Борни йўқ дерсан магарким, ёзни қиш,
Ҳар ювиқсизнинг иши эрмас бу иш…
УЧИНЧИ МАҚОЛА
ҚУШЛАРНИНГ ҲУДҲУДДАН САВОЛ
СЎРАШГАНИ
Жумла қушлар кўрдилар не эрди ҳол,
Сўрдилар ул барча Ҳудҳуддин савол.
Эйки бизга раҳбари устоз ўзинг,
Балки сарварликда ҳам мумтоз ўзинг,
1075 Биз ҳама бундоқ заифу нотавон,
Қўл-қанотсиз, бир ҳовуч пар, хаста жон.
Не замон етгаймиз ул Симурғга чун,
Биттамиз етсак-да басдир биз учун.
Сўйла бизга не эрур нисбатда ул,
Кўр киши асрорни қандоқ излаюр?
Бизда мавжуд эрса гар нисбат анга,
Кўнглимизда қўзғалур рағбат анга.
Ул Сулаймон, биз чумоли, майдамиз,
Сол назар, ул қайдаю биз қайдамиз?
1080 Чун қудуқ банди чумолига тўсиқ,
Биз баланд Симурғга етгаймиз нечук?
Келмагай биз бенаволардин бу иш,
Бўлмагай шоҳлик гадолик бирла эш.
ҲУДҲУДНИНГ ҚУШЛАРГА ЖАВОБ
БЕРГАНИ
Айтди Ҳудҳуд: эй қуруқ, афтодалар,
Ул бузуқ дилларга ишқдин не самар?
Эй гадолар, бесамарлик энди бас,
Ишқ ила кўнгли бузуқлик мос эмас.
Ишқ аро ким кўз очиб, топди сурур,
Ул оёғин ўйнатиб, жонбоз эрур.
1085 Билки, ул Симурғ очиб юздин ниқоб,
Ўзни гар этса аён чун офтоб,
Соялар бўлгай бари тупроққа жо,
Сояйи Симурғ қолур майдон аро.
Соясин оламга ул этгач нисор,
Неча қуш ҳар дам бўлурлар ошкор.
Жумла қушлар сувратин ҳам сарбасар
Сояйи Симурғ бил, эй бехабар.
Сен шуни бил аввало, шу билганинг
Ул буюк ҳазратга юзни бурганинг.
1090 Сўнгра огоҳ бўлгани этгил талош,
Баски бўлдинг, айлама бу сирни фош.
Кимки Ул бўлди, чу мустағрақ эрур,
Хошааллоҳ, унга ҳамдам Ҳақ эрур.
Шунга етсанг, гар эмассен ҳақ мудом,
Лек бўлурсен Ҳаққа мустағрақ мудом.
Марди мустағрақ ҳулулий бўлмағай,
Бул сухан қавли Фузулий бўлмагай.
Сояйи кимсен, шуни билдингми бот,
Гар ўликсен, гар тирик, топдинг нажот.
1095 Бўлмасайди гар Симурғ ошкор,
Даҳр аро қайдин бўлурди соявор?
Боз агар Симурғ бўлсайди ниҳон,
Соясин кўрмасди ҳар гиз бул жаҳон.
Ҳар неким солгай кўланка бунда ул,
Аввало бўлгай ҳувайдо унда ул.
Йўқса гар Симурғни кўргувчи кўзинг,
Кўзгудек равшан дилинг йўқ, юлдузинг.
Кимсада кўз йўкки, кўрса ул нигор,
Ки жамоли олди бул сабру қарор.
1100 Ҳуснига ишқ бойламак мушкул эрур,
Айламиш лутфу камолин кўзгу ул.
Кўзгу кўнгилдир, кўнгилга сол назар,
Токи кўргайсен жамолин, эй башар.
ҲИКОЯТ
ПОДШОНИНГ ОЙНАБАНД ҚАСР
ҚУРГАНИ
Подшоҳ бор эрди чун соҳибжамол,
Ҳусни дунё ичра андоқ бемисол.
Мулки олам мусҳафи оёт анга,
Дилраболик