hekayələr
Məsud Doğan
Məsud Doğan 1968-ci ildə Türkiyənin Afyonqarahisar vilayətində doğulub. Bursa Təsərrüfat Liseyi və Mərmərə Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsinin məzunudur. Mərmərə Universiteti Bank və Sığorta İnstitutunu fərqlənmə ilə bitirib. 1988–1993-cü illərdə İstanbulda müxtəlif tibb müəssisələrində çalışıb. 1996-cı ildən Əskişəhərdəki dövlət xəstəxanasının müdiridir. Xəstəxananın ilk dəfə olaraq Avropa Keyfiyyət Mükafatı alması münasibəti ilə Paris və Bilbao şəhərlərində keçirilən mərasimlərdə xəstaxanasını təmsil edərək mükafat alıb. Uzun illər Keyfiyyət İdarəetmə təlimləri verib, konsultasiya ilə məşğul olub.
Şeirləri və məqalələri Bursada “Sənət-ədəbiyyat”, “Qardələn”, “Dərgah”, “Şadırvan”, “Ardıc”, “Məmləkənd”, “KeyDər öncə keyfiyyət”, “İstanbul bir nöqtə” və “Heca hekayə” jurnallarında, hekayələri isə “Türk ədəbiyyatı”, “Məhəllə məktəbi”, “Hekayə” qəzetlərində nəşr olunub. Evlidir, üç övladı var.
Nəşr olunmuş kitabları:
– “Yalnızlığım yetmir həyatı anlatmağa” (Şeir), (“Qardələn” nəşrləri, 1991);
– “Ağzı qərənfilli dost” (Şeir), (“Bəyan” nəşrləri, 1997);
– “Çin qədər uzaq, can qədər yaxın şəhərlər” (Səyahət), (“Oxucu” kitabxanası, 2012);
– “Xəyalların son sığınacağı Əndəlüs” (Səyahət və araşdırma), (“İz” nəşrləri, 2014);
– “Divanələrin vəzifələri” (Hekayə), (“Heca” nəşrləri, 2016).
İÇİNDƏKİLƏR
DAİRƏ..............................................................................................................
EYVANDA.....................................................................................................
BƏYAZ MƏLƏK............................................................................................
BİR EVİN QAPISINI DÖYMƏK...................................................................
MAVİ..................................................................................................................
MƏN ATAMIN TAM ƏKSİYƏM...................................................................
ŞİMALI GÖSTƏRƏN HƏR ŞEYƏ.................................................................
HEKAYƏNİN ADIMI? ....................................................................................
YAĞIŞ YAĞDIRAN..........................................................................................
BİR KİŞİNİN ÜÇÜNCÜ ARVADININ OĞLU..............................................
TORPAQ YOLDAN GƏLƏN........................................................................
DÜNYANI GƏZƏN....................................................................................
UNUDULMUŞ SƏSLƏR OTAĞI....................................................................
QUYUDAKI ADAMLAR..............................................................................
ARXAMIZ UZUN ÖNÜMÜZ QISA..........................................................
TƏKRARLANAN ............................................................................................
TƏFSİR.............................................................................................................
BİZƏ KİM BAXACAQ? ................................................................................
DAİRƏ
Heç özümlə baş-başa qalmamışdım. Heç güzgüdə özümə müştəri gözü ilə baxmamışdım. Yoxsa elə formasız, işəyaramaz bir tamı izləmişəm?! O tamın içində nəfəs alıb-verən, o tamı arxasınca alıb aparacaq hissəni necə olub ki, görməmişəm? Hər şeyi solduran, sıxan, əzən dairənin içində yaşamaqdaydım. Öz səsimi və sərhədlərimi hər gün üzümə vuran bu dairə məni içində dondurub saxlayarkən onun xatırlatdığı səslərdən və üzlərdən canımı qurtarmaq istəyirdim.
Həyatla aramdakı məsafə həddindən artıq artmışdı. Özümə qayıtmaq, kiçilən varlığımı başqa şeylərlə müqayisə etmədən onu təbii halı ilə qəbul etmək istəyirdim. Beş uşaqdan bunu bacaran birinci ola bilmək isə işin ən çətini idi. Qısa bir andı. Hər insanın təvəzökarlığını göstərdiyi o anla mən də qarşılaşdım. O qısa anı tutsam, içimdəki parçanın tamın bütün sərhədlərinə kimi böyüyəcəyini, hətta bəlkə də, öz tamını yaradacağını hiss edirdim. Əlim titrəyərək yumruğumu masaya vurdum. Vurdummu?
