– Бу уол бачча сааһыгар диэри уйанын, – ийэм кэмчиэрийбиттии симиктик күлэ хаалла. Оттон ааны сабан тахсыбыттарын кэннэ атахтара чигдигэ «куучур-хаачыр» тыаһаан ыраата турбутун, массыына аана «лип» гына сабыллаат, айаннаан бирилээбитин иһиллээн саҥата суох турда.
– Барда. Көр, оҕолооҕун син саныыр эбит ээ. Барахсаммын ньии… Кырдьык барсыбытым буоллар, ама да мин буолларбын ити бэйэлээх киһини кытары сатаан олоруом суоҕа үһү дуо? Үйэм тухары сопхуос хотонугар булкуллуо суох этим, – кэбирээтэ, куолаһа титирэстээтэ, хараҕа ууланна. – Ээ, чэ, аастаҕа эбээт. Уой, хата хотоммор хойутаабыппын дии, сыллыый, бара охсуум.
Аҕам ити кэлэн барыытын туһунан дэриэбинэ дьоно билэ-истэ охсубут этилэрэ. «Хотууна аҕата били манна «Ильич уотун» аан бастаан киллэрбит киһи эбит ээ, билигин ГЭС энергетигэ, үөрэх-хаар бөҕөлөөх мааны киһи буолбут». Ол быыһыгар сорохтор: «Бу кыыстан атын оҕото суох үһү даа? Мотуруус, дьэ оччоҕуна, сэрэн! Дьэбириэй диэн киитэрэй омук, ити соруйан кэлэн барар. Бачча улааппыт, бэйэтин хаана баһыйбыт бэлэм оҕону, «үөрэттэриэм эҥин» диэн, онон-манан албыннаан, аны былдьаан ылаарай», – диэн түөрүйэлээн, ийэм эрэйдээх сүрэҕин-быарын быллыгыраталлар, килбик тапталын кэмчи үөрүүтүн үрэйэллэр…
Кини ол кэннэ кэлэ сылдьыбатаҕа. Эппитин курдук, ити сыл сайыныгар соҕуруу барбыт этэ. Эһиилигэр, сааскы уһун өрөбүл саҕана, бэрт ыраах сиртэн биһиэхэ сурук тигинээн кэлбитэ. Дойдуларыгар этэҥҥэ олохсуйан эрэллэрин, кэргэнинээн иккиэн үлэ булбуттарын, квартира атыыласпыттарын туһунан кэмчи кэпсээнинэн саҕаламмыт сурук үгүс тыллара миэхэ анаммыттар. Былырыын манна кэлэ сылдьыбытын куруук долгуйа ахтар эбит. «Кыысчааныам, эн олоххор инники сыалыҥ – үчүгэй киһи буолуу, талбыт идэҕинэн төрөөбүт дойдугар сулууспалааһын, сөбүлүүр киһигин кытары олоххун холбоон, ыал ийэтэ буолан, удьуор быстыбатын хааччыйыы», – диэбит. Саха сирин ыччаттара ордук хото Ленинград, Калининград, Рига, Вильнюс институттарыгар үөрэнэллэрин уонна мин онно тиийдэхпинэ, билсэ-көрсө туруохпутун быһаарбыт. «Регина иккиэҥҥитигэр итии-истиҥ эҕэрдэ ыытар», – диэн суругун түмүктээбит уонна туспа бандеролунан хаартыска ыытарын эппит.
Ол бандероль уһаабатаҕа, сотору кэлбитэ, арыйбыппыт, бэрт кичэллээхтик сууламмыт хас даҕаны хаартыска баара. Иккитэ – халыҥ хордуоҥҥа сыһыарыллыбыт, былыргы ательеҕа оҥоһуу, биир соторутааҥҥы соҕус эрээри, түһэриитэ мөлтөх буолан, болоорон хаалбыт уонна иккитэ били былырыын кэлэ сылдьан түһэртэрбит хаартыскалара. Кэннигэр «Семейный сбор. Справа за плечом у деда мои родители, слева, в матроске – я, а с бабушкой – Либузя. За бабушкой дядя Гершель с женою. 1940 год. Шауляй» диэн быһаарыы суруктаах хаартысканы көрөбүт. Маҥнайгы кэккэҕэ саха дьахтарыныы бэрт намылхай, номоҕон көрүҥнээх сааһырбыт түөтэ олорор. Эбэтэ. Хохуукка курдук мап-маҥан биирдээх-иккилээх кыысчааны, Либузяны