Bir vaqt Xudoyor, «odil podshoh» bo‘lmoq niyatida mazkur uch mirzoni maxfiy ravishda viloyatlarga jo‘natib, ularga: «Zolim beklarim, poraxo‘r qozi va boshqa amaldorlarim bo‘lsa, menga bilib beringiz, men ularning jazolarini beraman», deb buyuradir. Sayidxon, mulla Siddiq
1
Paysa – taxminan 50 gramm.
3
Olimxon Norbo‘tabiy o‘g‘li (1775–1811) 1798–1811-yillarda Qo‘qon xoni bo‘lgan.
4
Umarxon (1785–1882) Olimxonning ukasi. 1811–1822-yillarda Qo‘qon xoni bo‘lgan.
5
Madalixon (Muhammadalixon) Umarxon o‘g‘li (1806–1842) 1822–1842-yillarda Qo‘qon xoni bo‘lgan.
6
Ba nazdi mujtahidini kirom asli e’tibor aqdi shar’iydir – hurmatga loyiq din allomalarining nazaricha asosiy e’tibor shariat qonunlariga qaratilishi kerak.
7
Xud nafsiga – o‘z nafsiga.
8
Aqdi sha’riy – shar’iy nikoh.
9
Amir Bahodir (Botur) – Nasrulloxon (1826–1860-yillarda xonlik qilgan) nazariga aytiluvchi laqab.
10
Ahkomi islom – islom hukmlari, qonunlari.
11
Kamokon – bekam-u ko‘si.
12
Arkoni islom – islom ruknlari, asoslari.
13
Sharir – yomonlik qiluvchi, zararkunanda.
14
Alhol – hozirgi, bugungi.
16
Mankuha – nikohli xotin.
17
Volidai ayni va rizo’i – o‘z va emizgan onasini olibdir… (mual.).
18
Va chahori mazhab – sunniylik yo‘nalishidagi shari’atning xanafiya, malikiya, shofi’iya, hanbaliya mazhablari.
19
Zul-ehtirom – ehtirom egasi.
20
Muttafaqun – kelishilgan.
21
Kazolika – shuning uchun.
22
Digar – boshqa, o‘zga.
23
Ba’d az – keyin, so‘ng.
24
Jihodi akbar – ulug‘ yurish, urush.
25
Muqovamat – qarshilik.
26
Had urmoq – huquqsizlantirmoq.
27
Fathu nusrat – g‘alaba.
28
Mardud bo‘lmoq – haydalmoq, quvilmoq.
30
Mutavaffo – vafot etgan.
31
Ma’almamnuniyat – mamnuniyat bilan.
32
Qabz – tutam; changal; qo‘l osti.
34
Aybaki – mol terisidan ishlangan sifati past charm.
35
Sag‘ri – ot terisining dum tomon qismidin tayyorlangan charm.
37
Ma’zun – ruxsat, izn olgan.
38
Qulyo, Amma, Yosin – Qur’ondagi suralar nomi.
39
Ixna – sirtqi ko‘rinishiga e’tibor bermovchi.
41
Husul – hosil bo‘lish.
45
Fohish tangligi – ortiqcha siquv.
46
Jevak – qizlarning bu kunda isti’moldan qolg‘an ko‘krak ziynati (mual.)
47
Murabba’ – to‘rtburchak, kvadrat.
48
Mezon – 22-sentabr – 21-oktabr.
53
Musta’id – qobiliyatli, iste’dodli.
56
Imomi A’zam (taxallusi, melodiy – 699–767) – ismi Abu Hanifa Nu’mon ibni Sobit. Islomdagi hanafiya mazhabining asos-chisi.
57
Kutubi mutabarraka ta’lifotig‘a ham ibtido qilg‘an – tabarruk kitoblar yozishg‘a ham boshlag‘an ekanlar.
58
Indal’uqalo – oqillar nazdida.
59
Ilgarigi tahsilda tolibning masalan: “Ozomil”, “Kofiya”, “Sharhi mullo Jomiy”, “Muxtasar” yuqoriroq darajada “Aqoid” (Ollohning borligini tasdiq
