Część VI – Kosmetologia zabiegowa – koncentruje się na współczesnych metodach zabiegowych z zakresu kosmetologii. Pod tym względem jest to najważniejsza część w książce, charakteryzująca dotychczasowe technologiczne osiągnięcia kosmetologii, obejmujące liczne zabiegi wykorzystywane w celach leczniczych i estetycznych na skórę twarzy i ciała. W wyrazisty, schematyczny sposób omówiono mechanizmy działania poszczególnych metod zabiegowych z uwzględnieniem etapów postępowania, ich wpływ na skórę, wskazania, odczucia, reakcje okołozabiegowe, zalecenia pozabiegowe i możliwe powikłania. Ponadto wskazano na ich współczesne modyfikacje i udoskonalenia.
Część VII – Metody oceny skóry – podkreśla naukowy charakter kosmetologii. Każde bowiem badanie oceniające wpływ zabiegów, kosmetyków i innych działań estetycznych na skórę, wykonane zgodnie z zasadami rzetelności naukowej, jest cennym wzbogaceniem wiedzy z zakresu kosmetologii. Instrumentalne metody parametryzacji i obrazowania skóry (np. MPA, lampa Wooda, ultrasonografia), dokumentacja fotograficzna i inne metody diagnostyki skóry (np. dermatoskopia) są narzędziem w rękach kosmetologa do obiektywizacji skuteczności i bezpieczeństwa zabiegów estetycznych.
Część VIII poświęcona jest bezpieczeństwu i higienie pracy w jednostkach świadczących usługi z zakresu kosmetologii. Przedstawione problemy i liczne uwagi są źródłem wiedzy dotyczącym zagrożeń zawodowych. Omówione procedury postępowania podparte regulacjami prawnymi, powinny być wdrażane i powszechnie praktykowane przez kosmetologów.
Mamy nadzieję, że książka zaspokoi zapotrzebowanie na aktualną i naukowo podbudowaną wiedzę kosmetologiczną. Chcielibyśmy, aby Czytelnicy poznali wielostronność kosmetologii i aby przyswojone treści mogły służyć im nie tylko doraźnie, lecz także w przyszłości zawodowej i naukowej.
Córeczce, która rozwijała się, rodziła i rosła wraz z książką.
Mamie, za nieocenione wsparcie.
Wstęp
We współczesnych czasach wzrasta świadomość społeczna dotycząca zdrowego stylu życia. Rozwój ten ukierunkowany jest m.in. na zmniejszanie objawów związanych z procesem starzenia się organizmu (w tym skóry), poprzez m.in. zbilansowane odżywianie, prawidłową aktywność fizyczną i unikanie zagrożeń płynących ze środowiska. Można przyjąć, że kosmetologia stanowi element rozwoju społecznego i dużego tempa osiągnięć cywilizacyjnych (m.in. technologicznych). Ponadto wraz z podniesieniem poziomu życia u wielu osób pojawia się potrzeba poprawy swojego wyglądu i fizycznej atrakcyjności. Wzrasta tym samym zapotrzebowanie na specjalistyczne, nastawione na ten cel zabiegi. Postępowanie kosmetologiczne stało się popularne oraz powszechnie potrzebne, na co miały wpływ wspomniane zmiany społeczne.
Kosmetologia to obszar rozwijający się w warunkach konsumpcjonizmu i dominującego w mediach kultu młodości, zdrowia i urody. W związku z tym działania estetyczne są poddane silnej presji komercyjnej, co nierzadko skutkuje marketingowym traktowaniem tej dziedziny, umniejszając jej naukowy charakter. Wobec tego szczególnego znaczenia nabiera nacisk na rozwój kosmetologii pod kątem naukowym i doświadczalnym. Równie istotne jest kierunkowe kształcenie na wysokim poziomie. Uzupełnienie, a zarazem podstawę nauczania stanowią dostępne źródła wiedzy w postaci literatury branżowej (książki, podręczniki). Aby nie poddać się konwencjonalnemu traktowaniu kosmetologii, należy stale podkreślać jej naukowy charakter.
