13. В магазин (mağazaya) много (çok) покупателей (müşteri) приходит (geliyor).
14. Некоторые (bazı) клиенты (müşteriler) очень (çok) нерешительными (kararsız) и (ve) дотошными (titiz) бывают (oluyor).
15. Некоторые (bazı) клиенты (müşteriler) непривередливыми бывают (ise kolay beğeniyor/ легко всё нравится).
16. Айлин (Aylin) в магазине (mağazada) устает (yoruluyor).
17. Айлин (Aylin,) в 19.00 (akşam saat yedide) с работы (işten) выходит (çıkıyor), на метро (metroyla) домой (eve) возвращается (geri geliyor).
18. Она (-) немного (biraz) отдыхает (dinleniyor) и (ve) обед (akşam yemeği/ вечернюю еду) готовит (hazırlıyor).
19. Она (-) ужинает (akşam yemeği yiyor/ вечернюю пищу принимает).
20. После еды (yemekten sonra) она (-) занимается (çalışıyor).
21. Айлин (Aylin) каждый (her) день (gün) в 22.30 (on buçukta) ложится (yatıyor), полчаса (yarım saat) книгу (kitap) читает (okuyor) и (ve) в 23.00 (saat on birde) засыпает (uyuyor).
Упражнение 5.3. (перевод на русский)
Переведите на русский язык.
1. Aylin İstanbul Üniversitesi’nde öğrenci.
2. İstanbul’da yalnız yaşıyor.
3. Her sabah 07.00’de (saat yedide) kalkıyor.
4. Kahvaltıdan önce duş alıyor, giyiniyor ve makyaj yapıyor.
5. Sonra kahvaltı ediyor.
6. Kahvaltıda portakal suyu içiyor; zeytin, peynir, reçel ve yumurta yiyor.
7. Kahvaltıdan sonra evden çıkıyor, durağa gidiyor ve otobüse biniyor.
8. Okula gidiyor.
9. Dersten önce kantinde arkadaşlarıyla oturuyor ve biraz sohbet ediyor.
10. Dersler her gün 8.30’da (sabah saat sekiz buçukta) başlıyor ve 13.30’da (gün saat bir buçukta) bitiyor.
11. Aylin dersten sonra kantinde öğle yemeği yiyor.
12. Öğleden sonra Aksaray’da tezgahtarlık yapıyor.
13. Mağazaya çok müşteri geliyor.
14. Bazı müşteriler çok kararsız ve titiz oluyor.
15. Bazı müşteriler ise kolay beğeniyor.
16. Aylin mağazada yoruluyor.
17. Aylin, 19.00’da (akşam saat yedide) işten çıkıyor, metroyla eve geri geliyor.
18. Biraz dinleniyor ve akşam yemeği hazırlıyor.
19. Akşam yemeği yiyor.
20. Yemekten sonra çalışıyor.
21. Aylin her gün 22.30’da (on buçukta) yatıyor, yarım saat kitap okuyor ve 23.00’da (saat on birde) uyuyor.
Аффиксы сказуемости
В каждом турецком предложении, равно как и в английском, должен быть глагол-сказуемое. Если в предложении нет глагола-сказуемого, на слове, не являющемся глаголом, далее на «имени» (имени существительном, имени прилагательном, имени собственном, местоимении, числительном, наречии, иногда на служебном слове), заканчивающем предложение должно быть аффикс сказуемости, например:
Ты – учитель. – Sen öğretmensin. – англ. You are a teacher.
Ты прямо как твоя мама. – Sen annen gibisin.
*Аффиксы сказуемости являются безударными.
Аффикс сказуемости (в данном случае -sin) безударный. В разговорной речи аффикс сказуемости 3-го лица часто опускается (не употребляется).
Аффикс 3-го лица -dir, -dır, -dur, -dür практически не употребляется в разговорной речи. Как правило, данный аффикс употребляется в конце предложения, в котором отсутствует глагол-сказуемое, например:
Москва – большой город. – Moskova büyük bir şehirdir.
Упражнение 5
A) Переведите на турецкий язык следующие русские предложения, изменив каждое турецкое слово по сказуемости во всех лицах.
1. doktor – врач
Я – врач.
Ты – врач.
Он – врач.
Мы – врачи.
Вы – врачи.
Они –