– Yaman boy atmısan, Yucin! – deyə atası səsləndi. – Görünür, sən uca boylu kişi olacaqsan. Mən artıq sənin boy atmayacağından qorxurdum.
Yucin:
– Mən isə heç boy atdığımı hiss etmirəm, – dedi
– Yox, doğrudur, – deyə Mirtl əlavə etdi, – sən çox boy atmısan, Yucin. Bunun üçün də adama elə gəlir ki, arıqlamısan. Hə, səhhətin necədir, sağlamsanmı?
Yucin gülərək:
– Gündə on beş- iyirmi mil yol gedirəm, həmişə də təmiz havada oluram, nə üçün də sağlam olmayım? – dedi.
Silviya onun mədəsi haqqında soruşdu; ümumiyyətlə hər şey əvvəlki kimidir, – deyə Yucin cavab verdi. Gah elə gəlir ki, yaxşıdır, gah da pis. Bir həkim ona səhərlər bir stəkan isti su içməyi məsləhət görmüşdü, lakin o heç vəchlə özünü bu suyu içməyə məcbur edə bilməmişdir. Bu zəhrimarı udmaq olmur.
Beləliklə, onlar söhbətlə və sual-cavabla evə necə gəlib çatdıqlarını hiss etmədilər. Missis Vitla onları artırmada gözləyirdi. Yucin axşam qaranlığında anasını görən kimi yerə tullandı və ona doğru atıldı.
– Anacan! – deyə səsləndi, – Məni belə tezliklə gözləmirdin, deyilmi?
Ana ancaq:
– Tezliklə deyirsən? – deyə bildi və onun sinəsinə sıxıldı. Bir neçə dəqiqə onu qucağından buraxmadı, sonra isə dedi: – Sən lap kişi olmusan, Yucin!
Yucin qonaq otağına keçdi və ətrafına nəzər saldı. Burada hər şey əvvəlki kimi idi. Eyni kitablar, eyni stol və stullar, tavandan asılmış eyni lampa. Nə başqa otaqlarda, nə dəhlizdə, nə qonaq otağında, nə yataq otaqlarında, nə də mətbəxdə bir dəyişiklik yox idi. Anası bir az qocalmışdı, atası isə qətiyyən dəyişməmişdi. Silviya gözə çarpacaq dərəcədə dəyişmişdi. Onun girdə sifəti bir az arıqlamış və uzanmışdı. “Bu, analığın nəticəsidir” deyə Yucin düşündü. Yalnız Mirtlin üzü sakitlik və səadətlə parlayırdı. İndi onun yerli mebel fabrikinin müdiri olan Frenk Benqs adlı nişanlısı var idi. O hələ tamamilə gənc idi və özü də pis deyildi. Ailədə belə hesab edirdilər ki, bir vaxt varlı adam olacaqdır. İki iş atından biri – qoca Bill – satılmışdı. Çoban itlərindən biri – Qaçaq –artıq ölmüş, pişik Cek isə gecə gəzintiləri zamanı haradasa tələf olmuşdu.
Yucin mətbəxdə durub, onun üçün qalın bifşteks qızardan və onun gəlməyi şərəfinə şirəli biskvit hazırlayan anasına baxırdı. Bu aləm onun təsəvvür etdiyindən daha dar və kiçik idi. O, faytonda küçələrlə gəldiyi zaman şəhərin özü də ona balaca görünürdü, evlər də balacalaşmışdı. Əlbəttə, bura yaxşı idi. Lakin bu səliqəli, sakit həyətlər kəndi çox xatırladırdı. Hələ atası, – öz tikiş maşınları ticarəti ilə – nə qədər məhduddur. Xalis əyalətçidir. Gör nə qədər mədəniyyətdən yoxsuldurlar ki, onların evində heç bir zaman royal olmamışdır, deyə Yucin birdən düşündü. Axı Mirtl musiqini sevir. Onun özünün də musiqiyə çoşğun məhəbbəti var. Çikaqoda mərkəzi musiqi salonunda çərşənbə axşamı və cümə günləri orqan konsertləri olurdu. Bəzən o, işdən sonra bu konsertlərə gedə bilirdi. Bundan başqa, bəzi görkəmli mühazirəçilərin – professor Suinq, möhtərəm X. U. Tomas, möhtərəm F. U. Qansolus, professor Soltas kimi öz liberal görüşləri ilə məşhur olan adamların çıxışı həmişə gözəl musiqi ilə müşayiət olunurdu. Yucin bunların hamısını həyatı öyrənmək və tənhalıqdan qaçmaq cəhdi sayəsində kəşf etmişdi. İndi o anlayırdı ki, bir vaxt yaşadığı köhnə dünyanı dünya adlandıra bilməz. Bu, sadəcə olaraq uzaq və ucqar bir şəhərcik idi. O heç bir vaxt belə həyata qayıtmayacaqdır.
