Нимкакич. Платон Ламутский. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Платон Ламутский
Издательство: Айар
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 0
isbn: 978-5-7696-5963-8
Скачать книгу
сэриилиир санаалааҕа.

* * *

      Ол да үрдүнэн Чибдэбил

      Жуан кагана хайаларыгар

      Уруттаан тиийэ охсон,

      Ох саатынан куһуйуон,

      Үҥүүнэн өтөрүтэ түһүөн

      Баҕаран, суһаллык тэриммитэ.

      (Ол кэмҥэ Чибдэбил каган

      Саталлаах сэрииһитинэн

      Сураҕа киэҥник иһиллэрэ).

* * *

      Хамначчыт Жуан хаанынан

      Сааны-саадаҕы хааннаатылар;

      Эйэҥкэ Ачурма удаҕан

      (Оччолорго эр ойуун суоҕа)

      Сэрииһиттэр суолларын

      Алгыы охсон атаарда.

      Чибдэбил хара быыһык

      Саҕынньаҕын иһинэн

      Икки хос атыыр тириитэ

      Куйаҕын кэтэн кэбистэ.

* * *

      Жуан хайатын быыһыгар,

      Чибдэбил сэриитин тоһуйа,

      Жуан каганата утары көрүстэ.

      Дьалхааннаах элбэх сэриини

      Манна түмпүт эбит этэ.

      Кырыктаах кырыыс сирэ

      Манан буолуон сөп диэн,

      Сабаҕалаабыт курдуктара.

* * *

      Хаһан Чибдэбил сэриитэ

      Ойууру-тыаны сирэйдэниэҕин

      Жуан каганата сэрэйбэтэҕэ.

      Кини сэриитин түмэн

      Иннигэр куйахтаммыта.

      Ол кэмҥэ Чибдэбил сэриитэ

      Инники күөҥҥэ дуона суох,

      Ол оннугар өстөөх кэтэҕэр

      Сүрүн күүһүн илдьэн,

      Окко-маска саһыарта.

* * *

      Кыргыһыы илдьитэ буолааччы

      Икки өттүттэн тыҥ хатыыта

      Барыта ньим барда.

      Онуоха бэйэ бодотун көрүнүү,

      Өйү-төйү булунуу

      Суоһа-суодала тирээтэ,

      Өлүү аана аһыллаары турара.

* * *

      Дьэ кэллэ… Чибдэбил хаһыыта,

      Батыйата күҥҥэ килбэҥнээтэ,

      Үҥүүтэ кытта имэҥирдэ.

      Ону кытта тэҥҥэ ох саалар

      Өстөөххө ыалдьыттаатылар.

      Жуан оннооҕор элбэх оҕо

      Чибдэбил үрдүгэр кыырайда.

* * *

      Инники күөннэр өлөрсөн

      Ортолоон эрдэхтэринэ,

      Чибдэбил хаһаас сэриилэрэ

      Өстөөх кэтэх ойууруттан

      Оннооҕор уон алдьархайдаахтык,

      Өстөөҕөр саба түһэн,

      Аҥаар уһугуттан имиттэ.

* * *

      Дьэ манна баара:

      Өрө-таҥнары эккирэтиһии,

      Үрүө-түрүө сырсыакалаһыы,

      Онно бааһыран ынчыктааһын.

      Аппа-дьаппа быыһынан

      Куотан эрээччи да элбээтэ,

      Хойуу ойуур быыһыгар

      Саһааччы да үксээтэ.

* * *

      Жуан каган тиһэх күүһүн

      Арҕаҕар саба баттаата.

      Каган төбөтүн быһа баттаан

      Чибдэбил бэлиэ астарда.

      Кыайыы-хотуу бэлиэтин

      Хааннаах илкэни туруортарда.

      Онтон

      Баайы-дуолу олоччу талаан,

      Хотторбут хамначчыты үүрэн,

      Чибдэбил суолун анаан биэрэн,

      Кыайбыт аатын иҥэрэн,

      Тыаһаан-ууһаан, хаҥкынаан,

      Соруйан суос бэринэн

      Дойдутугар тиийбитэ.

* * *

      Мантан Чибдэбил баһылыктаах

      Сяньби сойууһа улахан суостанна:

      Оннооҕор тюрк-каганат

      Эвэскэннэри өҥөлдьүйбэт,

      Тула өттүнээҕи ыаллары

      Аны