Hammie
Ronelda S Kamfer
Kwela Boeke
Die uitleg van gedigte in hierdie digitale uitgawe van Hammie mag verskil van dié van die gedrukte uitgawe, afhangende van die instellings op u leestoestel. Die uitleg vertoon optimaal indien die standaardinstelling op u leestoestel gebruik word. Lesers kan egter eksperimenteer met die instellings vir verskillende perspektiewe op die gedigte.
Vir Allisen Gertrude Kamfer
The moon is low tonight
Nightswimming deserves a quiet night
I’m not sure all these people understand
It’s not like years ago,
The fear of getting caught,
Of recklessness and water
They cannot see me naked
These things, they go away,
Replaced by every day
Nightswimming, remembering that night
– REM, “Nightswimming”
Well, did you trust your noble dreams and gentle expectations
to the mercy of the night?
The night will always win,
The night has darkness on his side
– Elbow, “The night will always win”
I wish I could take the pain away,
If you could make it through the night, there’s a brighter day,
Everything will be alright if you hold on,
It’s a struggle every day, gotta roll on
And there’s no way I could pay you back
But my plan is to show you that I understand
– Tupac Shakur, “Dear Mama”
hammie (selfstandige naamwoord): ma, moeder, mammie (Kaaps)
“Ronelda, jy is my kind en jy bly my kind tot die dag wanneer die maan ’n ander naam kry.” – Gertruida Kamfer/Hammie, November 1999, Stratford Green, Eersterivier
Vir die voëls
ek het bloed op my hande
van al die vredes wat ek bewaar
ek het al jare weggelieg
om op te maak vir verlore tyd
maar
mens kan net soveel keer
jouself uitbrand
en oor begin
Vetste vlieë
daar’s ’n nuwe breed
van vintage-wearing bruin meisies
wat eers hulle hare straight gesool
en Engels gepraat het
wat Foschini accounts gehad het
en net first class gery het
die type wat boyfriends gehad het
toe hulle nog burks was
die type wat offended geraak het
as ek iets verkeerd scan agter die till by Clicks
die type wat die light skin gene
in die family gehou het
die type wat die mooiste meisie
in die township was
die type wat mooi was vir coloured mense
die type wat geglo het ’n au pair in Europe
is ’n title
die type wat met ou unattractive wit mans getrou het
want ambition het ’n bank account
en dit moet altyd vol bly
totdat die millennials online gegaan het
en almal hulle ghd’s en Sheen straighteners retire het
en hulle way terug ghetto toe gekoop het
hulle Johnny Depps replace het met Idris Elbas
Michelle Obama Lupita Nyong’o en Grace Jones
hulle women of strength gemaak het
almal ken ’n Alice Walker quote
luister hulle Jill Scott en support
hulle consciousness movements
hulle is on trend
hulle is instagram feminists
hulle protest in hulle blogs
hulle gebruik woorde soos booty fierce en pro-choice
hulle deconstruct elke American tv series
en hulle is amper altyd kak dom
as hulle onder my vel inkruip
onthou ek my ma se woorde
na een van hulle eendag vir my laat huil het
omdat ek nie mooi was nie
daai tefies is soos paddas in die reent
hop van blaar tot blaar al nader
aan die nuutste bol stront
want daai is waar die vetste vlieë uithou
Jirre waa’s my ma
“en die antie dans, en die antie dans op Waenhuiskrans” – Onbekend
die swaarste van Krismis
is om in Pick n Pay te staan
en my ma te sien in die bokse Snacktime
die pakke Quality Street
en in die ligte, ligte-pastel bloesies
van moeggewerkte anties
my ma is die spook wat langs die strand stap
my ma is water
sy was eers brood
ek dink aan Krismisoggend jare gelede
my ma in die kombuis neurie
die treurigste happyste song
terwyl ek in my bed rondrol en religion haat
ek staan stadig op en loop tot by haar en moan
ek kan nie wag vir Krismis om verby te wees nie
Sterk staan vir plat skoene
toe ek jonger was
het ek helde gesoek
verby my ouma
ver van my ma
Amerikaanse feminisme
het my geleer
dat vrouens als kan doen
wat mans kan doen
hulle het gefight vir equality
my ma’le het gefight vir survival
dit was ’n tyd in my lewe
toe alles verkeerd was
maar nou is alles reg
en ek kan sien waarvoor
my ma’le gefight het
om van hulle knieë af te kom
omdat die rewolusie
nie vir hulle sexual was nie