Дарҳақикат, Амир Темур ва темурийлар даврида илм-фан. маданият, санъат ва бошка соҳалар тараккий этгани ва юксалгани билан ажралиб туради. Унда юзага келган маданий мухит (Парк маданиятининг иккинчи уйгониш даври деб эътироф эти л и urn хам бежиз эмас.
хусусиятдаридан усталик билан фойдаланиб. чиройли. бетакрор мажозлар яратади.
Бобур Мирзо "Бобурнома” асарида Навоийнинг цсардарини санар экан, '‘Яна илм-и мусикийда яхши нималар боғлабдур. яхши “накшлари'7. яхши “пешрав"лари бордур,”– деб Навоийнинг уста бир бастакор бўлганини кўрсатадир1. – деб ёзган эди Фитрат. ‘*Қари Навоий"' деб номланган бир куй ҳам бўдган ва у Бухоро. Фаргона. Тошкентда тез-тез ижро этиб турилган. Кейинчалик бу куйнинг номи қисқартирилиб "Кари Наво" деб аталгаии бухоролик устозлар томонидан айтиб ўтилган (Фитрат).
Жаҳон олимлари дикқатининг марказида соҳибкирон Амир Темур ва темурийлар даври тарихи хулосаларидан келиб чиқкдн холда, манбаъларда шундай маълумотлар келтирилганким, унда; «Хазрат соҳибқирон Оллоҳ назоратида», манбаъларнинг яна бирида «Соҳибкирон Амир Темурни оллоҳ ерга осойишталик, озодлик, ахдоқ, маданият ва маърифат, поклик ва ҳаиоллик, ҳақикат ва адолат ҳамда Оллоҳга иймон келтириш, Муҳаммад алайҳсалом йўлида бўлиш учун ерга юборилган. Уни Оллоҳ назорат қилмокда ва йўналтирмоқда», дейилган.
Оврупо олимлари қаламларига мансуб шундай мисралар битилг “Замой келиб ёшлар тарихимизни ўқиб, шуни билсинларким, соҳибқи замин деб номланган планетамизнинг хохлаган бурчагига кўли етган икки йўл билан амалга оширилган. Бири сулх ва итоат, иккннчиси соҳибкирон сулҳини бузиб навс баландлик қилса, унда соҳибкирон шавкатли кўшинларига Қуръон такбири тушурилиб, жанг ва оқил ғалаба билан қўлга киритилган ”.
Шарқцаги шайхлар ва илму дониш марказининг хулосасида, уш даврда Маккани Мир Шайх Саид -Шариф Имом Хазратлари бошқар турган ва соҳибқироннинг қўлида “Титул” тутқизган. Ушбуда эса тил суви билан шундай сатрлар ёзилган; «Сохибқирон Амир Темур исл динининг тарқатувчиси ва “Оллоҳнинг қиличи”, деб, тилга олин таффакуру олам тарих зарваракдари мавжуд».'
Соҳибқироннинг Ватан мустақиллиги, ободлиги, сиёсий бошқа; тизими унинг иқтисодий. маданий тараққиёти, халқаро нуфузи, милл давлатчилик сиёсати ҳеч бир саркардага бўлмаган. Зеро, Амир Темур даврининг катта маънавий салоҳиятли ватанпарвари, миллатпарва атоқпи давлат арбоби ва саркардаси, ул қувваи ҳофизаси бўлган.
Соҳибқирон Амир Темур даври ҳарбий чолғуларини таснифлани ва турланишини бир тизимга солиб, замонавий таснифланиш ва турлани билан тақкослаганда илк маротаба йирик концепцияни юзага келтирад булар:
Идиофонлар: