2
Drama van die woud
Die groot dag van die musiekfees kom nader en Saartjie oefen nou harder as ooit.
Haar huismense is teen hierdie tyd al moeg vir Drama van die woud wat so gedurig gespeel word.
As sy saans ná ete voor die klavier gaan sit om te oefen sê Apie: “Weg is ek! As ek daai dinges weer moet hoor, gaan ek van my trollie af raak.”
Saartjie brom gewoonlik net dat hy lankal reeds van sy kop af is. Dan loop haar kleinboet by die huis uit en gaan speel by Bennie.
Hulle oudste broer, Kris, wat ’n eerstejaar universiteitstudent is, sug net en loop ook by die vertrek uit. Hy gaan sit in sy kamer om te leer en maak die deur agter hom toe.
Saartjie se pa, dokter Jan Baumann, sug ook teen hierdie tyd al as sy voor die klavier gaan sit. Hy doen sy bes om nie sy irritasie te wys nie en luister na haar spel terwyl hy koerant lees.
Mevrou Baumann het in haar jong dae self ook goed klavier gespeel en sy moedig Saartjie gedurig aan. Sy is die een wat die vrede moet bewaar wanneer die ander gesinslede sommer reguit sê hulle wil asseblief tog nie weer die dreigende gevaar hoor wat die woud se diertjies na hul skuilplekke laat weghardloop nie.
Die dag voor die musiekfees kry Saartjie al die inligting oor die groot aand. Soos sy reeds weet, is daar ’n klomp deelnemers in haar afdeling – vyf uit elke provinsie. Sy moet agtuur die volgende aand by die stadsaal wees.
Saartjie voel skielik skrikkerig en verbouereerd.
“Sien Mamma hoeveelste speel ek?” vra sy en haar oë is groot.
“Dit maak mos nie saak wat jou nommer is nie …”
“Maar ek speel dertiende! Dis ’n ongelukkige nommer, Mamma,” sê sy ontsteld. “En dis môre boonop die dertiende van die maand!”
“Kom nou, my kind, jy glo tog nie aan sulke onsinnige bygelowe nie,” troos haar ma.
Maar Saartjie bly mismoedig.
Apie vryf sy hande van lekkerkry en sê vir haar: “Ek het eenkeer gelees van ’n ou wat gesê het hy glo nie die nommer 13 is ongelukkig nie en op die dertiende van die maand stap hy toe by ’n woonstelgebou wat se adres nommer 13 in die straat is en hy gaan na woonstel 13 toe om by sy vriend te kuier. Toe hy die deur oopmaak, val daar ’n emmer water oor hom uit en hy is papnat. Sy vriend se seun het die water op die deur gesit omdat hy gedink het sy maat kom kuier! Van toe af het daai ou geglo 13 is ’n ongelukkige nommer.”
Apie skater soos hy lag. Saartjie kyk hom met ’n suur gesig aan.
“Wat is so snaaks daaraan?” vra sy.
“Ek is bly ek’s nie jy nie,” sis haar boetie deur die opening waar sy voortande eers was. “As ek jy is, sê ek vir die mense ek wil nie dertiende speel nie.”
Saartjie loop vererg by die vertrek uit. Sy wil niks meer van die nommer 13 hoor nie.
Uiteindelik breek die groot dag aan … die dertiende. Saartjie besluit om die hele dag stil, soet en “mooi” te lewe. Sy is senuweeagtig, maar doen haar bes om dit nie te wys nie. Sy hou niks daarvan dat sy dertiende moet speel nie. Sy wens sy was heel eerste, dan kon sy klaarkry en op haar gemak na die ander sit en luister.
Dié oggend is Saartjie besadig en gedwee in die klas. Sy wil vandag mos “mooi” lewe.
Die leerders sit en luister na meneer Theo Stegmann se pragtige stem terwyl hy vir hulle van die Franse Rewolusie vertel.
Die meisies is dol oor hierdie man met die breë skouers, krulhare en vriendelike glimlag.
“Ai, hy’s darem maar beeldskoon,” sug Anna wat langs Saartjie sit.
Half vererg fluister Saartjie vir haar: “Mens sê nie ’n man is beeldskoon nie!”
Anna klap haar tong en sit en staar met ’n skaapagtige uitdrukking op haar gesig na Ou Theo, soos die kinders hom noem. Saartjie vervies haar altyd as sy sien hoe die ander meisies háár gunstelingonderwyser aangaap.
