– Бал кортының угы файдалы, Нурулла. Сине үзем дә күрмәкче идем, ну койрыгың кыска, чаптың да чаптың, малай гынам. Атаң уңган иде синең, син – аның дәвамы. Теге игезәк сыңарың үшән берчәк. И-и, минем Мингалием белән яшьтәш идең син, Нурулла. Иртә хушлашты безнеке, и-и. – Зариф карт, битлеген салып, коймага сөялде. – Сорыймчы синнән, тегендә мәрхүм улымны күрмәдеңме?
– Кайда, Зариф бабай?
– Һи, тегендә, дим, әрвахлар илендә.
Нурулла кашын җыерды.
– Саташма инде, Зариф бабай.
– Туры бәреп соравым күңелеңә ярамады, ахры, Нурулла.
– Шулай туры бәреп, күп тапкыр маңгайны тиштең син, Зариф бабай! Хәтереңдәме, мине рәис итеп сайлаганда, кәнсәләр бинасы тузган иде. Колхоз акчасын әрәм итмим дип, мин аны рәтләмәдем. Түзик, дидем. Ә син кердең дә, сәләмә бүлмәдә утырган персидәтел үзе дә сәләмә күренә, дидең. Хуш, гарьләндем дә, үз хисабымнан ясаттым кабинетны. Яңа җиһаз куйдырттым. Син тагын турыдан бәрдең. «Аһ сине, оятсыз, колхоз акчасына бүлмәңне бизәндергәнсең-ясандыргансың» дидең. Әйеме, Зариф бабай? Сиңа ничек тә ярап булмады.
– Кызма, Нурулла. Мин синнән ни печән, ни бодай сорамадым, Мингалине күрмәдеңме тегендә генә дидем. Начар кеше син, күрше малае. Әүлия исеме әрәм сиңа! Кызма, Нурулла, сабыр бул. «Күрше хакы – Тәңре хакы» диләр.
Умарта оялары тирәсендә пыр-пыр әйләнгәч, карт кире коймага төртелде:
– Балым быел тәмле, син дә тәмләп карарсың әле, Нурулла. Мингалиемне күрмәскә дә мөмкин шул син. Кайсысына эләкте икән улым? Гөнаһлы да, гөнаһсыз да төсле иде Мингали, эһе. Үзеңне соң, Нурулла, әүвәл тәмугка яптылармы чистартырга? Туры җәннәткә озаттылармы?
– Тәмугка.
– Озак яндырдылармы?
– Юк, утыннары чи иде, – диде ир һәм җитди генә өстәп куйды: – Мәчетебез яңа, идәннәренә йомшак паласлар җәелгән, син Аллаһ йортына якынай, бабай. Шәт, мондый җүләр сораулардан телең тыелыр.
Өч йорт аша Фәнисләр тора иде. Яшерми Нурулла, колхоз рәисе булып эшли башлаганнан бирле бу гаилә белән аралашмады. Туйларында бәйрәм иткән иде, нибарысы шул. Тормышларын белә кебек. Хәзер кереп, хәл-әхвәлләрен сорашып кына бернинди ачыш та ясамастыр, мөгаен.
Ир белән хатын печән өя иде. Юл кырыендагы клеверны чапканнар, ахрысы, икесенең дә өс-башы тузанлы иде. Быел хуҗалык өләшкән печәннәре әз дисәң, колхозныкыннан һич ким түгел, вулкан тавы кебек олы гына кибән калыккан.
– Алла ярдәм бирсен, туганнар! Ни хәлләрдә сез?
Хуҗа кибән башында иде, аның сәламен алган ишарә ясап, кул гына болгады. Илсөяр сәнәгенә эләктергән печәнне иренә табан томырды да:
– Безнең хәлләр шундый, рәис иптәш, көн-төн нужа куабыз, – диде.
– Һаман җитмимени?
– Олы улыбыз ипотекага чиратка басты. Ай саен егерме мең сум түлисе, ди. Ә аның хезмәт хакы ун мең тәңкә. Без булышмасак, хөкүмәткә кирәкмени безнекеләр?!
– Сезнең Илдар мал табибы иде. Яшь белгечләргә йорт салырга ссуда каралган иде. Тынчу шәһәрдә аңа чүмече белән аш