Кыңгыраулы яшел гармун: шигырьләр, поэмалар, баллада. Фатих Карим

сине шуның өчен… —

      Дип, Аю күтәргән кул,

      Ләкин шул чакны Маймыл

      Аюны тотып кала,

      Читкә чакырып ала,

      Учын куеп, тын гына

      Пышылдый колагына:

      – Ни булса, шул булган, – ди, —

      Калдырыйк бер юлга, – ди.

      Аю бертын уйлый да,

      Тирән итеп сулый да,

      Уйнаклатып киң кашын:

      – Риза! – дип селки башын.

      Гармуннарын алалар,

      Ат янына баралар,

      Төрле план коралар,

      Торгызмакчы булалар.

      Бигрәк Аю тырыша,

      Торгызырга булыша.

      Иңенә гармун аскан,

      Үзе тәртәгә баскан.

      Тарта атның койрыгын —

      Үти Маймыл боерыгын.

      Саескан ара-тирә:

      – Әйдә, һап! – дип көч бирә.

      Шулай бик нык тырышкач,

      Саескан да булышкач,

      Тирлиләр, кызалар, ди,

      Атны торгызалар, ди.

      Ат ашаган, ял иткән…

      Хәйдәр кузгалып киткән.

      Саубуллашкан чагында

      (Дөнья хәле тагын да!),

      Аю белән Маймылга

      Бер үтенече булган:

      – Алда бер текә тау бар,

      Куркыныч андый таулар.

      Атым тыела алмас,

      Арбамда утын калмас,

      Барысы коелып бетәр,

      Хезмәтем бушка китәр.

      Зинһар, төшерешегез,

      Бәясен килешербез, —

      Дип, Хәйдәр әйтеп салган.

      Тегеләр уйга калган.

      – Нишлик икән? – дигәннәр,

      Ахыр чиктә күнгәннәр.

      Ярты юлны үткәч тә,

      Текә тауга җиткәч тә,

      Маймыл, Аю – икесе —

      Арканның очын кисеп,

      Арт күчәргә бәйлиләр:

      – Рәтен таптык бит! – диләр.

      Урап тоталар баудан,

      Ат төшә башлый таудан.

      Аю, бер кулын болгап:

      – Нык тотын, – ди Маймылга.

      Икәүләп сөйрәләләр,

      Дөберди бүрәнәләр.

      Хәйдәр арба өстендә,

      Тик курку бар төсендә.

      Ул-бу булмасын өчен,

      Аю сала бар көчен,

      Маңгаеннан тир ага,

      Йөрәге дөп-дөп кага.

      Авыр була Аюга,

      Чөнки гаеп Маймылда.

      Ул шунда ук үз эшен,

      Гадәтенчә, оныткан —

      Бауны буш кына тоткан.

      Күчәрнең мыгырдавын,

      Май сорап шыгырдавын

      Бик кызык эш дип белеп,

      Бара, ди, кыт-кыт көлеп.

      Маймыл көлеп барганда,

      Тауны яртылаганда,

      Көтелмәгән эш чыккан,

      Аюның йөрәге купкан:

      (Ничек аңларга моны?)

      Төшеп калган гармуны.

      Белдермәгән Маймылга,

      Бауны җибәргән кулдан,

      Киткән гармун артыннан.

      Арба кинәт тартылган,

      Көлеп барган маймылның

      Бау кисеп кергән кулын.

      Арба һаман тартыла,

      Маймыл карый артына,

      Караса, исе китә,

      Калтырый – хәле бетә.

      – Аю мине утырткан,