“Dan sou Dawie se ma nóú nog flou gewees het,” brom Trompie.
Rooie en Blikkies dink hieroor na en verseker hom dat Dawie se ma nie net vir ’n uur nie, maar minstens twee volle ure lank flou sou gewees het as haar seun kaal was. Trompie meen dit is darem te lank. Dan kom die drie ooreen dat Dawie se ma vir ’n uur en ’n half buite weste sou gewees het.
Dawie se lot is nou verseël. Hy gaan vir die eerste kwartaal koshuis toe. Dis verseker.
“En ons het nie eers iets verkeerds gedoen nie,” mompel Trompie terwyl hy na ’n graspol skop.
“Dawie gaan môre pimpel en pers wees,” meen Rooie.
“Hoekom het die donkie so uit die bloute sulke streke begin uithaal?” wonder Blikkies terwyl hy sy grashalmpie lui van die een kies na die ander versit.
Almal dink hieroor na en dan sê Trompie uiteindelik asof hy alles van sulke dinge af weet: “Ja-nee, ouens, ek het julle mos gesê – ’n donkie is ’n wonderlike ding.”
2
Die einde van die Boksombende?
Die lang somervakansie is iets van die verlede.
Dit is die eerste dag van die eerste kwartaal. Trompie, Rooie en Blikkies ry mismoedig op hul rooi geverfde fietse skool toe. Dawie is nie by hulle nie. Hy is mos nou ’n koshuisbobbejaan.
Dawie se ma het Trompie se ma ná die voorval met die donkie gaan spreek. Sy het haar bedank vir die aanbod dat Dawie by hulle kan bly, maar gesê sy voel dit sal in die omstandighede beter wees as sy haar seun in die koshuis plaas. Hoewel sy dit nie met soveel woorde gesê het nie, het sy mevrou Toerien duidelik laat verstaan dat Trompie nie ’n goeie invloed op haar Dawie het nie.
Trompie se ma was kil. Sy het by haar vriendinne gehoor mevrou Theron noem haar seun ’n barbaar.
Die res van die Boksombende het Dawie die afgelope paar dae maar min gesien. Arme Dawie moes sy ouers help met die inpakkery en hy is gistermiddag koshuis toe.
Trompie se pet sit skeef op sy kop en al is dit nog vroeg in die oggend hang sy hemp al klaar by sy broek uit. Daar is ’n frons op sy sproetgesig terwyl hy langs sy twee maats skool toe ry. Hy kyk ingedagte hoe sy fiets se voorwiel om en om draai.
Rooie ry langs Trompie. Sy hare is ongekam en hy is kaalvoet. Hy voel hoe die skurwe pedale sy voete kielie wanneer hy trap en hy hou daarvan. Maar dit is al waarvan hy vanmôre hou. Rooie is ook terneergedruk.
Langs Rooie ry Blikkies. Hy kou aan ’n grashalmpie en gee ’n lang, droewige sug.
“Dis hoe ek ook voel,” sê Trompie.
“En ek ook,” mompel Rooie.
Hulle is so mismoedig omdat die skooljaar vandag begin én omdat Dawie nie by hulle is nie. Hulle wonder al drie hoe hy in die koshuis regkom.
“Ons moet partykeer vir Dawie gaan kuier,” sê Trompie, “want hy sal maar min vir óns kan kom kuier. Die ouens leer mos dag en nag daar in die koshuis en hulle’t allerhande reëls en regulasies en simpel goeters …”
“Tjips!” sê Rooie.
Die sersant kom om die hoek van die straat aangestap. Trompie ry vinnig voor, Blikkies agter hom en dan kom Rooie. Die sersant het hulle al eenkeer gewaarsku dat hulle nie langs mekaar mag ry nie.
Hulle ry nou mooi stadig en netjies agter mekaar. Hulle kom by die sersant wat hulle agterdogtig aankyk en Trompie sê vriendelik: “Môre, oom.”
Blikkies verplaas die grashalmpie na sy een kies en sê ook beleefd: “Môre, oom.”
Rooie brom binnensmonds: “Môre, oom.”
