Kitab görkəmli yazıçımız Əlibala Hacızadənin əziz xatirəsinə ithaf olunur…
Nurdan yaranmısan, nurdu baxışın,
Ulduzlar göylərə gözündən düşüb.
Sevən ürəyimə bu atəş, bu od,
Sevən ürəyinin gözündən düşüb.
Səndən ayrı düşmək – ən böyük günah,
Ağaran saçıma baxıb çəkmə ah.
Yüz telim həsrətdən ağarıb, vallah,
Bircə dən bir acı sözündən düşüb.
Eşqinlə ucalan uca bir dağam,
Səni sevəcəyəm – nə qədər sağam.
Bir kəsi deməyə qoymayacağam –
Sevgilin qocalıb gözündən düşüb…
Bilməm nədən belə doğmasan mənə
Bir belə qohumun, yadın içində.
Tək sənin adını yazmışam gülüm
Qəlbimə min gözəl adın içində.
Eşqinlə çağlayan bir bülbül oldum
Sənə nəğmə oldum, qızılgül oldum,
Sən məni yandırdın, yanıb kül oldum
Mən səni qoymazdım odun içində…
Sən Allah, yuxuma girmə gecələr,
Qorxuram sevincdən öləm yuxuda.
Yaman istəyirəm hamıdan gizli,
Mən özüm yuxuda gələm yuxuna.
Gələm tufan kimi, gələm sel kimi,
Öpəm gözlərindən, dodaqlarından.
Uyuyum qoynunda qızıl gül kimi,
Nə səhər açıla, nə sökülə dan.
Sənə nəğmə deyəm incədən incə,
Ürəyim qəşş edə xoşbəxtliyindən.
Sərxoş dodaqların hey pıçıldaya:
“Sənsiz neyləyirəm xoşbəxtliyi mən?”
Beləcə, yuxunda yaşayam sənin,
Görmək istəmirəm kimi-kimsəni.
Dünyanın xoşbəxti say özünü sən
Mənim tək kim sevər, axı kim səni?
Ölüm bu dünyanın o üzündədi,
Bu üzü dünyanın güldü, çiçəkdi.
Ölməzlik – məhəbbət zirvəsindədi,
Məhəbbət – əbədi ömür deməkdi.
Hicranın yolları bitməz-tükənməz,
Vüsal yollarına qar ələnibdi.
Ömrünü eşqinə qurban deyən kəs,
Xəyanət əliylə güllələnibdi.
Sızlama, ürəyim, sən dözümlü ol,
Dünya gah acıdı, gah da şirindi.
Bir gözünlə ağla, bir gözünlə gül,
Dünya əzabına dözənlərindi.
UNUTMAQ OLMUR…
İnsanlar, ayıq olun!
«Güllə onun alnından dəymişdi!» – Qırx üçüncü ilin şaxtalı yanvar günlərinin birində, qalın şam meşəsinin ətəyində, qucağımda can vermiş sevimli əsgər oğlum haqqında yazmaq istədiyim qəmli hekayəni, nəhayət bu gün səhər ürəyimin başı göynəyə-göynəyə, qəhərdən boğula-boğula belə başladım.
Bu hekayə uzun illər qəlbimdə dolanmışdı, ancaq yazmamışdım. Qorxmuşdum. Heç kəsdən yox, oğlumun anasından, mənim vəfalı ömür-gün yoldaşımdan, intizarla, saçları ağara-ağara oğul yolu gözləyən anadan qorxmuşdum. Ona: «oğlun artıq yoxdur!» – deməyə dilim gəlməmişdi, «öldü» yazmağa da əlim!!! Axı o, ana idi…
Mən ona necə deyəydim: «Ey gözləri yollarda qalan, həsrət ana, əbəs gözləmə, oğlun çoxdan ölüb, mənim, doğma atasının dizləri üstə «ana!» deyə-deyə canını tapşırıb!!!» Necə deyəydim?!!.
Ana üç həftə bundan irəli, əzgin və xəstə halda, yorğun gözləri dilsiz yollara baxa-baxa dünyadan köçəndə, astaca dedi:
– Mən onu görməmiş ölürəm. Bilirəm, o gələcək.
