Шигырьләр / Стихи. Кул Шариф. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Кул Шариф
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения: Поэзия
Год издания: 2021
isbn: 978-5-298-04253-6
Скачать книгу
айрылдым, хәбәр биргел,

      Ходаем[63]!

      Солтан Хөбби, җан балам,

      терек гаиб булып сән,

      Мән шикәстә гарибне имди маиб кыйлып сән.

      Терек гаиб булуп сән, имди кемдин сораем?

      Айрылып җан баламдин, сабыр биргел,

      Ходаем!»

      Аваз кәлди гаибдин: «Солтан Хөбби терекдер;

      Хозыр берлән Ильяска бергә йөргән

      шәрикдер!»

      Һич әйүлийа тапмады бу дөньяның мәдарын,

      Гаибдин сүз ишетде, күңеле тапды карарын[64].

      Мәгълүм булды бу эшләр, Хуҗа Әхмәдкә

      йитешде[65],

      Гаиб булган Хөббине галәм халкы ишетде.

      «Сөләйман хәким килсүн», – дип, Хуҗа Әхмәд

      чарлады,

      Гашыйк Йосыф килгән суң,

      кулларыни баглады[66].

      Сөләйманның буйунындин бер сыгырга

      такдылар,

      Оруп-сугуп Хәкимне, Хуҗа Әхмәдкә

      илтдиләр[67].

      Хуҗа Әхмәднең алтунда гаебени белдиләр.

      «Тәкъсир!» – дибән Сөләйман,

      Хуҗа Әхмәдкә бакмады,

      Сөләйманның эшләри Хуҗа Әхмәдкә

      йакмады[68].

      Бер елгача тәкъсирен Сөләйманның

      тутмады,

      Чәһар тәкбир әйтәйен, һәргиз җавап әйтмәде.

      Бер елгача Сөләйман көн дә утун ташыды,

      Кичә булса, күп халык аның мәлямәтен ишедде.

      Бер елдин суң Хуҗа Әхмәд гөнаһыдин үтдиләр,

      Буйунларын чишүбән чәһар тәкбир әйтдиләр:

      «Гөнаһындин бән үтдем, белгел, Ходай үтмәде,

      Остухануң өстендин һәргиз чәркең китмәде.

      Җануң тәндин чыкган суң, тәнүң гүрдә

      йаткырур,

      Олугъ Гомур дәрйасын[69] кырык елгача

      агузур.

      Кырык елдин суң, Сөләйман,

      остухануң пакь булур,

      Әгъзаларуң черүбән, ахирәтдә хакъ булур.

      Айрылмасдур[70], Сөләйман, җануң берлән

      имануң,

      Тәгаен кыйлды[71] Хуҗа Әхмәд, һич калмады

      гөнаһуң».

      «Тәкъсир!» – дибән Сөләйман:

      «Сезгә нәчүк карайен?

      Айрылуп мән баламдин, имди кайа барайен?

      Ишетепмез: катукның йогы калур, түкүлсә[72].

      Мөэмин колның күңлени тегеп булмас,

      сүтүлсә».

      «Күрүп торуп Хак эшин, нәчүк катыйль

      кыйлдың сән?

      Сиксән ирнең салебени үзең батыйль

      кыйлдың сән?

      Солтан Хөбби вәлидер, тугар ирде сиксән ир,

      Йитмеш түртдә булуп сән, имди булдың

      кара йир.

      Үткүр булды Сөләйман батыеның кылычы,

      Кырып-чөеп салуп сән, сәңа тикде ни үче?

      Гашыйк колның күңлүндә нәләр барын

      белмәссән[73],

      Солтан Хөбби ишүтсә, булур, ирмеш,

      мәдәдкяр»[74].

      Бу дастанны укуган һәм укубдыр, битендер,

      Укуганны ишүткән морадига йитүпдер.

      Ризыкыни биргүчи ул торур пәрвәрдигяр,

      Гариф мән дип, күп шәех дөнья йигып

      йатубдыр.

      Әнбийа һәм әүлийа


<p>63</p>

Кулъязмада бу юл түбәндәгечә: Гариб булып айердуң, үзиң булгыл пәнаһым. (Пәнаһым – яклаучым.)

Моннан соңгы ике бәет китап нөсхәсендә юк, кулъязма буенча китерелә.

<p>64</p>

Кулъязмада: Гаиб улуң ишетте, күңеле тапды карарын.

<p>65</p>

Кулъязмада: Мәгълүм булуп бу сүзләр, Хуҗа Әхмәдкә йитешде.

Моннан соңгы бер юл текст китап нөсхәсендә юк.

<p>66</p>

Кулъязмада: Килгәндин суң Сөләйманның кулларыни баглады.

<p>67</p>

Кулъязмада: Оруп-сүгүп хәкимләр Хуҗа Әхмәдкә йыкдилар.

Моннан соңгы бер юл текст кулъязма нөсхәдә юк.

<p>68</p>

Моннан соңгы ике юл китап нөсхәсендә юк, текст кулъязма нөсхә буенча китерелә.

<p>69</p>

Олугь Гомуд дәрйасын – Аму-Дәрья булырга тиеш.

<p>70</p>

Кулъязмада: айрулмасун.

<p>71</p>

Кулъязмада: тәгълим кыйлды – өйрәтте, укытты, белем бирде.

<p>72</p>

Китапта «Сөләйманның кайтканы йукы калур түкүлсә» дип ялгыш язылган.

<p>73</p>

Кулъязмада:…ниләр барын белмәсләр.

<p>74</p>

Моннан соңгы «Хатимә» («Бетем») өлеше әсәрнең ике нөсхәсендә ике төрле. Монда китап нөсхәсендәге бетем өлеше китерелә.