Incipit: De voto et voti redemptione in decretali 3o episcopi possunt dispensare in voto, id est commutare.
Explicit:…unde dominus papa et episcopi possunt dispensare in voto, i. e. commutare. Tunc sequitur ubi videndum est vide in folio presenti ad signum K.
F. 171r–173v Circa prefatam cruciatam et transitum contra Turcos orta et mota fuerunt aliqua dubia ad que a diversis est responsio data.
Incipit: An plenissima remissio de qua in bulla precedenti fit mentio sub se contineat…
Explicit:…consequentur si manutenerent unum ymmo plus placuit sibi ille modus quam dare ad capsam.
F. 174r–175r In tractatu magistri Nicolai Weyglensis de indulgentiis capitulo 20.
Incipit: Premissis sub brevitate deductis patet quam multiplicem fructum consecuntur fideles pro fide Christi fideliter et fiduciabiliter pugnantes… per indulgentiam plenarie remissionis…
Explicit: Si hec bene attenderent principes tam ecclesiastici quam seculares, non sinirent quandoque mala tam respiblice quam fidei noxia crescere, sed magis curarent ea in suis initiis supprimere et illis obviare.
Post textum dictum est: Consequenter idem magister Nicolaus movet et solvit aliqua pulchra dubia. Primo. An quandoque oporteat fidelem pro fide certare atque pugnare usque ad rerum spoliationem… 12°. Utrum si homo ad aliqua mala cogatur debeat sibi ipsi mortem inferre. Horum solutionem vide in tractatu predicto de indulgentiis capitulo XXI.
F. 175–179 documenta varia (Constitutio sinodi Aquilegiensis facte anno MCCCCXLVIII; De obitu domini Nicolai abbatis et reformatoris in Mellico).
F. 180r–181r Commissio predicationis crucis contra Turcos a legato sedis apostolice sancte fratri Gabrieli.
Incipit: Rudolphus Dei gratia episcopus Laventinus sanctissimi domini nostri pape referendarius et eiusdem ac sedis apostolice per inclitam nationem Alamanie nuncius orator et legatus… venerabili ac religioso fratri Gabrieli de Verona ordinis minorum… Cum sanctissimus in Christo pater et dominus noster dominus Pius divina providentia papa 2 ad publicandum bullam cruciatam per sanctitatem suam contra perfidissimos Theucros…
Explicit: …ut de eadem bulla cruciate eiusdem sanctissimi domini nostri pape plenior notitia habeatur, eam hic subicimus cuius tenor de verbo ad verbum sequitur et est talis.
F. 181r–188v [Bulla cruciata domini Pii pape II, Ezechielis prophete].
Datum: 1463.
Incipit: Pius episcopus servus servorum Dei universis et singulis Christi fidelibus salutem et apostolicam benedictionem. Ezechielis prophete magni sententia est. Venientem gladium nisi annunciaverit speculator animarum que perierint sanguinem de manibus eius requirendum fore. Quod veriti sancte memorie predecessores nostri Nicolaus quintus et Calixtus tercius ab eo tempore, quo Turchorum efferata rabies Constantinopolim expugnavit venturum ad interiora christianitatis hostilem gladium elevare non cessarunt…
Explicit: Da nobis victoriam de tuis hostibus, ut tandem recuperata Gretia per totam Europam dignas tibi cantemus laudes, tibique perpetuo serviamus et omnis terra te adoret et nomini tuo psallat in seculo seculorum. Amen.
Datum Rome apud sanctum Petrum anno incarnationis Domini millesimo quadringentesimo sexagesimo tercio undecimo kalendas novembris pontificatus nostri anno sexto.
Издание: Theiner A. Vetera Monumenta Historica Hungariam Sacram Illustrantia, Roma, 1860. Vol. I. P. 474–481.
F. 189v Ordinata per constitutos a karissimo domino Rudolfo episcopo Lavantino legato sede apostolice, etc, que observari debent in et circa negotium sancte cruciate in civitate Wiennense.
Incipit: Primo quod constituti predicatores habeant unum libellum qui conservetur apud dominum officialem et in quo infra scripta scribantur. Item crucesignati per presens qui adhuc votum super se habent…
Explicit: Item quod si quis adeo pauper sit, ut cum novem contribuere sufficientur pro uno cruce signando non posset, consideret quantum consumat per septimanam cum familia sua, et in cista reponat tantum.