Harda olsa, gələcək. Qayıdanda… ona deyərsən, mənim qəbrim üstə gələr, ucadan deyər: – «Ana, gəlmişəm.» Mən onun səsini eşidəcəyəm… Onda… onda sakit olaram, ürəyim toxdar…
Bəli, indi ana yoxdur…
İndi illərdən bəri ürəyimdə dolanan, mənə rahatlıq verməyən hekayəni yaza bilərəm. Bəli, mən bu hekayəni oğul dağı görmüş bir ata təki bütün insanlara danışmaq istəyirəm, nahaq qan axıdanlara nifrinlər yağdıra-yağdıra danışmaq istəyirəm…
Budur, səhifələr bir-bir qaralır…
Hər şey-sanki indicə baş verir: oğlumun qana bulaşmış cod saçları, qar kimi ağarmış mehriban sifəti bu dəqiqə gözümün qabağındadır. Burnuma isti qan iyi gəlir. «Ana, ana!» deyən iniltili bir səs eşidirəm… Artıq çoxdan əridilib traktormu, kotanmı, kombaynmı düzəldilmiş o zəhmli, əjdaha kimi nərildəyən topların uğultusu qulaqlarımda səslənir… Kimsə «Atəş!» deyə çığırır, kimsə «Vətən uğrunda, irəli!» deyə səngərdən çıxıb qabağa – odun, alovun içinə atılır. Oğlum sanki qucağımda təzədən can verir…
Birdən… «Volqanın» səsi bircə anda məni o uzaq illərin ağrılı-acılı aləmindən ayırdı. Başımı qaldırdım: ah, evdəymişəm… Bunlar hamısı xəyalmış… Rahat nəfəs aldım… Qələmi yerə qoyub ayağa durdum, aynabənddən küçəyə baxdım…
Maşınla gələn kəndimizin cavan müəllimi Aydın idi. Ağıllı, əqidəli, həssas bir oğlandı. İyirmi beş, iyirmi altı yaşı ancaq olsa da, saçlarına dən düşüb… Kimi deyir bu, xaldı, kimi deyir yox, elə ağarıb… Onun ciddiliyi mənim xoşuma gəlir. Baxırsan, deyirsən. Möhkəm adamdı, çöp kimi tez sınan deyil… O, nədənsə, mənə əridilib zindanda döyülmüş dəmiri xatırladır…
Aydının gəlişi məni sevindirdi. Yaxşı oldu gəldi. Onunla söhbət etməyi, ürəyindəkiləri, düşündüklərini öyrənməyi xoşlayıram… Axı o mənim sabahkı hekayəmin qəhrəmanı olacaq!.. Mən onun həyatını beş barmağım kimi bilirəm.
Bəli, Aydının həyatı maraqlı bir hekayətdir! Mən bu barədə xeyli vaxtdır düşünürəm… Yazacağam… Oğlum haqqında hekayəni qurtaran kimi yazacağam!!!
Lakin, görünür, Aydının hekayəsini yazmaq mənə nəsib deyilmiş!!!
Aydın gəldi, görüşdük… Söhbət əsnasında… bəli, söhbət əsnasında məlum oldu ki, o hekayət artıq yazılıb, onu yazıçı yox, Aydın özü yazıb!..
– Həqiqətdi, müəllim, öz başımıza gələnlərdi, – deyib qalın dəftəri stolun üstünə qoydu. – Heç bir şey artırıb əskiltməmişəm… Necə var, eləcə də qələmə almışam… Xahiş eləyirəm, oxuyun, görün…
Mən bir təəssüf hissi ilə: «Yazıçılar gecikəndə qəhrəmanlar öz romanlarını özləri yazırlar!» – deyə ürəyimdən keçirdim və günəşdən sifəti mis rənginə çalan ciddi görkəmli, qaragözlü, çatmaqaşlı, enlikürəkli bu cavana baxıb gülümsədim…
– Oxuyaram, Aydın, – dedim, – oxuyaram…
O, razılıqla başını tərpətdi, tələsdiyini söyləyib çıxdı. Bir az sonra, bəzəkli gəlin otağına bənzəyən təzə «Volqa» kiminsə rahatlığını pozacağından qorxurmuş