Harige Hilda
Ek weet nie of die mense mal is of wat nie, Kersfees het mos sy eie storie.
Maar reg rondom die wêreld is daar allerhande sprokies en legendes oor Kersfees. Die enigste een wat vir my mooi is, is ’n ware verhaal, die verhaal van Harige Hilda.
Jy weet mos, as iemand wat jy ken ’n kleintjie kry, dan gaan jy mos hospitaal toe met blomme en ’n bababaadjie om geluk te sê, en dan wil hulle mos die kleintjie vir jou wys dat jy kan sê, “O, dis mooi” en “Mens kan sommer sien na wie trek hy” en so, en dan lig hulle daai kombersie op en dan lê daar ’n ding met rooi bulte en geswelde oë, party is mos so geel om die neus en dan’t hulle sulke klein knoppies.
Van geboorte af, klein Hildatjie had it all. Dit was die grootste, lelikste baba wat ’n mens jou kon indink. Die kraamsuster het haar goed toegedraai en by haar ma loop los. Een keer per dag het hulle ’n skoon doek by die kamer ingegooi en verder wou g’n mens ooit weer naby kom nie. Buiten haar naam erf sy toe nou nog van haar ma se kant af die tipies Duitse gestalte wat sorg dat sy van kleins af massief is met ’n oorweldigende neiging tot harigheid.
Hildatjie het geweet daar’s fout, maar sy het onverpoos probeer maatjies maak, die gespot verdra, haar skoolwerk gedoen en dapper geglimlag. En toe in sub B voer die skool Aspoestertjie op en almal moet deelneem en die juffrou het nie ’n benul wat om aan te vang met die reusekind nie en besluit toe maar op die ou end hulle maak haar die vark in die slottoneel. Draai haar toe in pienk papier met ’n tennisbal in die mond en toe Aspoestertjie trou en die bal begin, dra hulle vir haar op met ’n silwer skinkbord, maar die ses kleintjies onder die skinkbord is net in sub B en die vark is groot en so beland Hildatjie toe gesig eerste op die tafel en sluk die tennisbal in.
Gordyn sak en haar ma het haar daar weg om die bal te gaan uithaal, maar van die Tweede Wêreldoorlog af weet ons almal van die Duitse gestel, daai tennisbal is verteer lank voor hulle by die huis aankom. Net Hildatjie het glad nie gehuil nie, sy’t skielik geweet sy’s vir iets bestem.
By die dag het sy eensamer geword, maar Hildatjie het haar dierbare self gebly, en in haar binneste was die tennisbal aan die woel. En toe op twaalfjarige ouderdom, toe al die meisietjies met hulle eerste bra’s rondloop, toe sit sy agter in die klas met ’n grasgroen snor.
Die kinders was histeries, die dorp was in rep en roer en haar ma was na aan waansin. Sy het vir Hilda gesleep van dokter tot dokter, sy’t haar geskeer drie keer per dag, sy’t haar tot by ’n tapytplek gehad, maar Hilda se harigheid het net weelderiger en groener geword.
Harige Hilda het deur alles niks gesê nie. Sy’t geweet sy’s vir iets bestem.
Maak klaar met skool en skryf in vir universiteit. Universiteit laat weet hulle’s glad nie ingerig vir harige groen persone nie, sy sal iewers anders moet regkom. Harige Hilda doen aansoek vir werk. Werk laat weet volgens beleid word harige groen persone slegs toegelaat as hulle reeds versekering het.
Hilda doen aansoek vir ’n polis, hulle laat weet daar is wel dekking vir harigheid, maar hulle spesialiseer glad nie in groen nie.
En so ontdek Harige Hilda haar roeping. Sy spring weg en doen aansoek by universiteite, kolleges, technikons, klubs vir eensames, kerke, politieke organisasies en enige maatskappy wat sy kan opspoor. En so ver sy gaan, word nuwe dinge uitgevind. Heel eerste ontdek hulle diskriminasie. Dié werk toe so goed hulle vind toe sommer vooroordeel ook uit. Toe kom skynheiligheid. Burokrasie word uitgevind en onmiddellik tot ’n hoogtepunt gevoer.
