Сомнамбулы: Как Европа пришла к войне в 1914 году. Кристофер Кларк. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Кристофер Кларк
Издательство: Институт экономической политики имени Е.Т. Гайдара
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 2012
isbn: 978-5-93255-674-0
Скачать книгу
in British Documents on the Origins of the War, 1898–1914. Gooch, Temperley and the India Office», in id. (ed.), Forging the Collective Memory, p. 231; тот же том, см.: Wilson, «Introduction. Governments, Historians and „Historical Engineering“», p. 1–28, особ. p. 12–13.

      7

      Bernhard Schwertfeger, Der Weltkrieg der Dokumente. Zehn Jahre Kriegsschuldforschung und ihr Ergebnis (Berlin, 1929). Более общее изложение проблемы см.: Zala, Geschichte unter der Schere, p. 31–36, 47–91, 327–338.

      8

      Theobald von Bethmann Hollweg, Betrachtungen zum Weltkriege (2 vols., Berlin, 1919), vol. 1, p. 113–184; Сазонов С. Д. Воспоминания (Париж, 1927); Raymond Poincaré, Au service de la France – neuf années de souvenirs (10 vols, Paris, 1926–1933), vol. 4, L’Union sacrée, p. 163–431. Более подробное (но не факт, что более откровенное) обсуждение этого кризиса – см. высказывания бывшего президента, приведенные в публикации: René Gerin, Les responsabilités de la guerre: quatorze questions, par René Gerin… quatorze réponses, par Raymond Poincaré (Paris, 1930).

      9

      Edward Viscount Grey of Fallodon, Twenty-Five Years, 1892–1916 (London, 1925).

      10

      Bernadotte Everly Schmitt, Interviewing the Authors of the War (Chicago, 1930).

      11

      Ibid., p. 11.

      12

      Luigi Albertini, The Origins of the War of 1914, trans. Isabella M. Massey (3 vols, Oxford, 1953), vol. 2, p. 40; Магрини работал под руководством итальянского историка Луиджи Альбертини.

      13

      Derek Spring, «The Unfinished Collection. Russian Documents on the Origins of the First World War», in Wilson (ed.), Forging the Collective Memory, p. 63–86.

      14

      John W. Langdon, July 1914: The Long Debate, 1918–1990 (Oxford, 1991), p. 51.

      15

      Приводить образцы такой литературы здесь было бы неуместно. Полезное обсуждение этих дискуссий и их историю, см.: John A. Moses, The Politics of Illusion: The Fischer Controversy in German Historiography (London, 1975); Annika Mombauer, The Origins of the First World War: Controversies and Consensus (London, 2002); W. Jäger, Historische Forschung und politische Kultur in Deutschland. Die Debatte um den Ausbruch des Ersten Weltkriegs 1914–1980 (Göttingen, 1984); Langdon, The Long Debate; id., «Emerging from Fischer’s Shadow: Recent Examinations of the Crisis of July 1914», The History Teacher, vol. 20, no. 1 (Nov 1986), p. 63–86; James Joll, «The 1914 Debate Continues: Fritz Fischer and His Critics», Past & Present, 34/1 (1966), p. 100–113 и ответ на эту статью в: P. H. S. Hatton, «Britain and Germany in 1914: The July Crisis and War Aims», Past & Present, 36/1 (1967), p. 138–143; Konrad H. Jarausch, «Revising German History. Bethmann Hollweg Revisited», Central European History, 21/3 (1988), p. 224–243; Samuel R. Williamson and Ernest R. May, «An Identity of Opinion. Historians and July 1914», Journal of Modern History, 79/2 (June 2007), p. 335–387; Jay Winter and Antoine Prost, The Great War in History. Debates and Controversies, 1914 to the Present (Cambridge, 2005).

      16

      О склонности британцев приукрашивать свою империю, см.: David Cannadine, Ornamentalism. How the British Saw Their Empire (London, 2002); прекрасный пример отстраненного подхода к «уходящей реальности», какой она была до 1914 года, см.: Barbara Tuchman, Proud Tower. A Portrait of the World before the War, 1890–1914 (London, 1966), а также: Barbara Tuchman, August 1914 (London, 1962).

      17

      Richard F. Hamilton and Holger Herwig, Decisions for War 1914–1917 (Cambridge, 2004), p. 46.

      18

      Святослав Будинов, Балканските войны (1912–1913). Исторически представи в системата на научно-образователната комуникация (София, 2005), с. 55.

      19

      См., в частности: Holger Afflerbach, «The Topos of Improbable War in Europe before 1914», in id. and David Stevenson (eds.), An Improbable War? The Outbreak of World War I and European Political Culture before 1914 (Oxford, 2007), p. 161–82, и редакторское предисловие к этому же тому, p. 1–17.

      20

      Сегодня бывший дворец на улице Драгослава Йовановича занимает Городская ассамблея Белграда.

      21

      Сэр Джордж Бонем – маркизу Лансдауну (Генри Петти-Фицморис, министр иностранных дел), телеграмма (копия), Belgrade, 12 June 1903, TNA, FO 105/157, fo. 43.

      22

      В первые недели после этого преступления по Белграду циркулировали противоречивые слухи об убийстве королевской четы, поскольку причастные лица стремились либо скрыть наиболее компрометировавшие подробности, либо преувеличить (или преуменьшить) свою роль в заговоре. Первые внятные и содержательные сообщения в прессе о событиях 10–11 июня, см.: Neue Freie Presse, 12 June, pp. 1–3, and 13 June 1903, pp. 1–2; на фоне слухов особо информативными были сообщения британского