İnsan nasıl olur da bu çamur deryasına gönül kaptırabilir ki, diye merak etti. Ama benim yaptığım da tam olarak bu. Ben bütün hayatı sonsuza dek çamurla sarmalanmış bir polis memuruyum ve bu kırsal bölgeyi Çin’deki bütün çayları verseler bile değişmem.
Gustaf Torstensson’un 11 Ekim gecesi öldüğü yere gitmesi yarım saati buldu. Kaza raporu yanındaydı, raporu cebine koyup rüzgârlı yola çıktı. Bagajdan lastik çizmelerini çıkarıp çevreyi araştırmaya başlamadan önce giydi. Rüzgâr ve yağmur şiddetleniyordu, üşümeye başladı. Eğri büğrü bir sırığa tünemiş bir şahin onu izliyordu.
Kaza mahalli Skåne için bile alışılmadık derecede ıssızdı. Göz alabildiğine uzanan engebeli tarlalardan başka herhangi bir çiftlik evine ait hiçbir işaret yoktu. Yol düzdü, yüz metre sonra yokuş başlıyordu, daha ileride sola keskin bir dönüş vardı. Wallander kaza yerinin krokisini çıkardı ve bulunduğu yerle haritayı karşılaştırdı. Arabanın enkazı yolun solundaki tarlanın yirmi metre kadar içinde, tepetaklak olmuş hâlde bulunmuştu. Yolda fren izi yoktu. Kaza ânında yoğun sis vardı.
Wallander raporu iyice ıslanmadan arabaya geri koydu. Yokuşun başına doğru yürüdü ve etrafa baktı. Geldiğinden beri yoldan tek bir araba bile geçmemişti. Şahin hâlâ sırıkta duruyordu. Wallander hendekten atladı ve çizmelerinin tabanına yapışan çamurlu toprakta yürümeye başladı. Yirmi metre kadar yürüdükten sonra dönüp yola baktı. Bir kasap kamyoneti ve ardından iki araba hızlıca geçti. Yağmur gittikçe daha da şiddetleniyordu. Ne olduğunu zihninde canlandırmaya çalıştı. Yoğun sis tabakasının ortasında yaşlı bir adamın kullandığı bir araba… Sürücü direksiyon hâkimiyetini kaybediyor, araba yoldan çıkıyor ve bir ya da iki takla atıp ters dönüyor. Sürücü emniyet kemeri takılı olduğundan koltuğunda öldü. Yüzünde oluşan sıyrıklar dışında kafasının arkasını sert ve sivri bir metal cisme çarptı. Her hâlükârda ölümü ani oldu. Ertesi gün traktörle geçen bir çiftçi tarafından görülünceye kadar bulunamadı.
Arabayı hızlı kullanmasına gerek yoktu, diye düşündü Wallander. Kontrolü kaybedince panikle gaza basmış olabilir. Araba hızlanarak tarlaya uçtu. Büyük ihtimalle Martinson’un kazayla ilgili raporu kapsamlı ve doğruydu.
İncelemesini bitirmek üzereydi ki kısmen çamurun içine gömülmüş bir şey fark etti. Çömeldi ve bunun kahverengi ahşap mutfak sandalyelerinden birinin ayağı olduğunu gördü. Sandalye ayağını alıp fırlatınca şahin ağır kanatlarını çırparak sırıktan havalanıp uçtu.
Henüz kaza yapan arabayı incelemedim, diye düşündü Wallander. Ama onda Martinson’un raporuna kaydetmediği şaşırtıcı bir şey bulabileceğimi sanmıyorum.
Arabasına döndü, yapabildiği kadar, çizmelerindeki çamurları temizleyip ayakkabılarını giydi. Ystad’a dönerken fırsattan istifade babasını ve yeni evlendiği karısını Löderup’ta görmeyi geçirdi aklından ama tam tersi bir karar verdi. Berta Dunér’le konuşmalıydı ve mümkünse emniyete dönmeden arabayı da görmeliydi.
Ystad’ın dışındaki bir benzinlikte durup kahve ve sandviç aldı, etrafına bakındı. Asık suratlı İsveç kasvetinin, benzinliklere bitişik kafelerden daha fazla göze çarptığı bir yer olmadığını düşündü. Ortamdan kaçma isteğiyle neredeyse tadına bile bakmadan kahvesini bıraktı. Arabasını yağmur altında şehre doğru sürdü, Continental Oteli’nden sağa döndü, tekrar sağa dönüp dar bir sokak olan Stick Caddesi’ne doğru gitti. Arabasını Berta Dunér’in yaşadığı pembe evin önüne, yan tekerler kaldırıma çıkmış hâlde uygunsuz bir şekilde park etti. Zili çalıp bekledi. Kapı açılıncaya kadar neredeyse bir dakika geçti. Wallander kapı aralığından solgun bir yüz gördü.
