Piekfyn Afrikaans
’n Geïntegreerde taalteks
Graad 7
Huistaal
Leerderboek
Rina Lamprecht, Annette Ligthelm, Marietta Murray, Magdel van Tonder, Sylvia Plaatjies, Venetia Cavernelis
Liewe leerder
’n Nuwe jaar en nuwe uitdagings – welkom in Graad 7. Ons weet jy gaan weer elke oomblik geniet om met Piekfyn Afrikaans te werk.
Jy gaan tipiese tiener- en meer volwasse kwessies ontleed, interpreteer, verduidelik, beskryf en saamvat in vloeiende en gevoelvolle Afrikaans. Die doel van hierdie boek is om jou op ’n sistematiese wyse deur al die werk vir die jaar te begelei. Die modules dek al die werk vir die jaar, asook al die assesseringstake wat van jou vereis gaan word. Jy gaan baie luister, praat, lees en skryf en deurlopend taalstrukture inoefen en korrek toepas. Werk al die aktiwiteite deeglik deur sodat jy teen die einde van die jaar met skitterende punte Graad 8 kan betree.
Om jou te help met hersiening en voorbereiding is In ’n neutedop, Pitkos, die Letterkundegids en die Taalgids spesiaal geskep om jou kennis van taalstrukture, lees- en skryfprosesse en letterkunde ’n hupstoot te gee. Verder is daar vraestelle wat jy kan gebruik om jouself vir die halfjaar- en die jaareindeksamen voor te berei. Die Indeks gaan jou ook help om blitsvinnig die betekenis, voorbeelde en toepassings van verskeie taal- en literêre begrippe op te spoor.
Geniet Piekfyn Afrikaans Graad 7.
Die samestellers
Ons begin die jaar met twee volksverhale – een vir luister en een vir lees.
Jy leer die kenmerke van ’n literêre teks, beskou ’n sepieteks en kameraskote van nader en werk in groepe saam om probleme op te los.
Saam met al die tekste en opdragte draf jy selfstandige naamwoorde, byvoeglike naamwoorde, klankleer, afkortings, akronieme en verkortings kaf. Afrikaans is ’n interessante en lewendige taal en die vrae gaan jou help om jou opdragte net so lewendig uit te voer.
Jy gaan ook leeswerk doen wanneer jy die gedig “Fabel” van D.J. Opperman in jou Piekfyn Afrikaans Leesboek as wegspringplek gebruik om navorsing te doen.
In hierdie aktiwiteit gaan jy
luisterbegrip doen.
Luister na ’n fabel en beantwoord vrae
Hier is die riglyne wat jy moet volg
’n Fabel gaan een keer voorgelees word sodat jy ’n geheelbeeld kan kry. Jy mag geen notas maak nie.
Daarna gaan die onderwyser die vrae saam met die klas deurlees. Die vrae gaan jou help om agter te kom wat belangrik is, sodat jy weet waarna jy moet oplet as die fabel vir ’n tweede maal voorgelees word. Jy mag nog steeds geen aantekeninge maak nie.
Wanneer die onderwyser die luisterteks weer voorlees, mag jy notas op ’n aparte stuk papier maak. Skryf neer wat is hoofgedagtes en wat is bygedagtes.
Hierna moet jy die vrae skriftelik beantwoord.
Vrae
1. Wie is die hoofkarakters van die fabel? (2)
2. Skryf die gebeure in die storie in vier kort sinne neer. (4)
3. Albei die karakters in die storie word deur mense as slim beskou. Watter een is die slimste in die verhaal? Hoekom sê jy so? (2)
4. Wat het die jakkals gedoen om die kraai se aandag te kry sodat die kraai na hom luister? (1)
5. Hoekom het die kraai sy bek oopgemaak? (1)
6. ’n Fabel leer dikwels vir ’n mens ’n les. Watter les kan ’n mens hieruit aflei? (1)
7. Dink jy hierdie les is vandag op ons ook van toepassing? Hoekom/hoekom nie? (1)
8. Waar dink jy speel hierdie storie af? Hoekom sê jy so? (1)
9. Aan watter van die twee karakters se kant is jy? Verduidelik jou antwoord. (2)
Totaal: 15 punte
Hervertel die storie aan ’n maat
Julle het nou twee keer na die verhaal geluister. Kan jy die inhoud in die regte volgorde oorvertel? Vertel die storie aan ’n maat. Jou maat moet mooi luister en jou reghelp waar nodig. Dan is dit weer jou maat se beurt om oor te vertel. Let veral op:
Die karakters en die volgorde waarin hulle praat moet reg wees.
Die volgorde van gebeure moet ook reg wees.
In hierdie aktiwiteit gaan jy
’n verhaal prelees en die leesproses volg
leesbegrip doen
selfstandige naamwoorde en byvoeglike naamwoorde identifiseer en toepas.
Wanneer ons lees, volg ons die volgende prosedure. Gaan die verskillende stappe van die leesproses met jou onderwyser deur.
Pitkos
Die leesproses
Prelees
Voordat ons begin lees, gesels ons oor die teks en kyk na illustrasies, prente, die titel, subtitel en ander opskrifte – ons maak afleidings.
Ons vluglees en soeklees tekskenmerke en hoofgedagtes.
Ons maak voorspellings.
Tydens lees
Lees aandagtig om die inhoud te verstaan.
Maak afleidings en bepaal die betekenis van onbekende woorde.
Herlees en visualiseer die inhoud.
Lei betekenis af en vra vrae.
Som hoof- en ondersteunende gedagtes op.
Postlees
Vluglees en soeklees om vrae te beantwoord en afleidings en gevolgtrekkings te maak.
Ontwikkel kritiese taalbewustheid, soos om te onderskei tussen feite en menings, direkte en geïmpliseerde betekenis raak te sien, te vergelyk en afleidings en gevolgtrekkings te maak.
Prelees die volgende verhaal saam met ’n maat
Lees