Topun kölgəsi. Коллектив авторов

o, radio dinlə-məyi sevir, qonşusu isə pianoda qamma çalır.

      Bu hekayənin iştirakçılarından biri – tele-fondur. Mən telefon haqqında bir neçə kəlmə de-mək istəyirəm. Son vaxtlar mən telefonlar barə-sində çox düşünürdüm: onlar mənə qəribə və müxtəlif cür görünürdülər.

      Bizim laboratoriya müdirimizin otağında – masanın üstündə qara bir telefon aparatı var. Hər dəfə bu aparata baxanda mənə elə gəlirdi ki, onun xətti dinamik məftilinə oxşayır.

      Müdirin daima nigaran, daima təlaşlı, qorxu çəkən gözlərinə baxanda mənə elə gəlirdi ki, bu telefonu onun otağına gec partlayan mina kimi qoyublar. O hər zəngdən, hər hərəkətdən diksi-nirdi.

      Yəqin ona elə gəlirdi ki, bu mina – telefon hər dəqiqə bəd bir xəbərlə partlaya bilər. Bir gün zəng eləyib ona deyəcəklər ki, səni işdən çıxarıb-lar, yaxud arvadın qaçıb…

      Kanselyariyamızda da telefon vardı. Amma diski rəqəmsiz, bağlı, qara bir dairə idi, elə bil möhürlənmişdi. Mənə elə gəlirdi ki, bu telefon təkərsiz maşın, ünvansız məktub kimi köməksiz və acizdir.

      O, sanki mütiliyin, asılılığın, passivliyin, tə-şəbbüssüzlüyün rəmzi idi – sənə zəng vura bilir-lər, amma sən heç kəsə zəng vura bilmirsən.

      Bu tipli telefonların müqabilində telefon av-tomatlar da mövcud idi. Telefon avtomatlar disk-siz telefonların tam əksi idi. Sən zəng edə bilir-sən, amma sənə cavab verə bilmirlər.

      Zəng elə ağzına gələni de, lap söy, kim səni tapacaq? Telefon avtomatlar – cəzasızlığın, mə-suliyyətsizliyin, özbaşınalığın rəmzi idi. Onların üstünlüyü bombardmançı təyyarənin silahsız gə-mi üzərindəki üstünlüyünə oxşayırdı.

      Bilsəniz evimdə telefon olmamasına nə qə-dər hayıfsılanırdım. Əlimə keçən iki qəpikləri Hacı Qara kimi xəsisliklə yığır, gizlədirdim. Ta-nış-bilişdən iki qəpik toplayırdım, imkan düşən kimi ayrı pulu xırdalayıb iki qəpiklik alırdım.

      Hər gecə ona zəng eləyirdim. Həmişə də gec zəng eləyirdim. Bu, vərdiş və adət halını almışdı.

      Bu söhbətlərə alışmışdım – onun bir az yor-ğun, bir az istehzalı, bir az kədərli səsinə, divar dalından eşidilən yeknəsəq qammalara, radio-nun güclə sezilən nəfəsinə, təyyarə uğultusuyla dolu pauzalara.

      Mən indi onun haqqında bəzi şeyləri öyrən-mişdim, amma çox az şey. Bilirdim ki, adı Mədi-nədir, tək yaşayır.

      Bilirdim ki, gözləri qonurdu, çəkməsinin nömrəsi otuz beşdir. Bundan artıq heç nə bilmir-dim.

      Bir dəfə soruşdum:

      – Neçə yaşındasınız?

      – Eh, qoca qarıyam, nəvələrim, nəticələrim var, – dedi və mən onun cavan səsindən duydum ki, məni dolayır. Və bir də bildim ki, nə yaşından danışmaq istəyir, nə işindən, nə də ailə vəziyyə-tindən.

      Mən də inad edib soruşmurdum. O özü də bu barədə məndən bir şey soruşmurdu, amma bilirdi ki, iyirmi doqquz yaşım var, subayam, el-mi idarədə işləyirəm.

      Bircə adımı bilmirdi. Nədənsə ona əsil adımı deyil, başqa ad demişdim: Rüstəm. Niyə? Bilmi-rəm. Bəlkə onun da əsil adı Mədinə deyildi, baş-qa idi.

      – Axı biz haçan görüşəcəyik?

      – Neylirsiz görüşməyi? – dedi. – Bəyəm belə pisdi? Sizi bilmirəm, amma mənimçün bu telefon söhbətləri çox xoşdur. Həyatıma nə isə təzə bir şey gətirir. Mənə xoşdur ki, müəyyən saatlarda zəng gözləyirəm.

      Zəng eləyən adamı heç tanımıram, üzünü də görməmişəm, ona görə də onunla açıq danışa bi-lirəm, o da ürəyindəkiləri mənə deyə bilir.

      Məni heç vaxt görməyib, heç təsəvvür də eləmir ki, necəyəm. Məgər bu pisdir?! Görüşərik, bir-birimizi bəyənmərik, hər şey də pozulub ge-dər.

      Əgər bir-birimizi bəyənsək belə yenə hər şey dəyişər, adiləşər, bayağılaşar. Gəlin əlaqələrimizi elə bu şəkildə saxlayaq. İnandırıram sizi, bu, da-ha yaxşıdır. Ondansa işinizdən danışın.