Ek hinkepink verdrietig deur die volgende paar maande, ’n liefdesteleurstelling is ’n vreeslike ding. Michael gaan vinnig weer uit met, ja wragtag, ’n joolprinses! Ek is bang om in hom vas te loop op kampus en bang dat ek hom nooit weer sal sien nie. Ek kry dit uiteindelik reg om meer aandag aan my studie te gee, want so sonder kêrel kan ’n mens maar net sowel swot. Met my akademie gaan dit vir die eerste keer sedert standerd 5 goed.
Ná ses maande kry ek een Saterdagmiddag ’n oproep by my ouers se huis in Johannesburg. Dis Michael. “Ek verlang,” sê hy, en voordat ek iets kan sê: “Kan ek jou weer sien?”
“Ek doen nou prakties by Tara-hospitaal,” sê ek. “Dis ons ses weke lange prakties in psigiatrie.”
“Ek sal jou by jou ma-hulle se huis kom oplaai,” sê Michael.
’n Week later word ek een-en-twintig. Op my partytjie is ek en Michael weer ’n paartjie. Nog ’n week later word ek in die Denmar-kliniek wakker met Michael wat bekommerd langs my bed staan. Iets het met my gebeur wat ek nie verstaan nie, en ek weet Michael verstaan dit ook nie. Wat ek wel weet, is dat ek hom nou verskriklik nodig het. Dit weet hy ook, en so word ons vir altyd vasgevang in hierdie oomblik. Vir die res van ons lewe saam sal hierdie oomblik van tyd tot tyd opdoem, en vir Michael dan laat glo dat hy net hier ’n fout begaan het.
In die somer van 1972 verras ek en Michael almal met die nuus dat ons gaan trou. Ons wil ’n klein troue hê, met net ons naaste familie en vriende, en die troue moet in Oupa en Ouma Golden Gate se huis wees.
My ma is nie links nie, sy weet van ’n vrou wat trourokke maak en ’n paar weke voor die troue kies ons materiaal en ’n patroon vir my trourok en sommer ook vir die going-away-rok.
Michael se ma, Hanna, en sy tante Nellie versier die voorkamer van die plaashuis met wavragte blomme. ’n Enorme rangskikking staan in een van Ouma se groot koperpotte bo-op die kopertafel wat ek so bewonder het met my eerste kuier op Golden Gate. Die tuinpaadjie waarop ek aan my pa se arm sal aankom, word deur my vriendinne versier met gerwe kosmos wat hulle in die oggend in die veld gaan pluk het en in elke emmer wat hulle op die werf kon kry ingebondel het. In die voorkamer langs die dominee wag ’n baie mooi man effe senuagtig op my.
Die jong Dopper-dominee van die kontrei doen die bevestiging voor sowat veertig familie en beste vriende. Dis ’n mooi diens, en asof hy weet wat voorlê, preek die dominee vir ons uit Efesiërs 4: “. . . vergewe mekaar”. Ons sê die huweliksformulier agter hom aan, beloof liefde en trou vir altyd en in alle omstandighede. Ons sê ja en ja. Ons is kinders . . .
Die onthaal was in die groot eetkamer van die pas voltooide Brandwaghotel, destyds een van die Vrystaatse Parkeraad se nuwe sierade. Dit was die heel eerste geselligheid in die hotel en ons bruilofsgaste die eerstes wat daar oorgeslaap het. Die hotel sou eers die volgende week amptelik open, en ons troue was ’n proeflopie waarin die bestuur en personeel alles uitgehaal het om Aletta en Man van Reenen se kleinseun en sy bruid se troue vlot te laat verloop. Die blomme was asemrowend mooi en die driegangmaaltyd uitstekend.
My boet Ferdie maak ’n mooi toespraak en stel sommer tegelyk ’n heildronk in op die bruidspaar en hulle ouers sodat die gepratery gou kan oor wees. Toe hy vir oupa Van Reenen vra om die tafelgebed te doen, antwoord Oupa: “Ag, ou Boet, vra tog eerder vir oupa Van Rooyen, hy is ’n bliksem met ’n bid.”
As ek terugdink aan ons troudag, aan ons wittebrood en die eerste jare van ons getroude lewe, dan tref dit my dat geluk en angs in daardie tye gewedywer het om alleenreg oor my binneste.
Hoofstuk 5
Ek en Michael woon in ’n woonstel in Sunnyside. Ek werk as arbeidsterapeut by ’n kinderleidingkliniek en hy as kliniese sielkundige by Tukkies se studentediensburo, terwyl ons ’n huis laat bou op ’n nuwe erf in Weavind Park. Een oggend kry Michael skaars die modder van die bouperseel op die deurmatjie afgevee of ek val hom om die hals met die nuus: Ek is swanger! Ons is albei heeldag uit ons vel.