En toe die pers te hore kom van hierdie hele ongelooflike sosiale struktuur en uitvind wie is verantwoordelik vir dit alles, laat hulle vir Harige Hilda kom vir ’n foto. Hilda kam haarself op haar mooiste, loop sit, haal haar dierbaarste smile uit en die fotograaf druk die knoppie. En toe die flash afgaan, is Hilda missing. Daar’s net so ’n groenerige skynsel. Fotograaf loop ontwikkel die foto. Daar’s net ’n groot kol, soos wanneer mens in ’n helder lig afneem.
En elke jaar as jy so afloop met die straat en kyk na die liggies, met elke flash kan jy maar weet hulle’t weer iets uitgevind. En jy kan maar weet daar’s weer iemand missing.
En dan weet jy ook ons hoef nie te wag vir Kersfees nie. Die engele loop heeljaar. En hulle kom in alle kleure.
Kersfees
My eerste Kersfees weg van die huis af was iets verskrikliks. Daar’s nie geld vir grappies nie. Dis net ek en die matras en die braaipan.
Maar dis ék wat besluit het, skop op, ek het nie ’n graad nodig om myself te bewys as volwasse individu nie, so ek kan nie nou huis toe hol en onder die boom gaan huil nie, ek moet my ding doen.
Maar nou’t ek darem ook geleer van gee en jy sal ontvang, dis Oukersdag en pleks van hier sit en depressed raak, kan ek ten minste iets doen om my naaste te vertroos soos die Royal Family maak op die TV. Ek sit af hospitaal toe.
Klim van die bus af, loop deur die tuin ingang toe en net toe ek die eerste trappie wil klim, besef ek vir die heel eerste keer in my lewe ek is nie Prinses Diana nie. Wat de hel kom soek ek nou eintlik in hierdie hospitaal?
Wie op aarde soek ’n bemoedigende handdruk by ’n pienk ding met ’n swart kaftan? (En daai tyd het ek nog ’n Afro ook.) Ek meen, tot vandag toe stap ek nie by ’n vreemde man se kamer in as ek nie sy pyndrumpel ken nie.
In die kraamsaal lê daar dalk hierdie hoogswanger vrou, for all I know het haar water al in November gebreek, maar sy knyp dat sy bars, want die hele familie hoop vir ’n Kersfeesbaba, nou stap ek in, daai vrou pop mos dat hulle die bybie gangaf moet loop soek.
Ek kan ook nie die plek vol mince met ’n lekkergoedtrollie nie, mense sal dink dis ’n sirkusbeer op ’n trapkar. So wat nou?
Ek loop sit op die trappie. Hier langs my is so ’n geroeste geut wat van bo af kom. Nou sit en dink ek. Daar moet tog iets wees wat ek kan doen.
Ghoeps! val ’n druppel by die geut uit. Eers kliek dit glad nie by my wat soek ’n druppel in die geut in die middel van die somer nie.
Ghoeps! val nog een. Ek kyk teen die muur op.
Ek’s lief vir jou, sê die geut.
Ek sê, Voertsek, jy ken my nie eens nie.
As ek jou net kan sien, sê die geut.
Ek dink, OK, loop staan op die lawn. Ek draai eers diékant, dan daaikant.
Ek sê, Kan jy nou sien?
O, ek het jou lief, sê die geut.
Ek sê, Wil jy agter ook sien?
Twee oumense kom by die deur uit.
Die mowwe is almal mal, sê die vrou en gee my ’n vieslike kyk.
Jy’s ontsettend onbeskof! sê ek.
Hou my net vas, sê die geut.
Ek sê, Nee, sies man, die mense praat al klaar.
Kom