Ölüm cəzası. Коллектив авторов

məlum nəticə çıxarmasın. Bu çox maraqlı bir əyləncədir. Kim ona birinci girişsə, çıxış nöqtəsindən son nəticəyə qədər böyük bir məsafənin olduğunu və onların arasındakı uyğunsuzluğu gördükdə heyrətlənəcəkdir.

      Təəccüblə Düpenə qulaq asırdım, özü də

      eşitdiklərimin tamamilə həqiqət olduğunu istər-istəməz etiraf etdim. Dostum davam etdi:

      – O biri küçəyə burulmamışdan qabaq, düzgün yadımda qalıbsa, gərək ki, atlar barəsində danışırdıq. Düz bu yerdə söhbətimiz kəsildi. Bax, bu küçəni keçərkən başında iri bir səbət olan göyərti satan cəld yanımızdan ötdü 16

      və sizi küçəni təmir etmək üçün bir yerə topa-lanmış daşların üstünə itələdi. Daşların birinə

      ilişib yıxıldınız. Çevrilib daş topasına baxdı-nız, sonra yolunuzu davam etdiniz. Hərəkət-lərinizi xüsusi bir diqqətlə izləyirdim. Müşa-hidəçilik son zamanlar mənim üçün bir növ tələbata çevrilib. Onu deyim ki, sıx-sıx piltələr döşənmiş Lamartin döngəsinə çatanadək ba-xışlarınızı yerdən çəkmədiniz, üzünüzdə incik bir ifadə vardı. Səkidəki çala-çuxur və qazıl-mış yerlərə baxırdınız. Bundan bu nəticəyə

      gəldim ki, siz hələ də səki daşları barədə düşünürsünüz.

      Burada eyniniz açıldı, dodağınızın qaç-mağını gördüm. Siz “stereotomiya” sözünü dediniz. Buna şübhə etmədim. Bu termin süni surətdə bu cür səki döşəmələri barədə deyilir.

      Başa düşdüm ki, “stereotomiya” sözü sizi atomlar haqqında fikrə, yeri gəlmişkən, Epi-kürün nəzəriyyəsi barəsindəki fikrə gətirib çı-xaracaq. Bu bizim yaxınlarda müzakirə etdiyimiz mövzu idi. Yadınızdadırsa, mən sizə

      nəcib yunan aliminin son dərəcə heyrət do-ğuran dumanlı müəmmalarından, bu müəmmaların müasir kosmoqoniya elmində əldə

      17

      edilən nəticələriylə təsdiq edilməsindən və

      Epikürə lazımi qiymətin verilməməsindən danışmışdım. Hiss etmişdim ki, başınızı qaldırıb yuxarıya, Orion bürcündəki nəhəng ulduzlar topasına nəzər salacaqsınız. Siz yuxarı baxdı-nız və mən əmin oldum ki, sizin hərəkətləri-nizi düz izləmişəm. “Müsenin” dünənki nöm-rəsində Şantilyiyə qarşı kəskin hücumlarda bir tənqidçi onun ünvanına tamamilə yara-mazcasına sözlər yazmışdı: pinəçi faciə rolunda çıxış edərək çalışmışdır ki, öz adını də-yişdirsin. Latın müəllifindən bir sitat gətirmişdi. Həmin sitata söhbətlərimizdə bir neçə

      dəfə istinad etmişik. Bu sözləri nəzərdə tuturam: Perdid antiquum litera prima sonum. Si-zə danışmışdım ki, burada Orion nəzərdə tutulur, bu söz keçmişdə Urion yazılarmış. Bu izahatlarla bağlı şeylərdən belə başa düşürəm ki, siz onu unuda bilməmisiniz. Buna görə də