Öz əvvəlki yataq otağında yaxşıca yuxusunu almış Yucin ertəsi gün mister Kaleb və Bercens ilə, Conas Layl və Con Sammers ilə görüşmək üçün “Morninq Eppil”ə getdi. Məhkəmənin yanındakı meydanda Ed Mitçeli və Corc Tepsi, sonra isə Bill Qroniceri və məktəb yoldaşlarından dörd-beş nəfəri gördü. Yucin onlardan bütün yenilikləri öyrəndi. Corc Anderson buralı bir qızla evlənmişdi və indi Çikaqoda yaşayırdı – orada sallaqxanada işləyirdi. Ed Uotberi San-Fransiskoya getmişdi. Mister Sempsonun bir vaxt Ted Martinvud ilə dostluq edən qəşəng qızı – Bessi Sempson İndiana ştatında olan Andersondan gəlmiş bir nəfərə qoşulub qaçmışdır.
Yucin dinləyirdi. Lakin bütün bunlar onun düşündüyü yeni mühitlə müqayisədə ona nə qədər əhəmiyyətsiz görünürdü! Gələcəyin ona, Yucinə nə kimi şəkildə göründüyü bu gənclərdən heç birinin xəyalına da gəlmirdi. Parisə getməlidir! Ondan azına o razı deyil! Nyu-Yorka da! Hərçənd o hansı uzaq yolla ora gedib çata biləcəyini deyə bilmədi. Bill Qroniçer isə yerli vağzalların birində yük şöbəsində qulluğa düzəldiyinə sevinirdi, hələ bununla fəxr də edir. Aman Allah!
“Morninq Eppil”in redaksiyasında hər şey köhnə qaydada idi. Yucin iki ildən sonra burada böyük dəyişikliklər görmək fikrində idi, bunun əvəzində isə onun özü dəyişilmişdi. Müxtəlif korlanma və dəyişmə cərəyanına düşən yalnız o idi. O, paslı sobalar təmizləmişdi, hərəkətsiz əmlak satışı üzrə agentin köməkçisi, arabaçı, inkassator olmuşdu. O, Marqaret Daffini, camaşırxananın müdiri mister Redvudu, mister Mitçlini tanımışdı. Böyük şəhər öz işığı ilə onu işıqlandırmışdı – o, Vereşşagini, Buqronu, incəsənət institutunu tanımışdı. O, yeddi millik addımlarla irəliyə gedirdi, bu şəhərcik isə, həmişə olduğu kimi, hədsiz sürətdə həyatdan geri qalırdı.
Kaleb Uilyams əvvəllər olduğu kimi şən, söhbətcil, hər şeydə iştirak etməyə hazır bir tərzdə otaqda o tərəf-bu tərəfə yüyürürdü.
O yeganə və yaşaran gözünü Yucinə dikərək:
– Səni görməyimə şadam, Yucin. – dedi. Şadam ki, sən müvəffəqiyyət qazanırsan. Bu yaxşıdır. Gələcəkdə rəssam olacaqsan, eləmi? Bu yaxşıdır. Mən şəxsən belə hesab edirəm ki, sən elə bunun üçün yaranmısan. Mən hər gəncə Çikaqoya getməyi məsləhət görməzdim, lakin sən orada lap öz yerində olacaqsan. Əgər mənim arvadım və üç uşağım olmasaydı, mən heç nəyin bahasına ordan getməzdim. Lakin adamın ki, arvadı və ailəsi oldu… – O, fasilə verdi və başını buladı. – Ehhh! Ayaqlarını yorğanına görə uzatmalısan.
Bundan sonra o harada isə itib batmış bir müxbir məktubunu axtarmağa getdi.
Cons Layl yenə əvvəlki kimi nəzakətli, süst və filosofanə əhvali-ruhiyyədə idi. O, Yucini ciddi, sınayıcı nəzərlərlə salamladı.
– Hə, işləriniz necədir?
Yucin gülümsədi.
– Pis deyil.
– Deməli, mürəttib olmaq istəmirsiniz?
– Elə bilirəm ki, yox.
– Nə deyim, olsun ki, elə belə yaxşıdır. Mürəttiblər onsuz da həddindən artıqdır.
Onlar söhbət etdikləri zaman yandan Cons Sammers