“Benim adım Kurt Wallander, polis memuruyum,” dedi cebindeki kimlik kartını nafile yere ararken. “Eğer mümkünse sizinle kısa bir konuşma yapmak istiyorum.”
Berta Dunér kapıyı açıp onu içeri aldı. Wallander kadının uzattığı elbise askısına ıslak ceketini astı. Berta Dunér, Wallander’i evin yanındaki küçük bahçeye bakan, büyük pencereli ve cilalı ahşap döşemeli oturma odasına buyur etti. Wallander odaya göz gezdirdiğinde her şeyin yerli yerinde olduğunu fark etti, mobilyalar ve aksesuarlar en küçük detaylara kadar derli toplu düzenlenmişti.
Kadının hukuk bürosunu da aynı şekilde idare ettiğine şüphe yoktu. Çiçekleri düzenli olarak sulamakla randevu defterinin hatasız bir şekilde düzenlendiğinden emin olmak aynı bozuk paranın iki yüzü gibi olmalıydı. Şans faktörüne yer olmayan bir hayat.
“Lütfen oturun,” dedi Berta Dunér umulmadık ölçüde boğuk bir sesle. Wallander normalden zayıf, beyaz saçlı bu kadının yumuşak ve zayıf bir sesi olacağını ummuştu. Otururken gıcırdayan eski moda hasır sandalyeye oturdu.
“Kahve içer misiniz?” diye sordu Berta Dunér.
Wallander hayır dercesine başını salladı.
“Çay alır mıydınız?”
“Hayır, teşekkür ederim,” dedi Wallander. “Size birkaç soru sormak istiyorum. Sonra da çıkacağım.”
Berta Dunér cam kaplı sehpanın yanındaki çiçek desenli kanepenin kenarına oturdu. Wallander yanında kalem ve not defteri olmadığını fark etti. Ayrıca her zaman alışkanlık edinmesine rağmen bu defa açılış sorularını bile hazırlamamıştı. Oysa cinayet soruşturmalarının seyrinde önemsiz bir görüşme ya da konuşma diye bir şey olmadığını mesleğinin erken aşamalarında öğrenmişti.
“İlk olarak meydana gelen trajik olaylardan dolayı çok üzgün olduğumu belirtmek isterim,” diye çekinerek konuşmaya başladı Wallander. “Gustaf Torstensson’la çok az karşılaşmıştım ancak Sten Torstensson’u iyi tanırdım.”
“Sizin boşanma davanıza bakmıştı,” dedi Berta Dunér.
Kadının söyledikleri Wallander’in onu hatırlamasını sağladı. Mona ile birlikte asap bozucu ve yıpratıcı o toplantılara katılmak için hukuk bürosuna gittiklerinde kendilerini karşılayan kişiydi. O zamanlar saçları bu kadar beyaz değildi, büyük ihtimalle şimdiki kadar zayıf da değildi. Yine de Berta Dunér’i daha önce hatırlamamasına şaşırdı.
“İyi bir hafızanız var,” dedi Wallander.
“Bazen isimleri unuttuğum olur,” dedi Berta Dunér. “Ama insanların yüzlerini hiç unutmam.”
“Ben de öyleyimdir,” dedi Wallander.
Rahatsız edici bir sessizlik oldu. Sokaktan bir araba geçti. Wallander’in Berta Dunér’i görmeye gelmeden önce kendine zaman tanıması gerektiği aşikârdı. Ona ne soracağını, nereden başlayacağını bilemiyordu. Ayrıca uzun ve sıkıntılı geçen boşanma sürecinin hatırlatılmasını hiç ama hiç arzulamıyordu.
“Meslektaşım Svedberg’le zaten görüşmüştünüz,” dedi bir süre sonra. “Ciddi bir suç işlendiğinde ne yazık ki sık sık soru sormaya devam etmemiz gerekiyor ve bunu yapan polis her zaman aynı kişi olmayabiliyor.”
Kendisini beceriksizce ifade ettiği için içinden yakındı. Neredeyse özür dileyip gidecekti. Bunun yerine kendine çekidüzen vermeye çalıştı.
“Zaten bildiğim şeyleri yeniden sormak istemiyorum,” dedi. “O sabah işe gidip Sten Torstensson’u ölü olarak bulmanızı tekrar konuşmamıza gerek yok. Tabii daha önce bahsetmediğiniz bir şeyi hatırlamadıysanız.”
Berta Dunér’in cevabı net ve tereddütsüzdü. “Yeni bir şey