SPIS TREŚCI
AKT I. Scena I. Scena II. Scena III.
AKT II. ROK 1828
AKT III. SPISEK KORONACYJNYScena I.Scena II.Scena III.Scena IV.Scena V.Scena VI.Scena VII.Scena VIII.Scena IX.Scena OSTATNIA.
PRZYPISY.PRZYGOTOWANIEPROLOGAKT IAKT IIAKT III
JULJUSZ SŁOWACKI
KORDJAN
CZĘŚĆ PIERWSZA TRYLOGJI
SPISEK KORONACYJNY
Więc będę śpiewał i dążył do kresu;
Ożywię ogień, jeśli jest w iskierce.
Tak Egipcjanin w liście z aloesu
Obwija zwiędłe umarłego serce;
Na liściu pisze zmartwychwstania słowa;
Chociaż w tym liściu serce nie ożyje,
Lecz od zepsucia wiecznie się zachowa,
W proch nie rozsypie... Godzina wybije,
Kiedy myśl słowa tajemną odgadnie,
Wtenczas odpowiedź będzie w sercu — na dnie.
Juljusza Słowackiego — Lambro.
PRZYGOTOWANIE
roku 1799 dnia 31 grudnia w nocy
Chata sławnego niegdyś czarnoksiężnika Twardowskiego w górach Karpackich — przy chacie obszerny dziedziniec — dalej skały — w dole bezlistne bukowe lasy. Ciemność przerwana błyskawicami. Czarownica czesze włosy i śpiewa...
CZAROWNICA
Z gwiazd obłąkanych,
Z włosów czesanych,
Iskry padają, Jak z polskiej szabli;
Widzą je djabli,
Odpowiadają
Błyskami chmur.
Lecą — świst piór
Buki ugina.
Szatan zlatuje w postaci pięknego Anioła
SZATAN
Ha, czarownico! czy biła godzina?
CZAROWNICA
Która?
SZATAN
Godzina, której żaden człowiek
Dwa razy w życiu nie słyszy.
CZAROWNICA
Uderzy
Za dziesiątem mgnieniem powiek
Z babilońskiej ludów wieży.
15 A gdy bić będzie, choć głucha, usłyszę.
Lecz gdzież są, panie, twoi towarzysze?
Leniwo śpieszą z błękitu podniebień:
Żółw, z którego to zgrzebło utoczył mi tokarz,
Prędzej chodził...
SZATAN
To zgrzebło pokaż mi je — pokaż !...
20 Łzy mi płyną... poznaję Twardowskiego grzebień,
On mię zgrzebłem tem czesał, gdy w psa wlazłszy skórę,
U nóg mu się łasiłem.
Odejdź, moja pani;
Goście sproszeni zlecą się na Łysą Górę.
Czarownica odchodzi
(Szatan woła:) Szatani!
Błyska dziesięć razy i dziesięć tysięcy szatanów spada
Spadł z nieba deszcz szatanów, niech ziemię polewa,
25 Jeśli jeszcze na ziemi są Edeńskie drzewa,
Niech rosną, to jesienią człowiek owoc zbierze...
Siadajcie! cóż, między wami
Nie widać Mefistofela?
ASTAROTH
Zaszedł na grób przyjaciela,
30 Na grobie Twardowskiego odmawia pacierze.
SZATAN
Taki się teraz zrobił czuły i pobożny
Jak poeta... Lecz księżyc zabłysnął dwurożny,
Czas przystąpić do dzieła...
DJABLI
Co nam król rozkaże?
SZATAN
Obejrzeć trzeba koła w. wiekowym zegarze,
35 Krwią dziecięcia namaścić gwichty i sprężyny;
Niech nam bije wyraźnie lata, dnie, godziny.
Przynieście go, postawcie... Co? czy nie zepsuty?
ASTAROTH
Wszystkie koła, wszystkie druty
Całe, rdza wieków nie trawi;
40 Godzinnik z hostyj, co dławi,
Po nim żądło Lewjatana
Przez wieki wieków się toczy,
Na dnie wskazuje ząb smoczy,
Na godziny żądło osy;
45 I dotąd trwa nieprzerwana
Włosień siwa z kós szatana,
Któremu zbielały włosy
Od strachu, gdy grom z obłoku...
Pamiętacie?... A sprężyna
50 Z ojczyzny Tella, Kalwina,
Na ludzkiem wsadzona oku,
Chodzi jak na dyjamencie.
W kółek i sprężyn zamęcie
Zamknięta grzesznika dusza
55 Kurant po kurancie jąka.
Noga kossacza pająka
Wszystkie sprężyny porusza,
Jak wahadło...
SZATAN
Dość opisów.
Gehenno, Astarocie, najstraszliwsi z bisów,
60 Jak asesory sądu, gdy zegar bić zacznie,
Liczcie wieki, dnie, lata...
Zegar bije, szatani liczą
Świecie! świecie! świecie!
Wąż wieczności łuskami w okrąg ciebie gniecie,
Zębem zatrutym