– Dat, wa hat de dokuminten tekene? – Arutun rikte nei haring en mouwe oanrekke de fettige laach borsch. D’r is in rút yn syn doar, lykas yn in kassa: der binne geheime papieren en grub, dy’t ik jo in geheim fertel, ik haw net mear as ien kear spuite.
– En hy wist it net? apchi.
– As hy it net erkende, dan soe ik hjir net wêze.
– Ik begryp it net, jo wennen dêr as tsiis yn bûter, wêrom moasten jo spuie?
– Dizze spits yn dit lân is in belediging, en yn myn heitelân is it in teken fan groet en leafde, lykas in tút. Immers, as jo tútsje, sûgje jo oan it kwyljen fan jo partner. En dit is in tút yn ’e fierte… Nimmen seach syn gesicht. No, o goed, yt op en gean nei de klok.
– En jo? apchi.
– En ik sil tinke. As wat?!.. – Klop gûgde. Ik bin ûnder it zhinka.
– Yn ’e sliepkeamer?
– Yn it húske, ram, fansels. Better slute se yn ’e garaazje. Fan dêrút sille se noch oant de moarn net út.
– En de auto? apchi.
– Hokker auto?
– No, sûnt de garage, apchi, is d’r dan in auto?
– Der wie ienris, krekter, in motorfyts. Izya bruts, no allinich in ferfrommele stik metaal, rûn rûn…
– No, ik gong, baas?! apchi.
Moarns kaam de âlde Toad en kaam, nei oanlieding fan ynstruksjes, de skuorre skjin te meitsjen. Yn ’e skuorre waard de hân fan’ e master net oanbrocht en alles dêr wie bedutsen mei stront. Ottila siet, lykas gewoanlik, om de nagels út te lizzen. Ik wol konstatearje dat alle detectives in hobby hawwe dy’t har liedt om te tinken: Holmes hat in fioele, Poirot fertrout syn grize sellen sûnder ynterferinsje, Agent Kay hat in taart, en Klop hat nagels rjochte. En doe’t se klear wiene, dreau hy har yn en skuorde se werom, om se wer rjocht te meitsjen en tagelyk in buzz fan gedachte te fielen.
Bale, bale, bale, bale. En sa oere nei oere, dei nei dei, jier nei jier, en… Ynienen ferskynde in ferfelend gesicht fan ’e Toad út’ e skuorre en stoar, glimkjend nei de plysjeman.
– Wat wolst, stinker? Frege Ottila.
– Kin ik smoke, baas? frege de âld man ûnwis.
– Wat, it stinkt?
– Net it juste wurd. Jo, kuierje, draaiden in rotte lyk fan in dinosaurus om?
– Nee, ik fleach it gewoan en lit de lytse duvel út, dy’t sels net oksideart.
– Ok, smoke.
De âld man gong út en helle in sigaret út.
– Wachtsje!
– Wat, baas?
– Lit jo ezel gewoan yn ’e skuorre litte.
– Hehe, de grap begriep. – Yn ’e skuorre plakt en woe in sigarette oanstekke…
– … Cant, of wat? – Bug bug.
– Nee, baas, gewoan Belomor.
– Kom hjir.
De âld man hold in sigaret út. Ottila naam it en ljochte it op. De sigaret wie skjin, sûnder tafoegings.
– Oan, smoke. – joech Ottil oan ’e sigarettad.
– En jo in lange tiid nei ús?
– Ik bin hjir seis jier west en haw foar altyd neitocht. Ik haw fermoedsoenje. Hy spatte oer syn karriêre. Traded foar dizze prachtige wrâld, wêr’t it dong en stront draacht… Damn him. Koartsein, wat bin ik al wurch fan?
– Nee, doe’t ik hjir wenne oant de lêste kear dat ik tsjinne, feroare de distriktsplysjes lykas handschoenen.
– En wêrom?
– De redenen wiene oars: se dronken te folle, dan stole se mjitten troch.
– No, it bedriget my net. Ik bin fermeld ûnder myn superieuren as in net-drinker en in ferkeaper. Fertel my wat, kin ik klear wêze mei it bouwen fan in skuorre foar’t hjerst?
De âlde man ûndersocht it gebou, dat heal makke wie fan bakstien. De ynstoarten gatten yn ’e muorren waarden opknapt: of rot rotten, dan dakmateriaal, dan sekken.
– Jo kinne. Allinich dit hoecht te ferfangen. Ja, en jo muorren binne ferâldere.
– En hoe âld binne se?
– Ohhh! Chief, ja, foar safier’t ik my kin ûnthâlde, stie dit gebou. Hjir wie eartiids in hôf fan guon keapman. Yn ’e revolúsje, sizze se, fongen se in rûnwei fan’ e readferve, en dêr bedarre se mei de heule famylje.
– Wêr?
– Wat, wêr?
– No, dien.
– Och, dus hjir yn ’e skuorre. En doe wie it in pakhús, en nei de oarloch – in bolwurk.
– Leuk. Kinne jo it dwaan? Fansels, disassemble net oant it ein. De mûnen binne noch sterk, se binne ek stien. Einigje se gewoan.
– Foar in fyn horloazje sil net wurkje. Boppedat hawwe jo in assistint nedich en net ien, teminsten twa. En, fansels, in foarútgong, dan sil d’r in stimulâns wêze.
– No, d’r sil in fine klok wêze op it foarút plak, mar wy sille sjen. Mar ik sil betelje as it it wurdich is. Lykas – Ik sil in sent jaan en de rjochter sil in sent jaan. Dat wy wiene it iens. En yn ’e learling sil ik jo Idot fertelle. Witte jo dit?
– Fansels. Dit is in moroan út Kyzikhston. – de âlde man froast soer.
– En wat?
– Ja, hy is in drugsferslaafde, ik sil it heul. – de âlde man prikte de appel fan Adam mei syn fingers.
– En jo?
– Me? Damn it, dit is de wichtichste dwaas fan dizze earmoed dy’t wurdt folge.
– En wat, kommunisearje se wirklik? se is goed mei him.
– Och, hy bea har ekstra ynkommen oan. Troch te drinken, fansels.
– Yn ’e rjochtbank sille jo dizze wurden fansels net tsjûgje tsjin Idot.
– Jo hâlde my foar immen, baas. Ik bin gjin teef. Ik bin net yn ’e sône west en ik sil net dûnsje op jo piip. Bettere tiid dan in frijhandse bak.
– Koelje del. Dit bin ik. Wat as?!
– Ik begryp, baas.
– En sil Baba Klava kinne wurkje?
– Fansels. Hoewol se 65 is, ploeget se as in bulldozer. Mar Idot?! D’r sille problemen wêze.
– Se sille net. Ik sil har ek oanlûke.
– En it jild is foar elkenien gelyk?
– Jo mear, mar nei in moaie oeren.
– En as wy dat dogge, en wy sille in fyn horloazje net útwurkje?
– Krij in sjirp fan my, en de straf wurdt net ferliend. In soad wurk.
– Mar wat is der te bouwen?
– De pigsty moat wurde ferhege. Ik wol bargen hawwe. No, dus, hannen oan?
De âld man naaide út.
– No, as ûnder dizze betingsten trije stikken.
– Jo binne fjouwer, en ferjit net oer de termyn.
«Dat en dat,» skodde hy syn holle en knipte nei de skuorre, ’ik bin fansels mei iens.»
– Doe wiene wy it iens. Sille jo betelje. Ik sil jo jild jaan, mar jo binne ek yn ’e fraach, wite jo, Toad?
– Ooooh,