“Saartjie!” sê die onderwyser skielik. Hy kyk na haar en glimlag.
“Ja … ja, Meneer?” stamel sy en staan op. Sy is vies vir haarself dat sy altyd stotter en bloos wanneer hý met haar praat.
“Ek verstaan jy speel vanaand in die stadsaal?”
“Ja, Meneer.” Saartjie glimlag. Twee bekoorlike kuiltjies verskyn in haar wange.
“Alles van die beste, hoor. Ons gaan almal daar wees en ons weet sommer jy gaan die goue medalje verower!”
“Dankie, Meneer. Ek sal my bes doen.”
Hy glimlag weer vriendelik vir haar toe hy uitstap.
Saartjie voel salig gelukkig. Hy stel belang in haar, daarvan is sy seker, meer as wat hy in enigeen van die ander meisies in die skool belangstel. Sy móét vanaand wen! Sy kan hom nie teleurstel nie.
Die volgende periode is dit wiskunde. Die onderwyser is ’n ouerige, knorrige man met ’n bokbaardjie. Hy vlieg die leerders sommer vir die geringste dingetjie in en sê hulle goed sleg. Die kinders is skrikkerig vir hom. Hulle noem hom Ou Grompot. Hy is nie iemand wat soos sy jonger kollega, Theo Stegmann, af en toe ’n grappie met die klas maak nie.
“Dag!” sê Ou Grompot kwaai en pluk-pluk aan sy bokbaardjie.
“Haal uit julle wiskundeboeke. Ons gaan eers gou ’n paar probleme doen.”
Die leerders maak soos hy gesê het.
“Ons begin vandag met dié ry.” Hy wys na die een waarin Saartjie, Anna en Lina sit. “Begin heel agter.”
Elke leerder moet een som uit die wiskundeboek doen en Ou Grompot word sommer baie kwaad as hulle te lank vat om die antwoord uit te werk. Elkeen kry net ’n paar sekondes tyd.
Gelukkig is dit egter nie so moeilik soos dit lyk nie, want die kinders het lankal agtergekom die onderwyser spring nie rond en bont nie. Hy gaan op die ry af en sê net elke slag: “Volgende.”
Die leerders tel eenvoudig hoeveel sitplekke is hulle van die een af wat begin en dan weet hulle watter wiskundesom hulle sal moet doen. Dan het hulle genoeg tyd om dit uit te werk en wanneer hul beurt kom, word die antwoord net uitgeskree. Dit is mos maklik.
Saartjie sit agt plekke van die seun wat begin af. Sy kyk na haar som en werk dit uit. Sy het die antwoord. Dit is R3,50. Nou sit sy gemaklik agteroor en droom.
Sy sien hoe sy vanaand voor die volgepakte saal sit en speel, hoe Theo Stegmann heel voor na haar sit en kyk. Sy sal na hom kyk voor sy begin speel. Dan sal hy vriendelik glimlag en vir haar wys hy hou styf duim vas.
Intussen is daar konsternasie in die klas. Die een leerder se antwoord was verkeerd en die onderwyser het kwaai gesê: “Lyk my ek sal nooit enigiets in jou kop kan prop nie! Volgende. Doen nommer sewe!”
Almal sit nou van voor af en uitwerk. Alles is deurmekaar. Ou Grompot het een som oorgeslaan!
Saartjie sit só en droom dat sy glad nie agterkom sy sal nou die som ná die een wat sy uitgewerk het, moet doen nie. Sy sien in haar verbeelding hoe Ou Theo na haar toe kom – ná al die toejuiging en handgeklap bedaar het en sy die medalje ontvang het – en hoe hy haar hand skud en haar van harte gelukwens met haar pragtige spel.
Sy sal dan net beskeie antwoord: “Dankie, Meneer,” maar sy sal reguit na hom kyk en met haar oë praat. Sy sal dit nie hardop sê nie, maar hy sal duidelik in haar oë kan lees: “Meneer weet seker ek het net vir Meneer gespeel.” Sy besef dit gaan moeilik wees om so ’n lang sin net met haar oë te sê. Sy beter dadelik begin oefen om dit te doen.
Skielik hoor Saartjie hoe Lina wat net agter haar sit, antwoord en sy sit reg. Dit is amper