Чол ҳатто бош ҳам қимирлатмай унга орқасини ўгирди-да, похол кавушининг тумшуғи билан қумни сурганча аста-секин тепаликдан кета бошлади.
Эллик метрча нарироқда, эҳтимолки, чолни кутиб бўлса керак, бир хил кийинган учта эркак қимир этмай чўнқайиб ўтирарди. Улар қачон пайдо бўлишди экан? Улардан бирида дурбин бор шекилли, уни яккаш тиззасида ўннаб ўтирибди. Чол уларнинг олдига етиб борди. Тўрттовлари бир-бирларининг оёқлари остидаги қумни шахт билан сурганча нима ҳақдадир маслаҳатлаша бошлашди: ораларида қизғин баҳс кетаётгандек эди.
Йўловчи пашшасини қидиришни давом эттирмоқчи бўлиб турган эди ҳамки, яна ҳаллослаганича чол етиб келди.
– Шошманг, сиз ростдан ҳам префектурадан эмасмисиз?
– Префектурадан эмасмисиз?.. Йўғ-э, сиз янглишяпсиз.
Бас етар, деб ўйлади у ва хира чолга ташриф қоғозини кўрсатди. Чол лабларини пичирлатганча қоғозни узоқ ўқиди.
– Э, сиз мактабда муаллим экансиз…
– Биласизми, менинг префектурага ҳеч қандай алоқам йўқ.
– Ҳа, сиз муаллим экансиз…
Ниҳоят, пайқади шекилли, чол кўзларини сузиб, қоғозни ушлаганча ҳамроҳларининг олдига қайтиб борди. Ташриф қоғозидан улар қаноат ҳосил қилишди шекилли, ўринларидан туриб кетишди.
Чол яна қайтиб келди.
– Хўш, энди нима қилмоқчисиз?
– Ҳашаротларни қидираман.
– Ахир охирги автобусга кечикдингиз-ку.
– Тунаб қолсам, биронта жой топилмасмикан?
– Тунашгами? Бу қишлоқдами? – Чол яечукдир сесканиб кетди.
– Хўп, агар бу ерда топилмаса, қўшни қишлоққа бора қоларман.
– Борасизми?
– Мен, умуман бирон ёққа ошиқаётганим йўқ…
– Йўқ, йўқ, овора бўлиб нима қиласиз…– Чол бирдан сертавозе бўлиб, сўзамоллик билан давом этди: – Ўзингиз кўриб турибсиз, қашшоқ бир қишлоқ, биронта ҳам тузуккина бошпана йўқ, аммо қарши бўлмасангиз мен кўмаклашардим, бир оғиз айтиб қўйишим мумкин.
Унинг нияти бузуққа ўхшамайди. Улар бир нарсадан хавотир олаётган бўлсалар керак, эҳтимол префектура бошлиғини кутишаётгандир, у келиб тафтиш ўтказса керак. Энди кўнгиллари жойига тушди шекилли, оддий балиқчилардек муомала қила бошлашди.
– Ғоятда миннатдор бўлардим. Сизни қуруқ қўймайман, албатта. Мен умуман мана шунақа деҳқонча уйларда қўнишни яхши кўраман.
4
Қуёш ботиб, шамол бир оз сусайди. Йўловчи тепаликда шамол қумга нақш этган жимжималарни кўз илғаш мумкин бўлган айланиб юрди.
Ўлжалар умуман унча кўп эмас.
Чирилдоқ билан тўғри қанотлилар тоифасидан бўлган оқбурут тезгизак.
Булоқчилар ва яна бир ҳашарот – номини аниқ билмас эди, аммо бу ҳам булоқчиларнинг бир тури бўлиши керак.
Ўзи қидириб чиққан қаттиқ қанотлилардан – фақат узун тумшуқли ва узун оёқ искабтопарлар.
Сафаридан кўзлаган бирдан-бир мақсади, пашша тутиш эди. Аммо у тоифадан биронта ҳам нусха учрамадп. Балки эртага қўлга киритадиган ўлжалари қувонч бағишлар…
Чарчаганидан