Kosmetologia ukierunkowana jest na poprawę estetyki twarzy i ciała oraz stanowi metodę pomocniczą w zmniejszaniu objawów niektórych chorób i defektów skóry. Jako nauka jest to interdyscyplinarna dziedzina łącząca w sobie zakresy wiedzy z nauk: medycznych podstawowych i klinicznych (dermatologia ogólna, kliniczna, estetyczna i zabiegowa, anatomia, histologia, fizjologia, mikrobiologia, alergologia, endokrynologia, onkologia skóry, trychologia, immunologia, chirurgia plastyczna, ginekologia estetyczna); paramedycznych (fizjoterapia, masaż, farmakologia, dietetyka, promocja zdrowia, podologia); chemicznych (chemia ogólna i kosmetyczna, przemysłowa produkcja kosmetyków, receptura preparatów kosmetycznych, metodologia badań analitycznych kosmetyków, technologia form kosmetyku, toksykologia), biologicznych i innych (surowce naturalne i ziołolecznictwo, perfumeria, aromaterapia, sensoryka).
Wykształceni kosmetolodzy muszą mieć przede wszystkim obszerną wiedzę związaną z funkcjonowaniem skóry, wykonywaniem zabiegów fizykalnych oraz działaniem i zastosowaniem kosmetyków. Ponadto powinni dysponować wrodzoną lub nabytą sprawnością manualną oraz zdolnością postrzegania i rozpoznawania prawidłowych lub patologicznych reakcji skóry, a także wyróżniać się szczególnymi zdolnościami analizy estetyki twarzy (np. efektów/zmian powstających pod wpływem zabiegów). Kosmetolodzy powinni wykazywać umiejętności niezbędne do właściwego doboru metod i zabiegów terapeutycznych, a w dalszej kolejności nienagannego wykonywania wszelkich procedur. W ich kompetencjach należy również uwzględnić podstawowe przygotowanie do przeprowadzania badań z zakresu diagnostyki skóry, planowania, kontrolowania i oceny prowadzonego przez nich postępowania zabiegowego.
Kosmetolodzy to dziś szeroko wykwalifikowani specjaliści wykonujący zabiegi z zakresu usytuowanego między praktyką lekarza dermatologa, lekarza medycyny estetycznej, farmaceuty, fizjoterapeuty a chemika. W swojej pracy kosmetolog powinien się kierować odpowiedzialnością i poczuciem etyki zawodowej, podobnym jak lekarz. Powinien charakteryzować się cierpliwością, umiejętnością podejmowania decyzji i łatwego nawiązywania kontaktu z drugim człowiekiem oraz przede wszystkim chęcią niesienia mu pomocy. Rozwój kosmetologii rozszerza zakres kompetencji i samodzielności kosmetologa. W związku z tym rosną wymagania stawiane adeptom tego zawodu. Rola społeczno-zawodowa kosmetologa wymaga wielokierunkowego kształcenia na wyższym poziomie oraz stałego uaktualniania wiedzy i poszerzania umiejętności. Niniejszy podręcznik ma służyć praktyczną pomocą w realizacji tej idei.
Część I. Anatomia okolicy twarzy
1. Budowa kostna okolicy twarzy
Michał Polguj
1.1. Podstawowe definicje i informacje
Twarz możemy podzielić na okolice parzyste oraz okolice nieparzyste (ryc. 1.1). Do okolic parzystych twarzy zaliczamy:
• okolicę oczodołową (orbital region),
• okolicę podoczodołową (infraorbital region),
• okolicę jarzmową (zygomatic region),
• okolicę policzkową (buccal region),
• okolicę przyuszniczą (parotid region).
Do okolic nieparzystych twarzy zaliczamy:
• okolicę nosową (nasal region),
• okolicę ust (oral region),
• okolicę bródkową (mental region),
• okolicę czołową (frontal region).
Rycina 1.1.
Okolice głowy i twarzy. 1 – okolica czołowa, 2 – okolica ciemieniowa, 3 – okolica potyliczna, 4 – okolica skroniowa, 5 – okolica uszna, 6 – okolica sutkowa, 7 – okolica oczodołowa, 8 – okolica podoczodołowa, 9 – okolica policzkowa, 10 – okolica przyuszniczo-żwaczowa, 11 – okolica jarzmowa, 12 – okolica nosowa, 13 – okolica ustna, 14 – okolica bródkowa.
Źródło: według A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
W trakcie rozwoju rodowego u człowieka nastąpiły duże zmiany