| Автор: | Muhtar Magavin |
| Издательство: | Elips Kitap |
| Серия: | |
| Жанр произведения: | |
| Год издания: | 0 |
| isbn: | 978-625-6981-37-9 |
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
1
Muhtar Magavin’in hayatı ve eserleri konusunda şu makalemden faydalanılmıştır: Ospanova, Gülmira (2021). “Kazak Yazar Muhtar Magavin’in Hayatı ve Edebî Kişiliği”, Uluslararası Türk Lehçeleri Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), C. 5, S. 2, s. 298-312.
2
Küy, genellikle dombra veya kopuz eşliğinde sözsüz olarak icra edilen melodidir.
3
Seri, Kazak Türkçesinde ozan, şair, türkücü, müzisyen, halk arasındaki eğlencelerin göz bebeği olan, hünerli gençlere verilen bir addır. Sal veya seri olarak bilinen bu sanatkârlar, kendilerine özgü tarzları, giyim kuşamları olan, eski geleneğin temsilcileri ve Kazak geleneksel tiyatrosunun baş aktörleridirler.
4
“Nıneşnee pokoleniye sovetskih lyudey budet jit’ pri kommunizme!” “… budet jit’ pri kommunizme!” “… pri kommunizme!”. bk. Muhtar Magavin (2007). Şığarmalar Jiynağı. Äŋgimeler, Almatı: Jazuvşı, s. 284.
5
Kazak sözlü edebiyatında tört tülik ifadesi, at, deve, sığır ve koyun gibi hayvanlar için kullanılan genel bir adlandırmadır. Söz konusu hikâyede ise; Sovyet döneminin ilk yıllarındaki kolhozlaştırma faaliyetlerinin acı gerçeklerinden biri olan ve Kazak hayvancılık geleneğine de ters düşen domuz yetiştiriciliği konu edinmiştir. Eserin epigrafı olan, dönemin bir halk türküsünde “Bes tülik malımız bar – biri şoşqa, jayamız tabınımen, bölip qosqa…” (Beş çeşit malımız var, biri domuz; ekilebilir arazilerde sürü hâlinde güdüyoruz) şeklinde de dile getirilen bu durum, Kazakların katlanmak zorunda kaldıkları bir gerçeğe parmak basmaktadır.
6
Bu bilgiler, şu internet kaynağından alınmıştır: “Mağawin Muxtar Muqanulı (1940 j.) – jazuwşı, jurnalist, qoğam qayratkeri, awdarmaşı”, http://imena.pushkinlibrary. kz/kz/pisateli-i-poetykz/764-.html
7
Rusçada sovhoz sözcüğü, ‘sovyet çiftliği’ anlamına gelen sovetskoye hozyaystvo şeklindeki iki kelimenin kısaltmasından oluşan ve devlete ait sovyet tipi köye, çiftliğe verilen bir isimdir (Ç.n.).
8
Rusçada privatizatsiya ‘özelleştirme’ demektir. Prihvatizatsiya ise bu sözcüğe benzetilerek ‘kapmak, ele geçirmek’ anlamına gelen prihvat sözcüğünden türetilmiştir. ‘Devlet mallarını çok düşük değer karşılığında ve yasadışı özelleştirme’ anlamında kullanılan ironik bir sözcüktür (Ç.n.).
9
Kökpar, at üstünde, iki grup hâlinde, iç organları çıkarılmış oğlak veya keçiyi çekiştirerek oynanan geleneksel bir oyundur (Ç.n.).
10
Eski başkent Almatı’nın eski adı Rusça Verniy idi. Yazar, bu kelimeyi Kazakçaya çevirip kullanmıştır (Ç.n.).
11
Jandaral, Rus Çarlığı döneminde, XIX. yüzyılda Kazakçaya giren ve artık eskimiş olan, Kazakistan’ı ve genel olarak Türkistan’ı bölgelere göre yöneten kişilere verilen general-gubernator yani ‘genel vali, general, askerî governor’ unvanının Kazakçalaştırılmış şeklidir (Ç.n.).
12
Rusça kolhoz sözcüğü, ‘kolektif çiftlik’ anlamına gelen kollektivnoye hozyaystvo şeklindeki iki kelimenin kısaltmasından oluşan, tarım üretim kooperatifidir (Ç.n.).
13
Rusça ‘Toplantının ulu Rus dilinde yapılmasında ısrar ediyorum!’ anlamına gelen bu cümle, bünyesinde ses ve cümle yapısı bakımından birçok yanlış barındırmaktadır (Ç.n.).
14
Genel olarak Orta Asyalılar için kullanılan aşağılayıcı, kaba bir sözcük (Ç.n.).