– rodzaj sosu z wnętrzności marynowanych ryb. [przypis redakcyjny]
13
barwena – gatunek ryby. Przysmak rzymski. [przypis redakcyjny]
14
apotheosis – akt ubóstwienia, t. j. zaliczenia w poczet bogów. [przypis redakcyjny]
15
conditorium – grobowiec. [przypis redakcyjny]
16
Jovi liberatori – Jowiszowi – wybawcy. [przypis redakcyjny]
17
Pollinctor – ten, który ciało martwe myje i namaszcza. [przypis redakcyjny]
18
taberna – kram, sklep, garkuchnia. [przypis redakcyjny]
19
Hic est – Oto ten… Oto on… [przypis redakcyjny]
20
coa vestis – cienka, przejrzysta szata, wyrabiana na wyspie Cos. [przypis redakcyjny]
21
Suburra – osławiona dzielnica Rzymu. [przypis redakcyjny]
22
Sermo – mowa. W licz. mn. – Sermones. Tu – tytuł satyr Horacego. [przypis redakcyjny]
23
stoik – wyznawca szkoły filozoficznej, zwanej stoicką. Nauczał w niej filozof grecki Zenon (ur. 490 przed Chr. ), prowadząc swe rozmowy z uczniami w portyku (po gr. stoa), w Atenach. Stąd nazwa stoik, a niekiedy filozof z pod Portyku. [przypis redakcyjny]
24
epikurejczyk – wyznawca szkoły filozoficznej greckiej, której założycielem był filozof Epikur (341–270). [przypis redakcyjny]
25
taedium vitae – znużenie życiem, wstręt do życia. [przypis redakcyjny]
26
Juvenalia – igrzyska, ustanowione przez Nerona, gdy się po raz pierwszy ogolił, a więc odmłodniał. [przypis redakcyjny]
27
Augustanie – żołnierze w liczbie pięciu tysięcy zwani Augustales, których zorganizował Neron w drużynę, oklaskującą go, gdy występował jako aktor lub śpiewak (por. Diona Casjusza Historje rzymskie ks. LXI). [przypis redakcyjny]
28
Lunapar – dom rozpusty. [przypis redakcyjny]
29
Rostra – mównica, ozdobiona dziobami zdobytych okrętów (rostrum – dziób). [przypis redakcyjny]
30
Codicilli – dokumenty urzędowe, rozporządzenia, przywileje. Tę nazwę dał Fabrycjusz Vejento swemu paszkwilowi na stosunki panujące w Rzymie za Nerona. [przypis redakcyjny]
31
Mimy – komedjanci. [przypis redakcyjny]
32
Lary i penaty – bogi domowe. [przypis redakcyjny]
33
Univira – niewiasta, która jednego tylko miała męża. [przypis redakcyjny]
34
Exedry – wielkie sale z ławkami do rozmowy, deklamacji, odczytów i t. p. [przypis redakcyjny]
35
Hypaetry – miejsce do przechadzek, niekryte. [przypis redakcyjny]
36
Stadjum – plac do gonitw. [przypis redakcyjny]
37
Sferysterjum (spheristerium) – miejsce do grania w piłkę. [przypis redakcyjny]
38
As – najmniejsza moneta rzymska. [przypis redakcyjny]
39
viridarium – ogródek przy domu rzymskim. [przypis redakcyjny]
40
Glutinator – ten co zapisane karty (księgę) przykleja do wałka. [przypis redakcyjny]
41
amanuensis – sekretarz. [przypis redakcyjny]
42
Ambubaje – fletnistki, występujące publicznie – nie cieszyły się dobrą sławą. [przypis redakcyjny]
43
peplum – obszerna, wspaniała szata. [przypis redakcyjny]
44
Incessu patuit dea – Po chodzie znać boginię. [przypis redakcyjny]
45
Delfiny i jaja – znaki w cyrku. [przypis redakcyjny]
46
Arenarium – dół, skąd się bierze piasek. [przypis redakcyjny]
47
Kryptoportyk – sklep podziemny, galerja zamknięta, korytarz. [przypis redakcyjny]
48
Ksyst (xystum, xystus) – galerja, ganek do przechadzki. [przypis redakcyjny]
49
populus romanus – lud rzymski. [przypis redakcyjny]
50
Vomitorium – drzwi w teatrze, przez które lud wchodził z zewnętrznej galerji na stopnie i siedzenia. Tu – drzwi, któremi wypuszczano na arenę walczących w cyrku ludzi i zwierzęta. [przypis redakcyjny]
51
Bestiarius – gladiator, walczący ze zwierzętami podczas widowisk w cyrku. [przypis redakcyjny]
52
Cavea – wnętrze, widownia amfiteatru. [przypis redakcyjny]
53
podium – galerja cyrku lub amfiteatru, celniejsze miejsce, gdzie podczas przedstawień zasiadał Cezar, pretorowie, konsulowie. [przypis redakcyjny]
54
Gałka złota, bulla aurea – amulet, ozdoba, noszona przez dzieci bogatych Rzymian. [przypis redakcyjny]
55
Preteksta – toga urzędnika ze szlakiem purpurowym. W strój ten przebierano także młodzież rzymską do lat 17-tu. [przypis redakcyjny]
56
eques romanus – rycerz rzymski. [przypis redakcyjny]
57
Histrjon – komedjant. [przypis redakcyjny]
58
Plagula – zasłona. [przypis redakcyjny]
59
gineceum – część domu zamieszkana przez niewiasty. [przypis redakcyjny]
60
Ruta – imię to spotyka się w Katakumbach. [przypis redakcyjny]
61
vestiarium – komora do przechowywania szat – garderoba. [przypis redakcyjny]
62
ksenodochos – właściciel gospody. [przypis redakcyjny]
63
Agora – miejsce zebrań ludowych w Atenach. [przypis redakcyjny]
64
archontowie – najwyżsi urzędnicy w Atenach. [przypis redakcyjny]
65
Areopag – najwyższa rada w Atenach. [przypis redakcyjny]
66
Logomachja – walka na słowa. [przypis redakcyjny]
67
Bóg nieznany – takiemu bogowi (Ignoto deo), nieznanemu, lecz pomimo to czczonemu, wystawiono ołtarz w Atenach. „Co tedy, nie znają
