§ 2. Sprawy mogą być załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny nie stoi temu na przeszkodzie. Treść oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronę adnotacji.
Art. 15.
Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne.
Art. 16.
§ 1. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych.
§ 2. Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.
Rozdział 3 Organy wyższego stopnia i organy naczelne
Art. 17.
Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego — samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej,
2) w stosunku do wojewodów — właściwi w sprawie ministrowie,
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 — odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku — organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,
4) w stosunku do organów organizacji społecznych — odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku — organ państwowy sprawuj ący nadzór nad ich działalnością.
Art. 18.
Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych kolegiów odwoławczych oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych — Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,
2) w stosunku do organów państwowych innych niż określone w pkt 1 — odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu działania,
3) w stosunku do organów organizacji społecznych — naczelne organy tych organizacji, a w razie braku takiego organu — Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.
Rozdział 4 Właściwość organów
Art. 19.
Organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej.
Art. 20.
Właściwość rzeczową organu administracji publicznej ustala się według przepisów o zakresie jego działania.
Art. 21.
§ 1. Właściwość miejscową organu administracji publicznej ustala się:
1) w sprawach dotyczących nieruchomości — według miejsca jej położenia; jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze właściwości dwóch lub więcej organów, orzekanie należy do organu, na którego obszarze znajduje się większa część nieruchomości,
2) w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy — według miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma być prowadzony,
3) w innych sprawach — według miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w braku zamieszkania w kraju — według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron; jeżeli żadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu — według miejsca ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju.
§ 2. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany w § 1, sprawa należy do organu właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania, albo w razie braku ustalenia takiego miejsca — do organu właściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m.st. Warszawie.
Art. 22.
§ 1. Spory o właściwość rozstrzygają:
1) między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 2–4 — wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu — sąd administracyjny,
2) między kierownikami służb, inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu, działających w imieniu własnym lub w imieniu starosty — starosta,
3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt 2 — wojewoda,
4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej — minister właściwy do spraw administracji publicznej,
5) (skreślony),
6) między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach — minister właściwy do spraw administracji publicznej,
7) między wojewodą a organami administracji niezespolonej — minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawuj ącym nadzór nad organem pozostaj ącym w sporze z wojewodą,
8) między organami administracji publicznej innymi niż wymienione w pkt 1–4, 6 i 7 — wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu — minister właściwy do spraw administracji publicznej,
9) między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister — Prezes Rady Ministrów.
§ 2. Spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej rozstrzyga sąd administracyjny.
§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić:
1) strona,
2) organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostające w sporze,
3) minister właściwy do spraw administracji publicznej,
4) minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny,
5) Rzecznik Praw Obywatelskich.
Art. 23.
Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ administracji publicznej, na którego obszarze wynikła sprawa, podejmuje tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub słuszny interes obywateli i zawiadamia o tym organ właściwy do rozstrzygnięcia sporu.
Rozdział 5 Wyłączenie pracownika oraz organu
Art. 24.
§ 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie:
1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,
2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do