Səhərin sirli dumanı və ağaclara düşən şeh damcıları, onları oxşayan, artıq əvvəlki gücü qalmayan günəşin şüalarıyla incə sis halında təkrar göy üzünə qarışarkən torpaqda, otların üzərində xışıldaması getdikcə zəifləyən, yaşıl və qəribə bir işıq pərdəsi altında başqa həyatlara öz varlığını əlavə edən yarpaqların qaçılmaz döngüsünü seyr edirdim. Hər bir ağacın yarpaqları öz dibinə düşür və torpağa qarışıb çürüyürdü. Bir ağacın budağında doğulub dibində çürümənin çarəsizliyini düşündüm kədərlə. Birdən “Onun bilmədiyi bir yarpaq da ağacdan düşməz” ayəsini xatırladım. Soyuq bir külək sovururmuş kimi sarsıldım. İçimdə qəribə və cılız ümid işığı göründü. Anam hər zamankı kimi toyuqlara süfrədən artıq qalan çörək qırıntıları atmaq bəhanəsi ilə özündən xəbərsiz bir kölgəyə dönüb yanımda peyda olanda baxışlarındakı məqsədsizlik niyə kədərləndiyini duman kimi arxasında gizlətmişdi. Bir atanın nə söyləyəcəyini əvvəldən bildirərək lakmus kağızı kimi üzə çıxan qəzəb, təlaş və hirs onda ola bilməzdi. Duyğusuz bir üz ifadəsi ilə baxışları torpağı eşələyircəsinə baxırdı. Bu baxışlar nələri gizlətdiyində bulanıq axan çay kimi ruhumu sıxacaq və boğacaq. Baxışları ilə önəmli hadisəni aşkara çıxarırmış kimi edərək bir neçə addım irəlini tutmaq üçün çırpındığım o çətin anı məsafədən tutduğunda. Bütün qadınlarda olduğu kimi ən önəmli şeyləri ən önəmsiz zamanda… Söylədiyi bir şeyi əsla təkrarlamadığında. Onun ayda ildə bir dəfə dediyi sözlərin atamın hər gün qışqıra-qışqıra dediklərindən daha çox içimi göynətdiyində. Sözləri görünüşünün və üzünün önünə keçib onları bir pərdənin arxasında gizlətməsində. Sınıb tökülən həyat yamaq vuran səbir və səssizliyi ilə məni hər zaman qorxutduğunda. Məhz belə bir zamanda, belə bir anda yanımda peyda oldu anam. Bir müddət boşluğa baxandan sonra dilə gəldi. Dediyi sözlər özünə aid deyildi. Bu sözləri hər zaman, elə bil, toz çırpırmış kimi deyib tezcənə canını qurtarmasından başa düşürdüm.
– Pis uşaq! – dedi mənə qolu ilə itələyərək. – Böyük şəhərdə nə işin var? Neçə il oxudun, gəzdin, əlimizə su da tökmədin. Boğazımda uda bilmədiyim bir şey düyünləndi. Sağ əlimlə qırtlağıma toxundum. Getmədi.
– Burada yanımızda qalırsan, nə gözəl. Mağazadan geninə-boluna alıb, yeyib-içirik. Evin var. Nəyin çatmır? Atanla əl-ələ ver, mağazada işlə – dediyində də elə bir zaman idi. Qulaqlarım uğuldayırdı. Başım hərlənməyə başlamışdı. Anamın səsi uzaqdan qırıla-qırıla gəlirdi:
– O körpələr necə olacaq, bağçada kim baxacaq onlara? Yanımızda qalırdılar, böyüdürdük.
Elə bil, yuxuda idim. Bəlkə də, kabus görürdüm. Artıq səsləri eşitmirdim. Amma hiss edirdim. Mənasız kimi görünən bir neçə kəlmənin arasını səssizliyi ilə uzadaraq ruhumda dərin quyular açırdı. Gözləri görməyən adam kimi onları axtardığında əlimə batan, qanadan acı sözləri. Atamdan daha öncə dəfələrlə eşidib önəm vermədiyim o qəribə sözlərə də toxundu. Birinci, “Gəzən ayağa daş dəyməz” – dedi. Sonra, “Ağılsız baş ayağa dinclik verməz” – deyə ah çəkdi. “Tələsən təndirə düşər” – deyərək başını kədərli şəkildə əllərinin arasına aldı. Atam