F. 190r–194r Planctus civitatis Constantinopolitane per Turcos obtente. Epistola magistri Bernhardi cancellarii Salzburgiensis ad dominum episcopum Chiemensi [Chiemsee].
Datum: 1453.
Incipit: Bernardus de Kreyburg obsecutor humilis ecclesie Salzburgiensis dulcissimo suo patri reverendissimoque domino domino Silvestro episcopo chyemensi viro maturo et prudenti salutem et sua novissima memorare…
Explicit: Si tibi ea nimis quam velis est prolixa doleo ipsa mihi brevior est quam affectus cupit. Vale. Ex Salzburga X kal. augusti, anno etc LIII [1453].
Издание (частично): Jorga N., Notes et extraits pour servir à l’histoire des croisades au XV siècle. Quatrième série (1453–1476).
Bucarest, 1915. P. 54–56.
F. 194v–196v Copia de lamentabili obtente egregie civitate Constantinopolitane expugnatione per imperatorem teucrorum facta anno Domini 1453.
Datum: 1453.
Incipit: Ysidorus miseratione divina sacrosancte romane ecclesie episcopus Sabiniensis cardinalis Rutenus vulgariter appellatus universis et singulis Christi fidelibus has nostras litteras inspecturis salutem in Domino Ihesu Christo. Audite hoc omnes gentes, auribus percipite omnes qui habitatis terram, David ait propheta in sui prefatione psalmi…
Explicit:… et feliciter vivere et tale bravium et magnam hanc coronam a Deo dignemini suscipere. Datum Crete in domibus residentie nostre sub sigillo nostro quo utimur anno a nativitate Domini M CCC LIII die octavo iulii ponctificatus sanctissimi domini nostri Nicolai divina providentia pape quinti anno septimo.
Издание (сокращенная версия): Raynaldus O. Annales Ecclesiastici. Ab anno MCXVIII, ubi desinit cardinalis Baronius usque ad annum MDXXXIV continuati. Vol. 28. Bar-le-Duc, 1874. 1453, § 5–6.
F. 197r–197v [Epistola magistri Iohanni de Lastico (ordo hospitalis, magister ordinis in 1437–1454) de captione Constantinopoli].
Datum: 1453.
Incipit: Frater Iohannes de Lastico Dei gratia sacre domus hospitalis sancti Iohannis Iherosolimitami magister humilis pauperumque Ihesu Christi custos venerabili ac religioso in Christo nobis precarissimo sancti Iohanni Lösel prioratus nostre Alamannie… intimamus magnum Teucrum inimicissimum christianorum… ad urbem Constantinopolitanam habendam… sexcentis milibus pugnatorum obsedisse die XXIX mensis may…
Explicit: Et ideo non obstante prefato mandato volumus et sub eadem virtute sancte obedientie et penis premissis precipiendo mandamus, ut omnes preceptores et fratres dicti prioratus nostri apti armis personaliter ad conventum nostrum veniant salvis aliis clausulis premissis. Datum in nostro conventu Rhodi die XXIII mensis iuly anno prefate <1453>.
Издание отрывков: Jorga N., Notes et extraits pour servir à l’histoire des croisades au XV siècle. Seconde série. Bucarest, 1899. P. 520–521.
F. 198r–201r Bulle cruciata domini Nikolai pape quinti [Etsi ecclesia Christi].
Datum: 1453.
Incipit: Bulla indulgentiarum proficisci volentium contra Turcorum principem per sanctissimum dominum nostrum Nicolaum papam quintum concessarum anno pontificatus sui septimo, anno vero Domini M CCCC 53 pridie kalendas octobris.
Nicolaus episcopus servus servorum Dei ad perpetuam rei memoriam. Et si ecclesia Christi ipsum unigenitum Dei filium Ihesum Christum Dominum nostrum et nunc…
Explicit:…communitates vero per interdictum observare cogantur. Nulli ergo omni homini liceat… infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare …se noverit incursurum. Datum Rome apud sanctum Petrum anno incarnatione