Die sersant knik streng met sy kop, maar toe die seuns verby is, glimlag hy. Dié Trompie en sy maats! Hulle is vier lewenslustige karnallies wat altyd in die moeilikheid beland, maar gelukkig is hulle baie versigtig vir hom en dit maak sy lewe aansienlik makliker.
Rooie wat heel agter ry gee die teken dat die sersant by die polisiestasie se hekkie in is, en die seuns ry weer langs mekaar.
By die skool wemel dit van kinders op die speelterrein. Almal groet Trompie en sy maats. Daar is ’n oorverdowende lawaai, gekskeerdery en geskree.
Uiteindelik kry Trompie-hulle hul fietse neergesit. Rooie en Blikkies gesels met ’n klomp klasmaats. Trompie stap oor die skoolgrond. Hy gaan kyk of die koshuiskinders al gekom het.
Skielik staan daar ’n meisie voor hom. Hy kyk effens verbaas na haar en dan sê hy: “Jissie, Katrien, is dit jy? Ek het jou amper nie herken nie.”
Katrien woon langs Trompie-hulle. Sy was die hele vakansie saam met haar ouers by die see en het die vorige nag laat eers teruggekom.
“Hoekom het jy my nie herken nie?” vra sy vir Trompie.
“Jou vlegsels,” sê hy. “Waar’s hulle?”
“Ek het hulle afgesny.”
Trompie kyk aandagtig na die glimlaggende meisie. Sy het ook nie meer so baie sproete soos gewoonlik nie. Sy lyk ook nie meer so skaam soos altyd nie; dit is asof sy baie meer selfvertroue het. Ja-nee, besluit Trompie, Katrien lyk glad nie meer so onaardig soos verlede jaar nie.
“Het jy lekker vakansie gehou?” vra Trompie vriendelik.
“Baie lekker, dankie. Ek het baie nuwe maats by die see ontmoet – meisies én ouens.”
“Jissie, nè?” Trompie weet nie juis wat anders om te sê nie. Hy wens sy wil nou loop. Hy wil mos na Dawie gaan soek.
“Trompie, daar’s iets waaroor ek met jou wil gesels.”
“Ja?” Trompie kyk haar agterdogtig aan.
Op laerskool was hy en sy maats eendag soos gewoonlik platsak. Toe bied hulle aan om Katrien ’n halwe lid van die Boksombende te maak as sy hulle ’n paar rand daarvoor betaal. Sy het dit gedoen en Trompie, Rooie, Dawie en Blikkies het lekkers met die geld gaan koop.
Maar nadat hulle alles verslind het, het hulle skoon vergeet om Katrien ooit na hul vergaderings te nooi en sy het nooit enige waarde vir haar geld gekry nie.
“Dink jy ook waaraan ek dink, Trompie?”
“Waaraan dink jy?” Hy is nou nog agterdogtiger.
“Aan hoe jy, Rooie, Blikkies en Dawie my ingeloop het.”
“Ons het nie …”
“Julle hét!” sê Katrien skerp.
Trompie kyk haar verbaas aan. Sy was altyd so saggeaard.
“Wat gaan met jou aan?”
“Niks. Ek weet nou net baie meer as voor ek met vakansie weg is. Ek wil nie meer ’n kastige halwe lid van die Boksombende wees nie. Ek het my geld betaal, maar niks in ruil daarvoor gekry nie. So nou wil ek my geld terughê, verstaan?”
Trompie knik, maar hy kan nie begryp hoekom sy so omgekrap is nie. Dit lyk of die vakansie haar glad nie goed gedoen het nie.
Maar Katrien is nog nie klaar met hom nie.
“En moenie ooit weer kom vra ek moet jou met huiswerk help nie!” vervolg sy bitsig. “Jy’t laas jaar heeltyd na my toe gehardloop as jy in die moeilikheid is, maar toe die skoolfunksie kom, was ek nie goed genoeg nie! Toe vra jy mos vir Lucille! Wel, vra haar nou maar om ’n halwe lid van jou kastige wonderlike bende te wees. Ek wil my geld terughê – en ek gee jou en jou maats net ’n dag tyd!”
Katrien swaai