Ek word egter daardie nag met so ’n angs wakker dat ek nie kan asem kry nie. Michael gryp ’n papiersak en laat my daarin asemhaal. Dit help ’n rukkie, maar ek moet uit, ek versmoor! Ons is uit by die deur; Michael met die papiersak in die hand. In pajamas en pantoffels lei hy my al om die blok. Ek haak uit, ek haak uit, dink ek. Ek wil net bly en gelukkig wees. Om ’n baba te hê is my grootste wens. Hoekom haak ek uit? My hart klop wild, ek is natgesweet en voel naar. Michael praat kalm en rustig met my in sy ligbruin stem, en ek fokus daarop asof my lewe daarvan afhang.
Uiteindelik is ek kalm genoeg om terug woonstel toe te gaan, en ek raak genadiglik aan die slaap. Die volgende oggend word ek wakker met iets swaars in my. Die vrees dat ek weer so ’n aanval gaan kry, word deel van my daaglikse bestaan. Ek raak al hoe stiller.
Michael besluit dat ons vir ’n paar dae Laeveld toe moet ry om my uit ons benoude woonstelletjie te kry. Ons is albei lief vir die Bosveld, die son skyn daar. Ons neem elk ’n week lank verlof.
Michael het ’n ruk tevore ’n ou MG gekoop en omdat die motor binnekant erg na petrol ruik, ry ons heelpad met die kap afgeslaan. Ek weet hy het ’n prentjie in sy kop van ’n sportmotor met ’n mooi laggende meisie daarin, sorgeloos en vry. Ek wil graag vir hom daardie meisie wees, maar ek voel swaar en donker. Boonop is dit ’n taamlike ontbering om so ver so verwaai te word. Ek is waarskynlik op my beste nie ’n langafstand-afslaankap-meisie nie.
Op Hazyview bly ons in ’n rondawel op ’n verwaarloosde gasteplasie. Dit bedruk my. Eintlik bedruk alles my, en my liewe man kry my nie opgevrolik nie. Hy gaan stap een oggend met sy verkyker om voëls te kyk, maar ek wil nie saam nie. Ek bly sit net op ’n bankie voor die rondawel.
Op die werf loop hoenders rond, so skrop-skrop en pik-pik in die droë grond. Ek raak morbied gefassineer daardeur. Toe Michael terugkom, sit ek en huil.
“Nou wat?” vra hy. “Hoekom huil jy?”
“Oor die futiliteit van hoenders,” sê ek.
Michael kyk lank na my, dan na die hoenders. Hy kom sit langs my op die bankie, trek my styf teen hom vas en praat trooswoorde teen my hare.
Later die dag ry ons na God’s Window, parkeer die MG en stap ’n ent om na die pragtige uitsig te kyk. Ek onthou dat ons in my kinderdae dikwels daar aangedoen het op pad Wildtuin toe en hoe bly die vergesig my gemaak het. As ’n mens in Pretoria grootgeword het, is berge nog amper mooier as die see. Maar dié keer is al gedagte in my kop dat ek daar sal wil afspring om van die doodsheid in my ontslae te raak. Ek gryp Michael benoud vas. “Vat my hier weg, asseblief,” kerm ek. “Ons moet huis toe gaan. Daar is groot fout met my. Ek moet by jou pa uitkom.”
Terug by die rondawel gesels ons lank, en omdat ek die onheil kan uitpraat, kom daar ’n mate van kalmte en verligting oor my. Michael oortuig my dat die paar dae in die wildtuin goed sal wees vir my en vir ons. Van ’n apteek in Hazyview bel hy sy pa, ’n internis, verduidelik die situasie, en Pa skryf telefonies vir my kalmeerpilletjies voor. Die pilletjies laat trek so ’n wasigheid oor my emosies en ek kom deur die dae in die wildtuin.
Toe ons terug is in Pretoria besef pa Nico dat my toestand ernstig is en hy bespreek dit met my ginekoloog en ’n psigiater. Hulle is dit eens: prenatale depressie. Gelukkig is ek reeds oor die gevaarperiode van die eerste drie maande van swangerskap en kan ek dadelik begin met antidepressante. Binne drie weke begin my gemoedstoestand ligter raak en ek keer terug uit die duisternis. Die wete dat die mal gedagtes die gevolg was van ’n hormonale wanbalans en dus ’n fisiologiese verklaring en oplossing het, is ’n groot verligting.
Ek en Michael laat bou entoesiasties ons nuwe huis klaar, en toe ons Michelle-kind gebore word, is alles so reg en so mooi soos wat ’n jong professionele egpaar se begroting toelaat. Ek het al die gordyne self gemaak, ook die laslapdekens vir die slaapkamers en laslapkussings vir die sitkamer. Mense wat kom kuier, komplimenteer my handewerk en ek begin bestellings kry vir laslapdekens en -kussings.