Мин өйдөнөр кэммэр балаҕаҥҥа ким да суоҕа. Сытан эрэн, хаста да төхтүрүйэн саҥа таһаарбыппар биирдэ эрэ кэмниэ-кэнэҕэс куолайым, дьэ, чөллөрүйбүтэ. «Бу тоҕо сытабыный, хайдах буолбут бэйэбиний?» диэн санаа баара… Онтон ийэбин кытары аргыстаһан бурдук быһа баран иһэрбитин, төбөбөр чугуун иһити кэппиппин, силистэн иҥнэн охтон эрэрбин өйдүүбүн…
Хамсанар кыах букатын суоҕа, төбөм дыҥ курдуга. Баспын бүтүннүү үрүҥ өрбөҕүнэн дэлби ыксары эрийэн баайбыттар этэ. Ол да сыттарбын, мин таска күрдьүк аттыгар турар табалары наһаа сэҥээрэн көрбүтүм: «Табалар…» – диэн чуолкайдык саҥа таһаарбытым. Эһэм табалара күн уота быһа сиэн ууллан ньолҕоруйбут күрдьүгэр ыыс-араҕас буола килэрийбит ииги кирэ сылдьаллара. Таба – сүрдээх тууһумсах харамай.
…Эмискэ аан сырдыгар киһи күлүгэ барыгылдьыйбыта. Мин ырааҕы одуулаан сытан харахтарбын арааран чугаһы көрдөхпүнэ, өйүкү-төйүкү баран, мэйиим эргийэрэ. Тастан киирбит киһи хайытыллыбыт оттук мас көтөхпүтүн сирэй оһох кэннигэр илдьэн талыр гына бырахпыта. Ити ийэм эбит этэ. Маҥнай утаа санаатыгар буолан, мин харахтарбын көрөн сытарбын көрбөтөҕө… Ийэм состуок диэки кэлбитигэр таһырдьааҥҥы сырдык эмиэ сандаарыс гына түспүтэ, ханна эрэ тураах саҥата иһиллэрэ. Табалар турбуттарын курдук тураллара. Эһэм ыас хара көлүүр буура, хайыы-сахха муоһун устан, хомуолай баһын ньолотон моонньун уһата-уһата, миигин одуулуур курдуга. «Таба!.. Табалар!..» – диэн бэрт чуолкайдык саҥа таһаарбытым. Өйдөнөн баран, аан бастакы тылым ити этэ…
Мин чугуун иһити төбөбөр кэтэн баран охтубуппун уонна бэрт кыратык да өйдөммөккө ол күһүнү күһээн, кыһыны кыстаан баран, саас муус устар саҥатыгар биирдэ эрэ өйдөммүппүн. Сүүһүм үрдүнэн, оройум уҥуоҕун үлтү түспүппүн, итиитигэр маҥнай утаа букатын хачыгырыы сылдьара эбитэ үһү. Бүтүннүү кыа хаан буолан сытар өйө суох уолун ийэм Бэрэҕэ бэйэтэ сүгэн аҕалбыт. Уһун кыһыны быһа эһэбин кытта ыарыылаабыттар. Үс көстөн ордуктаах сиртэн биэлсэр кэлэн, төбөм уҥуоҕа хас да сиринэн хайа баран сытар оҕону, дьоҕойон, көрөн эрэ барбыт. Мэхээлэ баттахпын күлтүччү кырыйан, хоймостубут баһым уҥуоҕун дэлби имэрийэн-томоруйан хайа сатанарынан туппут. Ийэм куобах тириитинэн кулгааҕа суох анал бэргэһэ тигэн эҥиннээн, уу кыһыл оҕолуу бүөбэйдээбиттэр. Саатар, сэрии турбута үһүс сыла, хас күнү-хонугу инчэҕэй тирбэҕэ быстыбатынан кээрэтэр, ынырыктаах аас дьыллар этилэр.
Баһым уҥуоҕа үлтүрүйүөр диэри үлтү түспүт аата хайдах онно өлбөккө тыыннаах хаалбыппын сатаан санаабаппын. Баччаҕа тиийиэххэ, оҕо-уруу төрөтөн олох олоруох быабар Аан Айылҕам барахсан өрүһүйдэҕэ. Күөс буһарар чугуун иһиппитин көрдөхпүнэ, хойукка диэри этим тардан, куйахам күүрэн дырылыы түһэрэ…
Аҕыс